မႏၱေလးအက်ဥ္းေထာင္က တရားရံုးမွာ အဲန္အယ္လ္ဒီ တိုင္းစည္း ေဒၚ၀င္းျမျမ အပါအ၀င္ ၅ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အမႈဟာ တရားမွ်တမႈ မရွိသလို သက္ေသခံ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ ေတြနဲ႔လည္း ကိုက္ညီျခင္းမရွိဘူးလို႔ အာရွလူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပပါတယ္။
တရားရံုးေတာ္က သူတို႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကည္အညိဳ ပ်က္ေစတဲ့ အမႈအပါအ၀င္ အျခားအမႈ ေတြနဲ႔အတူ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔က ေထာင္ဒဏ္ အသီးသီး ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလို ဥေပေဒ ေၾကာင္းအရ ညီညြတ္ျခင္းမရွိဘဲ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခံထားရတဲ့ တရားခံေတြကို္လည္း လြတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ ဆီကိုလည္း ေမတၱာရပ္ခံစာ ပို႔ခဲ့တယ္လုိ႔ အာရွလူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ မွ ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။
“ျပစ္မႈဆုိင္ရာ အမႈေတြမွာ ရဲ ေရးပိုင္တဲ့အမႈ၊ ရဲ ေရးမပိုင္တဲ့အမႈ ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ရဲ ေရးမပိုင္တဲ့ အမႈေတြကို တရားစြဲဆိုတဲ့ အခါမွာ ဦးတိုက္ ေလွ်ာက္လႊာနဲ႔ တရားရံုးကို ဦးတိုက္ေလွ်ာက္လႊာ ဆြဲဆိုရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ေဒၚ၀င္းျမျမကို စြဲဆိုထားတဲ့ အမႈေတြမွာ ဥပေဒပုဒ္မ (၅၀၅/ခ) နဲ႔ အေရးယူတဲ့ အမႈေတြက ရဲေရး မပုိင္တဲ့အမႈေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားရံုးကို ေလွ်ာက္တဲ့အခါမွာ ဦးတိုက္ေလွ်ာက္လႊာမွာ ရံုးခြန္ေတာ္ တံဆိပ္ေခါင္း ကပ္ၿပီးေတာ့မွ အမႈ စြဲဆိုရမွာ ျဖစ္တယ္။
အခု ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကေန တင္သြင္းထားတဲ့ အခါမွာ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ ေတာင္မပါတဲ့ ဦးတိုက္ေလွ်ာက္လႊာကို တရားရံုးက လက္ခံစဥ္းစားၿပီး အမႈကို စစ္ေဆးဆံုးျဖတ္တာက လက္ရွိ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒနဲ႔ မညီဘူး ဆုိတာကို (၁)အခ်က္ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ ၂၀၀၆ နဲ႔ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေတြက ေဒၚ၀င္းျမျမတို႔ဟာ အေမရိကန္ သံရံုးက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့စဥ္ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို လႈိ႔၀ွက္ အသံ ဖမ္းယူထားတဲ့ ကိစၥျဖစ္ၿပီးေတာ့ တရားရံုးေတာ္မွာ တရားခံေတြအတြက္ တင္ျပစြဲဆိုထားတဲ့ အသံသြင္းတိတ္ေခြ ဟာလည္း ျပည့္စံုျခင္း မရွိသလို ေျပာဆုိခ်က္ေတြကို လက္ႏွိပ္စက္နဲ႔ ျပန္လည္ ရိုက္တင္တဲ့ ကိစၥေတြဟာ ဥေပေဒေႀကာင္းအရ ညီညြတ္ျခင္း မရွိဘူးလို႔ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေထာက္ပါတယ္။
“သက္ေသခံ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္မွာလည္း အသံသြင္းယူထားတဲ့ တိတ္ေခြကေန တဆင့္ လက္ႏွိပ္စက္ ရိုက္ထားတယ္ ဆိုတာကို လက္ခံႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ မရွိဘူး ဆိုတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပေဒနဲ႔ မညီဘဲနဲ႔ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ တင္ျပေျပာဆိုၿပီးေတာ့ ေဒၚ၀င္းျမျမ အပါအ၀င္ ၅ ဦးကို အမႈကေန လႊတ္ေပးသင့္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ တင္ျပေတာင္းဆိုရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ဟုတ္ကဲ့။ အခု ဦးမင္းလြင္ဦးတို႔ ဥေပဒေႀကာင္းအရ ေထာက္ျပသလိုမ်ိဳး အခု ဒီအမႈအတြက္ လိုက္ပါ ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ အမႈသည္ေတြရဲ႕ ဥေပေဒ အက်ိဳးေဆာင္ေတြက တရားရံုးေတာ္မွာ ျပန္လည္ ေလွ်ာက္ထား တင္ျပတာမ်ိဳးေတြ မလုပ္ဘူးလားရွင္။
