( Interview) Basil Fernando ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခ်က္

ေမး....သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုဘယ္လိုမ်ိဳးအသံုးျပဳပါသလဲ။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ ႏိွပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို လူေတြအသံုးျပဳေနက် အေလ့အက်င့္တခုပဲျဖစ္ပါတယ္။
သီရိလကၤာႏိုင္ငံရဲ႕ရဲစခန္းေတြ၊ စစ္တပ္ေတြထဲမွာဆိုရင္ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုအသံုးျပဳတယ္။ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို အသံုးျပဳတဲ့အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သက္သာတယ္၊ လြယ္တယ္၊အျပစ္ဝန္ခံလာေအာင္လို႔ျမန္ျမန္လုပ္လို႔ရတယ္။ ျပစ္မႈဆိုင္ရာတရားစီရင္ေရးက်င့္ထံုးေတြကလုပ္ခ်င္သလိုလုပ္ထားေတာ့၊သာမန္ရဲဝန္ထမ္းလည္း ႏိွပ္စက္လို႔ရတယ္။စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းကိုေတာ့လုပ္လုိ႔မရဘူး။ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့စံုစမ္းစစ္ေဆးတာကေလ့က်င့္မႈလိုတယ္။
အခိ်န္လိုတယ္။ စိတ္ရွည္ဖို႔လိုတယ္။ သက္သက္သာသာနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြရခ်င္ေတာ့ႏွိပ္စက္မႈကိုပဲသံုးတယ္။

တကယ္လို႔ အစိုးရဆန္႔က်င္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြရွိလာျပီဆိုရင္သံသယရွိတဲ့ အဖြဲ႔ကအဖြဲ႔ဝင္ေတြကႏွိပ္စက္ခံရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့တေယာက္ေယာက္က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီးအရွိန္အဝါရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕အေျခအေနရယ္ပိုက္ဆံရယ္ေၾကာင့္ သူ႔ကိုႏွိပ္စက္ရဲမွာမဟုတ္ပါဘူး။ဒါေပမဲ့ ရိုးရိုးသာမန္လူေတြကေတာ့ သူခိုးမႈဓါးျပမႈေတြကိုစစ္ေဆးရာမွာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုခံရပါတယ္။

ရဲစခန္းေတြမွာ ၊ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းေတြမွာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုလုပ္ရာမွာ သက္ေသမခ်န္ပဲ
တိတ္တဆိတ္လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းေတြမွာ ႏွိပ္စက္ရင္းေသသြားရင္ေတာင္မွ
သူတို႔က ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ေသတယ္၊ဒါမွမဟုတ္အဲဒီလူကကိုယ့္ကိုကိုယ္သတ္ေသတယ္လို႔ ေျဖရွင္းပါတယ္။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းတဲ့လူကုိရႏွစ္ျပစ္ဒါဏ္ခ်ရမဲ့ဆိုတဲ့ဥပေဒရွိပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္း
တာကျပစ္မႈျဖစ္ပါတယ္။ျပစ္မႈကိုေပၚေပၚထင္ထင္လုပ္လို႔မရေတာ့ ပုန္းလ်ိွဳးကြယ္လ်ွိဴးနဲ႔သူတို႔လူေတြရွိတဲ့ေနရာမွာပဲ
ႏွိပ္စက္တာေပါ့။အဲဒါကသက္ေသမခ်န္ဘဲလုပ္တဲ့သူတို႔ရဲ႕နည္းလမ္းပါ။

ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈ ရွိလာျပီဆိုရင္တရားဝင္ေတာ့ ရဲဌာနေတြနဲ႔၊လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ေတြကို ေရွ႕ေနေတြကို၊တရားရံုးေတြကိုေတာ့တိုင္ၾကားလို႔ရတယ္။လူ႔အခြင့္အေရးအေျခခံအခြင့္အေရးေတြအရသူတို႔ေတြက တရားစြဲဆိုဖို႔အတြက္တရားရံုးခ်ဳပ္အထိသြားလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေနာက္ဆံုးမွာမေအာင္ျမင္ပါဘူး။ဒါေၾကာင့္လူေတြက ပထမေတာ့တိုင္ဖို႔အတြက္လုုပ္ျပီးေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့စိတ္ဓါတ္က်တာကေတာ့တိုင္တာက အရာမထင္ဘဲသူတို႔ပဲဒုကၡေရာက္လို႔ပါဘဲ

