Tuesday, November 29, 2011

Filled Under: ,

ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တဲ့အေပၚေဆြးေႏြးျခင္း.....၂၉ ႏို၀င္ဘာ ၂၀၁၁


Friday BBC Evening Broadcast, 25 November 2011
ကမာၻ႕အေရး ၊ ျမန္မာ့အေရး

ေမး = ေမာင္ေမာင္သန္း

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ။ အခုလက္ရွိ က်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မႈတခ်ိဳ႕ကိုႀကိဳဆိုေပမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကေတာ့ လုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီးရွိေသးတာကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အခ်ိန္တိုအတြင္းလွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္လုပ္ေနတယ္လို႔ ေၾကညာထားေပမယ့္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြဘာေၾကာင့္အားနည္းေနေသးတာလဲ။ ဘာအဟန္႔အတားေတြရွိေနလို႔လဲ။ဒီအေၾကာင္းေျပာၾကဆိုၾကမွာပါ။

ျပည္တြင္းကတိုင္းရင္သားစည္းလံုးညီညႊတ္ေရးပါတီျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္အမတ္
ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္၊ AHRCလို႔ေခၚတဲ့ အာရွလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦး နဲ႔ SWAN ရွမ္းအမ်ိဳးသမီးေရးရာ ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားကာကြယ္ေရးအသင္းမွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ယင္းဟန္ဖ တို႔ပါ၀င္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။အခုကုလသမဂၢ အစည္းအေ၀းရဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြက ႏွစ္တိုင္းလဲ သူတို႔ဒီလိုဘဲေထာက္ျပေနတာေလ။ ဒီႏွစ္ေကာဘာမ်ားထူျခားခ်က္ေတြရွိသလဲ။ ဦးမင္းလြင္ဦး စၿပီး ေျပာျပ ပါခင္ဗ်ာ။

ဦးမင္းလြင္ဦး။ ။ဒီႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ၾကည္႔တဲ့ အခါမွာ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနက ယခင္အစိုးရလက္ထက္ကလိုဘဲ ဆက္လက္ဆိုး၀ါးေနဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သူတို႔ေထာက္ျပထားတယ္။ အဲဒီလိုေထာက္ျပတဲ့အခါမွာ (တစ္) အခ်က္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ
မလႊတ္ေသးတဲ့ကိစၥ (ႏွစ္)အခ်က္အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့စစ္ပြဲေတြမွာ စစ္တပ္ဘက္က ေနၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွူေတြဟာ စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ပံုစံေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပထားတယ္။ ေနာက္ၿပီးဒီလုိခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတယ္ဆိုတာကို သူတို႔အေထာက္အထားေတြနဲ႔ေျပာထားတာေတြရွိတယ္။

ေမး။ ။ေစာေစာကေျပာတဲ့အထဲမွာ ကုလသမဂၢ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ကိစၥေျပာတယ္၊ တဖက္ကလဲ သမၼတ က တေလာက အာဆီယံမွာ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ေတြ႔ေတာ့ ဒီယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ သူေတြဆိုတာ သူလက္မခံႏိုင္ဘူး ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တာလို႔ ေျပာတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕အေျခ အေနကို အခုကုလသမဂၢေတာင္မွ ေထာက္ျပေတာ့ ျပည္တြင္းအစိုးရအေနနဲ႔သေဘာထားကြဲလြဲမေနဘူးလား။ ဦးမန္းေမာင္ေမာင္္ဥာဏ္ဘယ္လိုမ်ားေဆြးေႏြးခ်င္လဲခင္ဗ်ာ။

ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္။ ။လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာက ေတာ္ေတာ္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ခ်က္ျခင္းလဲလုပ္ လို႔မရဘူး။ ခ်က္ျခင္းလဲေျပေပ်ာက္ေအာင္လုပ္လို႔မရဘူး။ လူ႕သဘာ၀ဆိုတာေတာ့ ႀကိဳက္ရင္လဲအမ်ိဳးမ်ိဳး မႀကိဳက္ရင္လဲ တမ်ိဳးေျပာတက္တဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျပည္တြင္းကအျမင္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႕လဲႀကိဳးစားေနတယ္။ ခုနက ဦးမင္းလြင္ဦးေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ စနစ္တက်လုပ္ေနတယ္ဆိုတာေတာ့မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တာေတာ့ တိုက္ဆိုင္မႈေတြပါ ။ အခုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြဆိုရင္ အတက္ႏိုင္ဆံုးႀကိဳးစားေန ပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာေလးေတြလဲရွိတယ္။ ျဖစ္ဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့ေနရာေလးေတြလဲရွိတယ္။ ဆက္ၿပီးႀကိဳးစားေနတဲ့ေနရာေလးေတြလဲရွိတယ္။ ေထာင္ထဲက ကိစၥေတြကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕မသိဘူးခင္ဗ်ာ။ အစိုးရေျပာသြားတာကေတာ့ မၾကာခင္လြတ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ေျပာသြားတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း လႊတ္ေပးမယ္လို႔ထင္တာဘဲ။

ေမး။ ။ ဆရာမန္းေမာင္ေမာင္ ခင္ဗ်ာ။ ဒီလိုပါ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္း က်ေနတဲ့ သူတို႔ ပုဒ္မ ၅(ည) တို႔ ကိုတင္ျပေဆြးေႏြးေနတဲ့အခါမွာ သမၼတရဲ႕လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အရ သူတို႕ကိုစဥ္းစားေပးမယ္ဆိုတာလဲ အသုတ္လိုက္ လႊတ္ေပးတာေတြလဲရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရ ကိုအစိုးရအေနနဲ႔ လက္မခံႏိုင္ဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဒီေနရာမွာေထာက္ျပေနတာ။ အရင္အစိုးရနဲ႔ အခုအစိုးရ ဘာထူးလို႔လဲ။

ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္္။ ။ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ ဒီမွာ ၀ိ၀ါဒေတြ ကြဲေန တာေတြရွိ တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကဥ္ခ်က္ရွိတယ္ဆိုတာအမွန္ဘဲ။ ဒီ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔လွူပ္ရွားလို႔ အေရးယူခံရတယ္၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒီယံုၾကည္ခ်က္ကိုအစြဲျပဳၿပီးေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြျဖစ္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ မႈခင္းေတြျဖစ္သြားျပန္ေရာ။ ဒီလိုျမင္ရမယ္ေလ။ ဒီလိုအပိုင္းလိုက္ကိုေစလြတ္တဲ့အခါမွာ ခုနက တပိုင္းတပိုင္းျဖစ္သြားတဲ့လူေတြက သူ႔အပိုင္းနဲ႔သူ ျဖစ္သြားမွာဘဲေလ။ ဒါေပမယ့္ က်န္တဲ့လူေတြလဲျဖစ္မွာပါဘဲ။

ေမး။ ။ ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္္ကေတာ့ ဒီသေဘာထားကြဲလြဲေနတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္အမွန္လွုပ္ေနတဲ့လူေတြလဲရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ ဥပေဒနဲ႔ ညိတယ္လို႕ေျပာတယ္။ ဦးမင္းလြင္ဦး တို႕လက္ခံႏိုင္ပါ သလား။