“ျပည္တြင္းမွာ လိုက္ပါ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အက်ိဳးေဆာင္ေတြ၊ တရားရံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ေန ေတြကလည္း ဒီကိစၥကို အထူးတလည္ တင္ျပၿပီးေတာ့ တရားရံုးမွာ ေလွ်ာက္လႊဲခ်က္ ေပးခဲ့တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေဒၚ၀င္းျမျမတို႔ကို ဖမ္းဆီး အေရးယူထားတဲ့ ကိစၥေတြမွာ စြဲဆုိထားတဲ့ အမႈကိစၥေတြ အားလံုးကို တေပါင္းတည္း အျပစ္ေပးရမယ္။ ေနာက္ၿပီး့ စြဲဆိုထားတဲ့ ရက္ေတြက လႊဲမွားေနတယ္၊ ဒါေတြကို ျပင္ဆင္သင့္တယ္ ဆိုတာကို ျပည္တြင္းက တရားရံုးခ်ဳပ္ ေရွ႕ေနေတြ၊ အက်ိဳးေဆာင္ ေတြကလည္း တင္ျပေျပာဆိုထားတာကို က်ေနာ္တို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အဲဒီလို ဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ တရားရံုး အဆင့္ဆင့္ကို အယူခံျပင္ဆင္မႈ အဲဒါေတြ တက္ဖို႔အတြက္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ၾကားသိရပါတယ္ ခင္ဗ်။”
ဟုတ္ကဲ့။ အခုလို တရားခံေတြရဲ႕ ဥေပေဒ အက်ိဴးေဆာင္ေတြ ေတာင္မွ ျမန္မာျပည္ တရားစီရင္ေရး စံနစ္္မွာ တရား ဥေပဒေၾကာင္းအရ အလုပ္လုပ္ကိုင္ရတာ အခက္အခဲ ရွိတယ္ဆိုရင္ အခုလို ျပင္ပ ဥေပေဒနဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရး အဖြဲ႔အစည္း ေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ိဴးကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ စဥ္းစားလိုက္နာတာမ်ိဳးေတြ ရွိႏိုင္ပါ့မလားရွင္။
“တရားဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ၊ ဥပေဒအတိုင္း မစီရင္ မေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာဆိုေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အာဏာရ အစိုးရ အေနနဲ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ တခ်ိဳ႕ ျပင္ဆင္ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ လိုက္ေလ်ာခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ေဖာက္ဖ်က္တယ္ ဆိုတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ႏိုင္ငံတကာမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္းက လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ခံ လြတ္လပ္တဲ့ ေရွ႕ေနမ်ား နဲ႔ တရားစီရင္ေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးကို က်ေနာ္တို႔ ေပးပို႔ထားၿပီးေတာ့ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အလြယ္တကူေတာ့ ဒီေန႔တင္ျပလို႔ မနက္ျဖန္မွာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္နည္းနည္း ယူရမွာပါ။”
မႏၱေလး အက်ဥ္းေထာင္ တရားရံုးကေတာ့ ျပစ္မႈထင္ရွားတယ္ဆိုၿပီး အဲန္အယ္လ္ဒီ မႏၱေလးတိုင္းစည္း ေဒၚ၀င္းျမျမ ကို ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္၊ ဦးကံထူး တိုင္းစည္း အတြင္းေရးမွဴးကို ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္၊ ဦးသန္းလြင္ တိုင္း ဒု-ဥကၠဌ ကိုလည္း ေထာင္ဒဏ္ ၈ ႏွစ္၊ ကိုမင္းသူ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ လူငယ္စည္း ကို ေထာင္ဒဏ္ ၁၃ ႏွစ္၊ ကို၀င္းေရႊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္ လူငယ္ တိုင္းစည္းကို ေထာင္ဒဏ္ ၁၁ ႏွစ္၊ မႏၱေလးတိုင္း မိတၳီလာ ၿမိဳ႕နယ္က ကိုတင္ကိုကို ကို ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္စီ အသီးသီး ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
(ဒါကေတာ့ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။)