။ဥပမာအားျဖင့္ေျပာရရင္တေယာက္ေယာက္ကလာျပီးတခုခုလာေျပာျပီးပိုက္ဆံလာေပးတာတို႔ဘာတို႔ရွိတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့လူေတြက ကိုယ့္ကိုကိုယ္ဒုကၡေရာက္မခံဘဲ တိုင္ၾကားတာကိုမလုပ္ေတာ့ပါဘူး။ သူတို႔ကရဲကိုလည္းမယံုပါဘူး။သူတို႔သိတာကတိုင္လည္းအရာမထင္ဘူး၊ရဲအရာရွိေတြကလည္းစစ္ေဆးမႈမရွိဘူး၊ အေရးယူမႈလည္းရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။ျပီးေတာ့ရဲဘက္ပဲလိုက္မွာပါဘဲ။သူတို႔ကေတာ့ဖံုးကြယ္ဖို႔ၾကိဳးစားမွာပါဘဲ။
လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကဒီျပႆနာကိုေျဖရွင္းဖို႔ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။သူတို႔ေတြကတရားရံုးကိုဒီအမႈေတြကို
တိုင္တယ္။ဒါေပမဲ့ တရားရင္ဆိုင္ရတာက ႏွစ္ေတြအမ်ားၾကီးၾကာတယ္။တရားရံုးကေကာလူေတြမေလးစားတဲ့အမႈေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ဆံုးျဖတ္ေပးေတာ့မလဲ။

ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ တရားစြဲတဲ့လူကဘာမွမရဘဲျပီးသြားတဲ့အမႈေတြရွိတယ္။တရားဝင္ေျပာတာကတိုင္လို႔ရတယ္။
တကယ္ေတာ့တကယ္အေရးယူျပီးစစ္ေဆးေမးျမန္းတဲ့စနစ္မရွိဘူး။တကယ္ေတာ့အစိုးရကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို လုပ္ဖို႔ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိဘူးဆိုရင္ သူတို႔လုပ္ရမွာကလြယ္လြယ္ေလးပဲ။အမႈေတြကိုစစ္ေဆးဖို႔အတြက္ကၽြမ္းက်င္တဲ့လူေတြနဲ႔၊ တာဝန္ရွိတဲ့လူေတြကိုသင္တန္းေပးဖို႔အတြက္လိုအပ္တဲ့ပိုက္ဆံရွိထားရပါမယ္။ဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို
ရဲေတြကဆက္လက္အသံုးျပဳေနမွာျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရကရဲေတြကိုႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းလို႔ရေအာင္ခြင့္ျပဳထားျပီးေတာ့အဲဒါကိုအေရးယူလို႔ရေအာင္ဘယ္လုိလုပ္ႏိုင္မွာလဲ။ ဆန္႔က်င္ဘက္ၾကီးဘဲ။ ဒီ၂ခုကအတူတူသြားလို႔မရပါဘူး။ကိုယ့္အသိအရကိုယ္ေျပာရမယ္ဆုိရင္သီရိလကၤာႏိုင္ငံဟာ တျခားအာရွႏိုင္ငံေတြနဲထူးမျခားနားတဲ့အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံရွိတယ္လို႔ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပစ္မႈေတြကိုစစ္ေဆးတဲ့ ရဲေတြက စနစ္တက်နည္းလမ္းေတြကိုရွာျပီးစံုစမ္းစစ္ေဆးရမွာပါ။သူတို႔ကစနစ္တက်မစစ္ေဆးတတ္ေတာ့လူေတြကိုရိုက္ႏွက္ျပီး
စစ္ေဆးတယ္။ ျပီးေတာ့ အာဏာရပါတီကအတိုက္အခံပါတီကိုအာဏာေပးရမွာစိုးတဲ့အတြက္ အဖြဲ႔ဝင္ေတြကိုႏွိပ္စက္ခိုင္းတာေတြဘာေတြရွိတယ္။

