ပုဒ္မ ၁၂၄ က ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္အညဳိပ်က္ေစမႈနဲ႔ တရားစြဲဆုိခြင့္မရွိ

BBC –--- 14/03/2008

အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ AHRC က ျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အတြက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကုိ ပုဒ္မ ၁၂၄ က ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္အညဳိ ပ်က္ေစမႈနဲ႔ တရားစြဲဆုိခြင့္ မရွိဘူး။ပုဒ္မ ၁၂၄ နဲ႔ စြဲဆုိတဲအမႈ ေတြဟာ တရားမ၀င္ဘူးလုိ႔ ေျပာဆုိ လုိက္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတုန္းက မသႏၱာဆုိသူ အမ်ဳိးသမီးဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ မဲေဆာက္မွာရွိတဲ့ သူမခင္ပြန္းကုိ ေတြ႔ၿပီး အျပန္မွာ ျမန္မာအစုိးရက မသႏၱာကုိ ပုဒ္မ ၁၂၄ (က)၊ ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္အညဳိ ပ်က္ေစမႈ၊ ပုဒ္မ ၁၇ (၁) မတရားအသင္းမ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၁၃ (၁)တုိ႔နဲ႔ တရားစြဲဆုိခဲ့ ပါတယ္။ ပုဒ္မ ၁၂၄ (က)နဲ႔ စြဲဆုိမႈအရ ေထာင္ဒဏ္ တသက္တကၽြန္း ႏွစ္ ၂၀၊ မတရားအသင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈအရ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ ေရးဥပေဒအရ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ မသႏၱာရဲ့အမႈကို ေထာက္ျပၿပီး AHRC ကေ၀ဖန္ခဲ့တာဆုိ ေတာ့ ပုဒ္မ ၁၂၄ (က)နဲ႔ အေရးယူတာဟာ ဘာေၾကာင့္ တရားမ၀င္တယ္ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း AHRC မွာ ျမန္မာ့ အေရး ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ေရွ႔ေနဦးမင္းလြင္ဦးနဲ႔ ဦးဘေမာ္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ေျဖ ----- က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကေျပာခ်င္တာက ၁၂၄ (က)အရ အေရးယူမယ္ဆုိရင္ ျဖစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ ေတြနဲ႔ ကုိက္ညီဖုိ႔ လုိတယ္။ ၁၂၄ (က)မွာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒျပဌာန္း ခ်က္ေတြက အဲဒီလုိမ်ဳိး အေရးယူမယ္ဆုိလုိ႔ ရွိရင္ ဥပေဒအရ တည္ေထာင္ထားတဲ့ အစုိးရျဖစ္ရမယ္။ ဒါကျမန္မာလုိ ေျပာတာေနာ္။ အဂၤလိပ္လုိမူရင္း Volume 8 မွာက ဘယ္လိုပါသလဲဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းပုံအရ တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ အစုိးရျဖစ္ရဖုိ႔ လုိတယ္။ အဲဒီမွာ ဒီဥပေဒ၊ ဒီပုဒ္မနဲ႔ တရားစြဲဆုိလုိ႔ရမယ္။ က်ေတာ္တုိ႔ န အ ဖ တက္လာေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ ေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းတခုရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ဘာေျပာလဲဆုိေတာ့ “က်ေနာ္တုိ႔က စစ္အစုိးရ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္ဥပေဒမွ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ က်ေနာ္တုိ႔ စစ္တန္းလ်ားကုိပဲ ျပန္သြားမွာျဖစ္တယ္။ ယခုေလာေလာဆယ္က်ေနာ္တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာက မာရွယ္ေလာ ဥပေဒနဲ႔ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ တည္ေထာင္ထားတဲ့ အစုိးရမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒ ဒီပုဒ္မနဲ႔ အေရး မယူႏုိင္ဘူး။ တကယ္တန္း ႏုိင္င္ငံေတာ္ကို အၾကည္အညဳိ ပ်က္ေစတယ္၊ ႏႈိးေဆာ္တယ္၊ ျဖန္႔ေ၀တယ္ဆုိလုိ႔ ရွိရင္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅၀ (ခ)နဲ႔သာ အေရးယူ သင့္တယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီကေန႔ ေက်ညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျပာျခင္းျဖစ္တယ္။”

