( Interview) Norman Voss ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခ်က္

အင္ဒိုနီးရွား
က်ေနာ့္နာမည္ကေတာ့ Norman Voss ပါ။အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံအတြက္အလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့လူျဖစ္ပါတယ္။အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာကရဲရယ္စစ္တပ္ရယ္က
ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုလုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အရင္ကဆိုရင္၂၀၀၂မတိုင္ခင္က ရဲရယ္စစ္တပ္ရယ္ကဌာနတခုတည္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ခြဲသြားပါတယ္။အင္ဒိုနီးရွားမွာကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈဟာျပစ္မႈမဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ျပည္သူလူထုကိုေတာ့အၾကမး္ဖက္လို႔မရပါဘူး။တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာရဲကတေယာက္ေယာက္ကို္ႏွိပ္စက္တဲ့ေနရာမွာ
ဖမ္းျပီးရိုက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္ဒါေပမဲ့အဲဒါကိုဥပေဒအရအေရးယူတာေတာ့မရွိပါဘူး။သူတို႔ကိုျပင္းထန္တဲ့အျပစ္ေပးမႈေတြ
မေပးပါဘူး။လူေတြကလည္းတရားခံဟာအျပစ္ရွိလုိ႔အရိုက္ခံရတာလို႔ပဲျမင္ပါတယ္။တခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ့ရဲဝန္ထမ္းေတြအက်င့္ပ်က္တာေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီးတိုင္တန္းလို႔ႏွိပ္စက္ခံရတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ဒီေန႔သတင္းေထာက္တေယာက္ကို စစ္တပ္ကရိုက္တဲ့အမႈရတယ္။ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီသတင္းေထာက္ကစစ္တပ္က အရာရွိတေယာက္က တရားမဝင္စီးပြားေရးလုပ္တာကိုသိသြားေတာ့ေရးျပီးသတင္းစာထဲထည့္လိုက္ေတာ့ စိတ္ဆိုးျပီးႏွိပ္စက္တဲ့အမႈပါ။

ေမး….ဘာေၾကာင့္ ရဲေတြကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို အသံုးျပဳရတာပါလဲ။

က်ေနာ္တို႔ရတဲ့ ေက့စ္ေတြအရ ရဲေတြက ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းကိုဒီအေၾကာင္းရင္းေတြေၾကာင့္သံုးပါတယ္။ အက်ိဳးလုိလို႔၊လူေတြကိုေျခာက္လွန္႔ဖို႔၊မွားယြင္းတဲ့အျပစ္ဝန္ခံမႈရဖို႔တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။အႏွိပ္စက္လြန္ျပီးေသသြားတဲ့
ျဖစ္ရပ္ေတြလည္းရွိပါတယ္။

ေမး…..လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြကႏွိပ္စက္ခံရတဲ့လူေတြအတြက္ဘာလုပ္ေပးပါလဲ။
သူတို႔လုပ္ေပးႏိုင္တာကေတာ့အရမ္းေတာ့မမ်ားပါဘူး။ဥပေဒအရအကူူအညီရေအာင္လုပ္ေပးတယ္။
ေရွ႕ေနရေအာင္လုပ္ေပးတယ္။အမႈဖြင့္ဖို႔အတြက္ကူညီေပးတယ္။ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကိုအေရးယူႏိုင္မဲ့
ဥပေဒအင္ဒိုနီးရွားမွာမရွိဘူး။တရားခံကိုတရားရံုးေရာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔အတြက္ေတာ့ မ်ားမ်ားလုပ္ေပးႏိုင္တာမရွိေသးဘူး။

ေမး……အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသားေတြဟာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္း( torture)ဆိုတဲ့အဓိပါယ္ကိုသေဘာေပါက္ၾကလား။
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့သေဘာမေပါက္ဘူး။သူတို႔ကအၾကမ္းဖက္တာကပဲႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းတာလို႔ထင္တယ္။ ႏိွပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္း(torture)ဆိုတဲ့အဓိပါယ္ကတိုင္းျပည္မွာရွိတဲ့အာဏာပိုင္ေတြကအာဏာအရႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းတာ
ကိုဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို အတိုင္းအတာတခုအထိလက္ခံတာကိုေတြ႔ရတယ္။
တီဗြီမွာဆိုရင္ ရဲကလူကိုရိုက္တာကိုေတြ႔ရတယ္။တျခားႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ဒါကိုအမွားတခုလိုျမင္မွာျဖစ္တယ္။ဒါေပမဲ့ အင္ဒိုနီးရွားမွာေတာ့လံုးလံုးအမွားၾကီးတခုလို႔မျမင္ဘူး။