အဲဒီေတာ့လူေတြကဆႏၵျပပြဲမွာမပါဝင္ရဲေတာ့ဘူး။ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုဆႏၵျပပြဲတို႔ ၊ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကလုပ္တဲ့ ပါဝင္တဲ့လူေတြကိုေၾကာက္ေအာင္ေျခာက္ခ်င္လို႔သံုးတယ္။လူေတြကိုေျခာက္လွန္႔ျပီးအုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ ေၾကာက္ေအာင္လုပ္ျပီးအုပ္ခ်ဳပ္တယ္။

ေမး....သီရိလကၤာကလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းခံရတဲ့လူေတြအတြက္ဘာလုပ္ေပးလဲ။

အေကာင္းဆံုးလုပ္ေပးတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကသတင္းအခ်က္အလက္ေတြရယူတယ္။ လူေတြဖြင့္ဟေျပာလာေအာင္လုပ္တယ္။ လူေတြကစကားေျပာခ်င္လာတဲ့အခါမွာအဲဒါကိုလူေတြသိေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ဘာမွအက်ိဳးထူးမလာဘူးဆုိတာသိေပမဲ့လည္းအစိုးရကိုစာပုိ႔တယ္။သတင္းစာမွာပါလာေအာင္လုပ္တယ္။ အင္တာနက္မွာပါလာေအာင္လုပ္တယ္။အစိုးရနဲ႔ကုလသမဂၢကိုေတာင္းဆိုစာေတြပို႔တယ္။စာတမ္းေတြေရးတယ္။
တခ်ိဳ႕ေတြကႏွိပ္စက္ခံရတဲ့ လူေတြကိုစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကုသမႈေတြမွာပါဝင္ကူညီေပးတယ္။ အမႈေတြကိုစုစည္းေပးတယ္။ရလဒ္ကေတာ့အေကာင္းၾကီးေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။လုပ္ႏိုင္တာကေတာ့သတင္းေတြရယူျပီး ျဖန္႔ေဝေပးတာတာပါဘဲ။
ေမး....Basil ရဲ႕အေတြ႕အၾကံဳေတြအရ ဘယ္လိုေနရာမ်ိဳးမွာလုပ္ရတာအခက္ခဲဆံုးလဲ။

ေနရာတိုင္းကေတာ့ခက္တာပါဘဲ။ လူေတြကဥပေဒလိုတယ္။စနစ္လိုတယ္။ဒီစနစ္ဟာ တတိုင္းျပည္လံုးမွာပ်က္ဆီးေနတယ္။ အဆိုးဆံုးေနရာေတြကေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္တဲ့ေနရာပါပဲ။ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းကပ ိပကၡျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ စစ္သားေတြဘဲရွိျပီး က်န္တာဘာမွမရွိဘူး။ဒီလူေတြကေတာ့ အဆိုးဆံုးပါဘဲ။ေနရာတိုင္းမွာလည္းဒီအတိုင္းဘဲလို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ေမး.....ႏွိပ္စက္ခံရတဲ့လူေတြကတိုင္ရဲလား။

တကယ္လုိ႔သူတို႔တိုင္ရင္ဘယ္သူေတြကသူတို႔ကိုလာတာဝန္ယူမွာလဲ။ ရဲကဘဲသူတို႔ဆီကိုျပန္လာျပီးတုိင္လုိ႔ဆိုျပီး ထပ္ရိုက္တယ္ေလ။သူတို႔ တကယ္ေတာ့လူေတြကသူတို႔ ခံစားရတဲ့ဒုကၡေတြကိုထုတ္ေဖာ္ေျပာဖို႔ၾကိဳးစားမွာပဲေလ။ လူေတြကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းတာကိုေၾကာက္ေတာ့့သူတုိ႔ကရိုက္ႏွက္ျပီးလူေတြကိုေျခာက္တယ္။
ေမး.....လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြက အဲဒီလုိလူေတြကိုဘယ္လိုအားေပးလဲ။