ေမး ----- ဒီလုိဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီပုဒ္မနဲ႔ ဖမ္းဆီး ခံထားရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ သူတုိ႔တေတြ အားလုံးကလည္း တရား၀င္ အဖမ္းခံေနရတာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိ တာေပါ့ေနာ္။

ေျဖ ----- ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား၊ အဲဒီလုိမ်ဳိး ဖမ္းဆီးအေရးယူတဲ့အခါမွာ ျပစ္မႈဆုိင္္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒ အရလည္း အတိအက် သတ္မွတ္ျပဌာန္း ထားတာ ရွိပါတယ္။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၂၄ (က) အရ အေရးယူမယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ့ ခြင့္ျပဳမိန္႔ ရဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အခုမသႏၱာအမႈမွာ အဲဒီလုိတင္ျပထားျခင္း မရွိဘူးဆုိတာ ကုိလည္း က်ေတာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒျပဌာန္း ခ်က္ေတြနဲ႔ မညီပဲ စစ္ေဆးစီရင္တဲ့အမႈကုိ ျပန္လည္ သုံးသပ္သင့္တယ္။ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ ၾကားနာသင့္တယ္ ဆုိတာကုိ က်ေတာ္တုိ႔ တင္ျပေျပာဆုိလုိတာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလုိအမႈစစ္ေဆး ရာမွာလည္း မသႏၱာအေနနဲ႔ တရားခံသက္ေသေတြ၊ တင္ျပခြင့္မရခဲ့ဘူး။ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ ႀကီးေလးတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ တသက္တကၽြန္း က်ခံရမဲ့အမႈမွာ ေရွ့ေနနဲ႔ ခုခံေခ်ပခြင့္မရခဲ့ဘူး။ ကုိယ္တုိင္ခုခံ ေခ်ပတဲ့ အေျခအေနမ်ုုဳိး ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြဟာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ တရားစီရင္ေရး ဥပေဒအရ လြန္စြာမွပင္ လြဲမွားၿပီး ေတာ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ မီးေမာင္း ထုိးျပၿပီးေတာ့ အသိအလင္း တင္ျပေျပာဆုိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး ----- အခု AHRC အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကုိ အမွန္အတုိင္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္မယ္လုိ႔ ယူဆပါသလဲ။

ေျဖ ----- AHRC အေနနဲ႔ ယခုလုိမ်ဳိးအမႈေတြမွာ UN working groups အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးကုိ က်ေနာ္တို႔ ေပး ပုိ႔တယ္။ ဒီအဖြဲ႔အစည္း အသီးသီကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာရွိတ့ဲ တရားစီရင္ေရးစနစ္က ခၽြတ္ေခ်ာ္မႈ ေတြရွိတယ္။ တိမ္းေစာင္းမႈ ေတြရွိတယ္။ ဒါေတြကုိ ျပဳျပင္ သင့္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ စစ္အစုိးရက ဖိအားေပးတာကုိ လည္း က်ေတာ္တုိ႔ သိရွိရတယ္။ ဒီေၾကာင့္ ဒီလုိမ်ဳိးအမႈေတြကုိ ေရွ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ မေပၚေပါက္ရေအာင္ ယခုလုိမ်ုဳိး မသႏၱာအမႈ ကေနၿပီးေတာ့ မီးေမာင္းထုိး တင္ျပေျပာဆုိ ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

(အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွ ေရွ႔ေနဦးမင္းလြင္ဦးကုိ ဦးဘေအာင္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။)