လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္အား ႏုိင္ငံအမ်ားစုက ေထာက္ခံ

RFA ----- 28 / 3/ 2009

ျမန္မာႏုိင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္ေတြအတြင္းက အက်ဥ္းသားေတြရဲ့ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ ခံေနရတာေတြ၊ တရားစီရင္ေရး စနစ္ေတြမွာ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က အႏုိင္က်င့္ ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ့ ညီလာခံကုိ တက္ေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက ေထာက္ခံ သေဘာတူညီ ခဲ့ၾကပါတယ္။

HRW လုိ႔ေခၚတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ကုိယ္စားလွယ္ မစၥ ဂ်ဴရီလီဘယ္ကေတာ့ ---

“လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ႏုိင္ငံအမ်ားစုက ေၾကနပ္ ဆုံးျဖတ္ထားတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ တရုတ္၊ ရတ္ရွား၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံမ်ားက ဘယ္လုိ ကန္႔ကြက္တယ္ေျပာေျပာ တကယ္ အေရးႀကီးတာက ႏုိင္ငံအမ်ားစုႀကီးက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ၀ုိင္းၿပီး စိုးရိမ္ေနၾကတာဟာ ထင္ရွားပါတယ္။” လုိ႔ ေျပာဆုိသြားတာပါ။

HRW အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားကုိ အဲဒီညီလာခံမွာ ေမးခြန္းေတြ ေမးခဲ့ၿပီး မစၥတာကင္တားနားကလည္း သူ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ အတတ္ႏုိင္ဆုံး ပူးေပါင္းၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ခံေနရတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ့ အေရးကိစၥကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် ေဖၚထုတ္သြားမယ္လု႔ိ ကတိေပး ခဲ့ေၾကာင္း မစၥ ဂ်ဴရီလီဘယ္က RFA ကုိ ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ဂ်နီဗာၿမဳိ႔မွာ က်င္းပေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးညီလာခံကုိ တက္ေရာက္ခြင့္ရတဲ့ ေနာက္အဖြဲ႔တခုက AHRC လုိ႔ေခၚတဲ့ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ပါ။ ျမန္မာ စစ္အစုိးရအေပၚ ဒီကေန႔ ဂ်နီဗာ လူ႔အခြင့္အေရး ညီလာခံရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ႀကဳိဆုိပါတယ္လုိ႔ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ ေရွ႔ေနဦးမင္းလြင္က ဆုိပါတယ္။

“ ဒီႏွစ္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ေထာင္တြင္း အေနေျခအေန၊ တရားခြင္ေတြရဲ့ အေျခအေန၊ တရားစီရင္ေရး အေျခအေနေတြကုိ အေသးစိတ္ ေရးသားထားတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာေျပာရမယ္ဆုိရင္ အက်ဥ္းေထာင္ သြားတဲ့အခါမွာ ေျခက်င္းခတ္ထားတဲ့ အက်ဥ္းသားကုိေတြ႔တယ္။ သူက အာဏာပုိင္ေတြကုိ ေမးတဲ့အခါ ေထာင္အတြြင္းမွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္လု႔ိ ေျခက်င္း ခတ္ထားတယ္လုိ႔ သူ႔ကုိ ျပန္ေျဖတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီအခ်က္က အက်ဥ္းသားေတြကုိ သတၱဳပစၥည္း တခုခုပါတဲ့ ပစၥည္းေတြနဲ႔ ေရရွည္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေျခက်င္းခတ္တာတုိ႔ လက္ထိပ္ခတ္တာတုိ႔ လုပ္ထားလုိ႔ မရဘူး ဆိုတဲ့အခ်က္ကုိ သူ႔အေနနဲ႔ ေထာက္ျပထားတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ရဲ့ ရုံးစုိက္ထူႏုိင္ဖုိ႔ကုိလည္း AHRC အေနနဲ႔ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း သူကပဲ RFA ကုိ ဆက္ၿပီးရွင္းျပပါတယ္။

“ က်ေနာ္တုိ႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အစဥ္တစုိက္ ေျပာခဲ့တာရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ ရုံးဖြင့္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္၊ အထူးကုိယ္စားလွယ္ရဲ့ ရုံးဖြင့္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္းဆုိထားတာ ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အာရွႏုိင္ငံေတြမွာ ဥပမာ ပါကစၥတန္၊ သီရိလကာၤ အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ရုံးေတြ ဖြင့္ထားတဲ့အတြက္ အမႈေတြကုိ အေသးစိတ္ စုံစမ္း စစ္ေဆးႏုိင္တယ္။ အေသးစိတ္တင္ျပႏုိင္တယ္။”

“ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ရုံး ဖြင့္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အစဥ္ဆက္မျပတ္ ေတာင္းဆုိထားတာပါ။ ဒီႏွစ္တင္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ အစီရင္ခံစာကေတာ့ မွ်မွွ်တတျဖစ္တယ္။ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကုိ ေတြ႔ရွိခ်က္အတုိင္း တင္ျပထားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထင္ျမင္ယူဆတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က ေက်နပ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။”

ဒါကေတာ့ AHRC အဖြဲ႔က လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။