တကယ္လုိ႔အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ဟာအဓမၼက်င့္ခံရျပီဆိုရင္သူတို႔စကားေျပာလာေအာင္ အားေပးဖို႔မလိုဘူး။သူ႔ဘာသာသူေျပာလိမ့္မယ္ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့သူစိတ္ဆိုးေနလို႔ပဲ။ အားေပးဖို႔မလိုဘူး၊နားေထာင္ေပးဖို႔႔ပဲလိုတယ္။နားေထာင္ေပးမဲ့လူေတြလည္းရွိတယ္။ ေနရာတိုင္းမွာလူေတြကအဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေျပာေနၾကတယ္။လူေတြကဒါဟာမမွန္မွန္းသိတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရားဝင္လုပ္လို႔မရတာပဲရွိတယ္။လူေတြကသူတို႔မိသားစုဝင္ေတြကိုေျပာၾကတယ္။ သူတို႔ အိမ္နီးခ်င္းေတြကိုေျပာၾကတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းမွာလုပ္တ့ဲလူေတြလုပ္ႏိုင္တာကနားေထာင္ေပးဖို႔နဲ႔ လူေတြေျပာတာကိုမွတ္ထားျပီးေတာ့လူေတြသိေအာင္ျဖန္႔ေပးတယ္။လူေတြအဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔
ေဆြးေႏြးလာေအာင္လုပ္ေပးတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြလုပ္ႏိုင္တာကအဲဒီလူေတြအႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့အေၾကာင္းကိုအစိုးရသိေအာင္
ပို႔ေပးတယ္။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ အဲဒီလိုမ်ိဳးနားေထာင္ေပးႏိုင္မဲ့ေနရာေတြ၊လူေတြအမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္လူေတြကက်ေနာ္၊က်မဆီမွာဒီကိစၥျဖစ္တယ္ဆိုျပီးအဲဒီေနရာေတြမွာေျပာျပတယ္။သူတို႔မွာ တေယာက္ေယာက္ကတခုခုျဖစ္ျပီဆိုရင္ျမိဳ႕နယ္တာဝန္ခံဆီသြားတိုင္လို႔ရတယ္။မင္းဘာလုပ္ခ်င္တယ္
ဆိုတာကိုေျပာလို႔ရတယ္။ သူတို႔ကမင္းတုိင္ခ်င္တာကိုမွတ္ထားျပီးသတင္းစာတို႔ တျခားေနရာတို႔ မွာျဖန္႔ေပးတယ္။ေနာက္ဆံုးလုပ္ေဆာင္တာကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကိုပို႔ေပးတာပါဘဲ။
ဒါေတြကေတာ့လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ ကလုပ္ေပးတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေမး......သီရိလကၤာႏိုင္ငံကလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕အဓိကအခက္အခဲကဘာလဲ။

ဥပေဒျပဳစနစ္ပါဘဲ။ဥပေဒျပဳစနစ္ဟာ အႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့လူေတြကိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မေပးပါဘူး။ တကယ္လို႔ဥပေဒျပဳစနစ္ကသာေကာင္းမယ္ဆိုရင္ဒီလိုအမႈေတြျဖစ္လာစရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။
ရဲဝန္ထမ္းကလည္းမေကာင္းဘူး၊တရားရံုးကလည္းမေကာင္းဘူး၊အစိုးရကလည္းပိုက္ဆံကိုပဲၾကည့္တယ္။
အဲဒါေတြကအဓိကအခက္အခဲေတြပဲ။အစိုးရကလည္းအခ်ိဳ႕လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမွာလုပ္တဲ့လူေတြက
လူေတြကိုကူညီေပးေနတာသိတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးလုပ္မွန္းလည္းသိတယ္။အဲဒီေတာ့လူ႔အခြင့္အေရး
ကာကြယ္တဲ့လူေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ဖို႔ၾကိဳးစားတယ္။ ေနာက္ဆံုးေလ့လာပိုင္းျခားမႈအရသီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာလူေတြကိုနဲ႔ဥပေဒကို ကာကြယ္ေပးတဲ့စနစ္မရွိဘူးဆိုတာပါဘဲ။
ေမး........ဘာမ်ားထပ္ေျပာခ်င္ပါေသးလဲ။

