ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ လြတ္လာတဲ့အထဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ ပါ၀င္တာေတြ႔ရေပမယ့္ က်န္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကိုလည္း လႊတ္ေပးဖို႔ လိုမယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုေရာ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢကပါ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုပါတယ္။ အခု လြတ္လာသူေတြ စာရင္းအတိအက် မသိရေသးတာေၾကာင့္လည္း၊ အေျခအေနေတြကို သတိတႀကီးနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္တဲ့အေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ အေတာ္ေလး သတိတႀကီးနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ေနတာေတြ႕ရမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အခု လြတ္တဲ့အထဲ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဘယ္ေလာက္ ပါ၀င္မလဲဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ တကယ္ကလည္း ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ လိုလားခ်က္က ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လြႊတ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က လႊတ္လိုက္တိုင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြထက္ သာမန္ရာဇ၀တ္မႈအက်ဥ္းသားက အမ်ားစု ျဖစ္ျဖစ္ ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ က်န္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး ဒီလူေတြကို အားလံုးကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႕လိုမယ္လို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
“၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ မင္းကိုႏိုင္တိုု႔၊လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ခြန္ထြန္းဦးတုိ႔ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအမ်ားစုဟာ အဖမ္းဆီး၊ အထိမ္းသိမ္းခံေနရဆဲရိွပါတယ္။ အက်ဥ္းသားလြတ္တဲ့စာရင္းကို အေသးစိတ္သိရေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ ဘယ္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမဆို လြတ္လာတာ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကိုလည္း လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။”
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရိွတဦးက ဖတ္ျပေပးခဲ့တာပါ။ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ အက်ဥ္းသားေပါင္း ၆,၀၀၀ ေက်ာ္ကို လႊတ္မယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာလည္း အက်ဥ္းသားေတြ ဘယ္သူဘယ္၀ါ လႊတ္ေပးမယ္ဆိုတာ အစိုးရဘက္က ထုတ္ျပန္တာမရိွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း မိသားစု၀င္ေတြအေနနဲ႔ လြတ္မလြတ္ ႀကိဳမသိရဘဲ ေထာင္ေတြေရွ႕ သြားေစာင့္ေနရတဲ့ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနကေတာ့ လြတ္တဲ့အထဲမွာ ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ပါ၀င္တယ္ဆိုတာ သိရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“အခု ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ အက်ဥ္းသားေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးမယ္လို႔ အစိုးရက ေၾကညာလိုက္ေပမယ့္လည္း ဘယ္သူေတြကို လႊတ္မယ္ဆိုတာကို အစိုးရက အေသအခ်ာ ထုတ္ျပန္ေပးတာမရွိပါဘူး။ ၾကားရတဲ့အထဲမွာေတာ့ အခု လႊတ္တဲ့အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတဦးျဖစ္တဲ့ နာမည္ေက်ာ္ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာ ပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ ပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္”
အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဒီမိုကရက္တစ္အမတ္ Joe Crowley ကလည္း အခု ဒီကိစၥအေပၚ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ အျပစ္မဲ့အရပ္သားအခ်ဳိ႕ လြတ္လာတဲ့အေပၚမွာ ၀မ္းသာေပမယ့္လို႔ မွားယြင္းၿပီး ဖမ္းခံထားရသူ အားလံုးကို ျပန္မလႊတ္ေပးတဲ့အေပၚမွာ စိတ္ပ်က္ရပါတယ္လို႔ မစၥတာ ခေရာ္ေလက ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ တကယ့္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္မယ္ဆိုရင္ အေျပာတင္မဟုတ္ဘဲ သတၱိရိွရိွ ရဲရဲတင္းတင္းနဲ႔ သိသာထင္ရွားတဲ့လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္သြားဖို႔ လိုမယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းပါတယ္။ က်န္ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ျခြင္းခ်က္မရိွ အျမန္ဆံုးျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Joe Crowley က ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
အခုလို ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အေပၚမွာ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ ေျပာခြင့္ရသူ Catherine Ashton ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ရာမွာ က်န္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္လာဖို႕ အီးယူအေနနဲ႔ ဆက္ၿပီး တုိက္တြန္းေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခု ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ လႊတ္ေပးလိုက္တာဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြကို ေလးစားလိုက္နာပါ့မယ္လို႔ သမၼတရဲ႕ ကတိက၀တ္ေတြအတိုင္း အစိုးရသစ္က ေဆာင္ရြက္တယ္ လကၡဏာျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း အီးယူက ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။
လြတ္လာတဲ့ ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသားအရည္အတြက္အေပၚတည္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ လမ္းမွန္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္လာၿပီလဲ အကဲျဖတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီအေျခအေနေတြအေပၚမွာ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ျပန္လည္စဥ္းစားမယ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း အီးယူႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒအႀကီးအကဲ ေျပာခြင့္ရသူက သတင္းဌာနေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
အာရွဘက္မွာေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ Benigno Aquino က အခုျဖစ္ရပ္ဟာ ကတိေပးထားတဲ့ ကိစၥေတြ ျဖစ္လာၿပီး ဒီမိုကေရစီအနည္းအက်ဥ္း လမ္းပြင့္လာတယ္လို႔ ယူဆတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဆက္ၿပီးလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ အားေပးတိုက္တြန္းသြားမယ့္အေၾကာင္း ေအအက္ဖ္ပီ သတင္းဌာနကို ေျပာသြားပါတယ္။ ဂ်ပန္အစိုးရအဖဲြ႔ အတြင္း၀န္ Osamu Fujimura ကလည္း အခု လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ဟာ အစေကာင္းျဖစ္ၿပီး က်န္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဆက္လႊတ္သြားဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းတဲ့အေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ပိုၿပီး အရိွန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ကိုလည္း ဂ်ပန္အစိုးရက ျမန္မာကို တိုက္တြန္းပါတယ္။
လက္ရိွ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္ေနတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး နာတာလီဂ၀ါကလည္း အခုလို ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာဟာ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံေကာင္းေတြျဖစ္လာဖို႔ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔လည္း ကိုက္ညီပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မစၥတာနာတာလီဂ၀ါဟာ ျမန္မာကိုလာမယ့္ ၂၀၁၄ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ ျဖစ္သင့္မသင့္ ေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔အတြက္ လာမယ့္ ေအာက္တိုဘာ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရိွမွာ ျဖစ္ပါတယ္။