ႏွိပ္စက္ခံရတဲ့လူေတြကအမ်ားအားျဖင့္ျပစ္မႈက်ဴဳးလြန္တဲ့လူေတြျဖစ္တယ္။ဥပမာအားျဖင့္သူခိုးတေယာက္က
သူ႕ကိုရဲကဖမ္းျပီးရိုက္ရင္ျပန္မေျပာရဲဘူးဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့သူအမွားလုပ္လို႔ရိုက္တယ္လို႔ထင္တယ္ရဲမွာရိုက္ခြင့္
မရွိဘူးဆိုတာမသိဘူး။ရဲေတြကတကယ္ေတာ့အမိန္႔အရပဲစစ္ေဆးလို႔ရတယ္။ျပစ္ဒါဏ္ကတရားသူၾကီးကခ်မွျပစ္မႈအတြက္
ျပစ္ဒါဏ္က်ခံရမွာျဖစ္တယ္။ ျပစ္ဒါဏ္ကေထာင္ဒါဏ္၊ဒါမွမဟုတ္ေငြဒါဏ္ပဲျဖစ္တယ္။ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈမျဖစ္ရပါဘူး။

ေမး………အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကဝန္ထမ္းတေယာက္အေနနဲ႔လက္တြဲလုပ္တဲ့အဖြဲ႕႔အစည္းေတြနဲ႔ဘယ္လိုမ်ိဳးလက္တြဲလုပ္ပါလဲ။

အင္ဒိုနီးရွားမွာႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေက့စ္ေတြကိုလုပ္ေဆာင္ေပးေနတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔
လက္တြဲလုပ္ပါတယ္။အင္ဒိုနီးရွားမွာအလုပ္လုပ္ရတာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေလာက္မခက္ဘူး။သတင္းစာေတြမွာ ေရးသားခြင့္ရွိတယ္။တိုင္လို႔ရတယ္။အဖြဲ႔အစည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္းအဲဒါေတြကိုလုပ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့သူတို႔ကလႊတ္ေတာ္ကိုႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကို ျပစ္မႈလုပ္ႏိုင္တဲ့penal code ကိုေျပာင္းဖို႔lobbyလုပ္ပါတယ္။
သူတို႔က တေယာက္ေယာက္ကိုဖမ္းဆီးျပီး တရားရံုးကိုပို႔ႏိုင္တဲ့ျပစ္မႈဆိုင္ရာလုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္ၾကိဳးစားေနၾကတယ္။အဲဒီလုပ္စဥ္မွာရဲေတြကသူတို႔လုပ္ခ်င္သလိုလုပ္လို႔မရေအာင္ကာကြယ္ႏိုင္တ
ဲ့အရာေတြပါဝင္သင့္တယ္။ရဲအႏွိပ္စက္ခံရတဲ့လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကျပည့္တန္ဆာ၊ေဆးသမားနဲ႔ဆင္းရဲတဲ့လူေတြပဲျဖစ္တယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းကလူေတြကအဲဒီလူမ်ိဳးေတြကိုသူတို႔ရဲ႕အခြင့္အေရးေတြကဘာေတြျဖစ္တယ္၊အဲဒီအခြင့္အေရးအတြက္ဘာေတြလုပ္ရမယ္အဖမ္းခံရတဲ့အခါမွာဘာေတြလုပ္သင့္တယ္ဆိုတာေတြကိုပညာေပးတယ္။အခုေတာ့ ဝါဒျဖန္႔ဖို႔နဲ႔ စုေပါင္းဆႏၵျပပြဲလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားတာေတြလည္းရွိတယ္။