အာရွႏိုင္ငံကေနရာတိုင္းမွာႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈရွိတာကိုလူတိုင္းသိတယ္။ လူေတြကသိတယ္။ဒါေပမဲ့မေျပာဘူး။ အဲဒါကအဲ့ဒီ့ႏွိပ္စက္ခံရတဲ့လူေတြရဲ႕အျပစ္မဟုတ္ဘူး။သာမန္လူေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြကအဲဒါကိုေျပာေပးရမယ္။
ေဝဖန္တာကိုရပ္ရမယ္။ လူတိုင္းကဘာျဖစ္ေနလဲဆုိတာကိုသိတယ္။ တကယ့္ျပႆနာက မီဒီယာၾကီးေတြ၊အမ်ားျပည္သူနဲ႔ဆိုင္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ ၊တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အမ်ိဴးသမီးအဖြဲ႔အစည္းေတြဘာပဲ။သူတို႔ကဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆိုတာသိတယ္။ဒါေပမဲ့ဒါကိုမေျပာၾကဘူး။ ရဲေတြကလည္းၾကမ္းတမ္းတယ္၊ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္းၾကမ္းတမ္းတယ္။တခါတရံမွာလူေတြကလည္းၾကမ္းတမ္းတယ္။
ေယာက်္ားတေယာက္ကအိမ္မွာျပႆနာရွိျပီဆိုရင္သူတို႔ကသူတို႔ရဲ႕မိန္းမေတြကိုရိုက္တယ္။ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ရဲေတြက
အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ဘာမွလုပ္မွာမဟုတ္ဘူးဆုိတာသိေနလုိ႔ပါဘဲ။

ဒါ့ေၾကာင့္ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈျပႆနာ ၊ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈျပႆနာနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြကို
အၾကမ္းဖက္တဲ့ျပႆနာက ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့တိုင္းျပည္ကၾကမ္းတမ္းရင္လူေတြကိုလည္းယဥ္ေက်းျပီး အျပဳအမူေကာင္းေအာင္လုပ္လုိ႔မရပါဘူး။အဲ့ဒီ့အၾကမ္းဖက္တဲ့ေယာက်္ားကိုဘဲအျပစ္ေပးလုိ႔မရပါဘူး။
ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ပတ္ဝန္းက်င္ကိုက ၾကမ္းတမ္းလို႔ပါဘဲ။ ေနရာတိုင္းမွာႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုေတြ႔ႏို္င္ပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာလည္းဆရာေတြကတပည့္ကိုအျပစ္ေပးတာကိုေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။သူတို႔ကဒီလိုနည္းနဲ႔အျပစ္ေပးမွနာခံမယ္ထင္လို႔ေလ။ ရဲေတြကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုအသံုးျပဳတယ္။ဆရာေတြက ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရအျပစ္ေပးတယ္။ ေယာက်ာ္းေတြကသူတို႔မိန္းမေတြကိုရိုက္တယ္။ အကုန္လံုးကအၾကမ္းဖက္ေနတာပဲ။သီရိလကၤာႏိုင္ငံကတကယ့္ကိုအၾကမ္းပတမ္း ပတ္ဝန္းက်င္ရွိတဲ့ႏိုင္ငံပဲျဖစ္တယ္။