ေမး…….အင္ဒိုနီးရွားမွာအလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာအဓိကေတြ႔ရတဲ့အခက္အခဲကဘာလဲ။
အဖြဲ႔ေတြပါ။ဥပေဒအကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြကမတူညီတဲ့ရံုးေတြမွာလုပ္ၾကတယ္။အႏွိပ္စက္ခံရတဲ့လူေတြဟာ
သူတို႔ဆီကိုလာၾကတယ္ျပီးေတာ့တိုင္ပင္တယ္။ဒါေပမဲ့ပါပူဝါကတခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာေတာ့ ရဲေတြကတခ်ိဳ႕လူ႔အခြင့္အေရးဝန္ထမ္းေတြကူညီေပးတဲ့ကိစၥေတြမွာသံသယထားခံရတယ္။တခိ်ဳ႕အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက
သူတို႔ရဲ႕အာဏာနဲ႔ျခိမ္းေျခာက္ခ်င္တာေတြရွိတယ္။အဲဒါေၾကာင့္လူေတြကလူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြကို
သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ေျပာဖို႔၊အင္တာနက္ဆိုင္သြားဖို႔ေၾကာက္ေနတာတို႔ျဖစ္လာပါတယ္။အဲဒီေတာ့အဓိကရင္ဆိုင္ရတ
ဲ့ျပႆနာကေတာ့လူမႈေရးဆိုင္ရာဆက္သြယ္မႈနဲ႔လက္ကမ္းစာေစာင္တို႔ဂ်ာနယ္တို႔ျဖန္႔ေဝတဲ့ေနရာမွာအက်ိဳးရွိရွိျဖန္႔ေဝမႈ
ျဖစ္ဖို႔တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကေတာ့အီးေမးလ္ကိုအလြယ္တကူပို႔လုိ႔ရျပီးပိုစတာနဲ႔တျခားစာေစာင
္ေတြကိုအလြယ္ေလးျဖန္႔ေဝလို႔ရပါတယ္။

ေမး……..အင္ဒိုုနီးရွားမွာႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔သတ္သတ္မွတ္မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့ဥပေဒရွိလား။
သတ္သတ္မွတ္မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့ဥပေဒမရွိပါဘူး၊ဒါေပမဲ့အဲဒါနဲ႔နည္းနည္းနီးစပ္တဲ့ ဥပေဒေတာ့ရွိတယ္။ဥပမာရဲကေစာ္ကားေမာ္ကားလုပ္တာေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ဥပေဒရွိတယ္။ ဥပေဒေရးဆြဲတဲ့လူေတြကဥပေဒျပင္ဖို႔ေျပာတဲ့လူေတြကိုျပန္ေျပာတာက ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒကရွိျပီးသားျဖစ္တယ္လို႔ေျပာတယ္။ဒါေပမဲ့လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ေျပာရမယ္
ဆိုရင္ကုလသမဂၢကျပဌာန္းထားတဲ့ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းဆိုင္ရာျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ႏိႈင္းယွဥ္လို႔ရတဲ့ဥပေဒေတာ့မရွိပါဘူး။

ေမး…..ဘာမ်ားထပ္ေျပာခ်င္ပါေသးလဲ။

ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔လူထုကိုအသိပညာေပးမႈမရွိတာဟာၾကီးမားတဲ့ျပႆနာပါဘဲ။
အခုအခိ်န္မွာေတာ့လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္လုပ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းခံရတဲ့လူေတြနဲ႔
အတူႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့အေၾကာင္းကိုပညာေပးတယ္။သူတို႔ကႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့
ျပႆနာကိုေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ကူညီသြားမယ္။သူတို႔ေတြဟာဥပေဒေတြကိုျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႔အတြက္ေျပာေပးတယ္
ကုလသမဂကေနျပီးဖိအားေပးဖို႔မလုပ္ဘူး။လူထုအေနနဲ႔ကေတာ့ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းကိုအရမ္းအေရးၾကီးတဲ့
ျပႆနာလို႔မထင္ဘူး။သူတို႔ကဆင္းရဲမြဲေတမႈနဲ႔အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈကိုဘဲအဓိကျပႆနာလို႔ထင္ေနၾကတယ္
။ရဲဝန္ထမ္းေတြအတြက္ခ်မွတ္ထားတဲ့စည္းမ်ဥ္းေတြကိုလည္းပဲျပန္လည္သံုးသပ္ၾကည့္ခဲ့ၾကတယ္။

အဲဒီစည္းမ်ဥ္းေတြထဲမွာပါတာကရဲဝန္ထမ္းေတြကိုႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈကေနတားျမစ္ထားတယ္။ရဲဝန္ထမ္းေတြၾကားမွာလည္းအဲဒီ့တားျမစ္ခ်က္ကိုအေလးထားေဆာင္ရြက္တယ္။တကယ္လို႔ရဲဝန္ထမ္းတေယာက္ဟာအဲဒီလိုမ်ိဳးတစံုတေယာက္ကိုႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းတယ္ဆိုရင္အျပစ္ေပးခံရတယ္။ဒါမွမဟုတ္အလုပ္ထုတ္ခံရတယ္။ဒါေပမဲ့ေထာင္ေတာ့မက်ဘူး။အဲဒါကေတာ့ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျခင္းကိုျပစ္မႈျဖစ္ေအာင္လုပ္တာနဲ႔ေတာ့မတူပါဘူး။