ဦးမင္းလြင္ဦး။ ။ ကၽြန္ေတာ္အဲဒါကိုေတာ့လက္ခံလို႔မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကေနၿပီးေတာ့ မတရားဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံေနရတယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ထား တဲ့လူေတြရွိတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသာေခါင္းေဆာင္ဦးခြန္ထြန္းတို႕ အဖြဲ႔ထဲကပါတဲ့လူေတြရွိတယ္။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ထဲက ကုိမင္းကိုႏိုင္၊ ကိုကိုႀကီးေနာက္ၿပီးလူ႕အခြင့္အေရးကာကြယ္္ျမင့္တင့္သူ မ်ားကြန္ယက္က ဦးျမင့္ေအး၊ ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာ့ လွူပ္ရွားမွုမွာဦးေဆာင္ပါတဲ့ အရွင္ဂမၻီရ တို႔ကိုလႊတ္ေပး ပါဆိုၿပီး ေတာ ့လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မွူေတြနဲ႔  ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာျပ ရွင္းျပ ေတာင္းဆိုေနတာ ေတြျဖစ္တယ္။ေရွ႕ ၃၊ ၄ ႏွစ္ကတည္းက ေတာင္းဆိုထားတဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြလည္းျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကိုယခုတိုင္ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္မေပးဘဲ လစ္လ်ဴရႈတဲ့အတြက္ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံက အခုလိုမ်ိဳးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္သိရပါတယ္။

ေမး။ ။ အခု ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္ကေတာ့ စနစ္တက် ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ ဆိုတာကိုသူ လက္မခံဘူး တဲ့။ ဘယ္လိုမ်ားယူဆပါသလဲ။

ယင္းဟန္ဖ။ ။ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္ ေျပာတာကေတာ့ တကယ္တမ္းက်လို႔ရွင္ရင္ျပည္တြင္းအျမင္နဲ႕ ေျပာတာေပါ့ေနာ္။ ျပည္တြင္းမွာဆိုေတာ့ အမွန္တရားကိုေျပာခြင့္မရွိဘူးေလ။ ကၽြန္မတို႕ျပည္ပအေနနဲ႔ေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြကို ျပည္ပက ေတြ႔တယ္ေလ။ သူတို႔ထြက္ေျပးလာတယ္။ ကၽြန္မတို႕ အေနနဲ႔ေတြ႔တယ္။ သြားၿပီးေတာ့ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြလုပ္တယ္။ သူတို႔အေနနဲ႕လည္း တကယ္ဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြ စနစ္တက် ခ်ိဳးေဖာက္ ေနတယ္ဆိုတာကိုေျပာျပတယ္။ အစိုးရကေနခ်ိဳးေဖာက္တယ္။ တကယ္ဘဲ သူတို႕ကိုတိုင္လည္းခံရတယ္။ လယ္ေျမသိမ္း၊ အိမ္မီးရႈိ႕၊ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္လည္း မုဒိန္းက်င့္ခံရတယ္။ မတရားဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မႈေတြလည္းရွိတယ္။ အဲဒါေတြဟာ ယေန႕ထိရွိေနတံုးဘဲ။ အစိုးရေတြကသာ အသစ္ေျပာင္းလဲတယ္ဆိုေပမယ့္ အခုထိတိုင္ဆက္လက္ခ်ိဳးေဖာက္မွူေတြရွိေနတယ္ ဆိုတာကို ကၽြန္မတို႕ ဖက္က သက္ေသအေထာက္အထားအျပည္႔အစံုနဲ႕ ရပ္တည္ႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ျပည္တြင္းစစ္ပံုစံ ျဖစ္ေနေတာ့ အစိုးရဘက္က က်ဴးလြန္တယ္၊ တိုင္းရင္းသားဘက္က က်ဴးလြန္တယ္ ဆိုတာ ဘယ္လိုမ်ိဳး ခြဲျခားၿပီးေတာ့ စာရင္းေကာက္ပါသလဲ။

ယင္းဟန္ဖ။ ။ ျပည္တြင္းမွာ ကၽြန္မတို႕ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည္႔တဲ့ အဖြဲ႔ေတြရွိတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ က ေန ကၽြန္မတို႔နဲ႔ အဆက္အသြယ္အၿမဲတမ္းရွိေနေတာ့ Update ေတြကိုသိေနတယ္။ဥပမာ- ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၉ ရက္ေန႔တံုးက Peace Talk လုပ္တုန္းက တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္(၄) ဖြဲ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ အခ်ိန္ေတာင္မွဘဲ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဒီလိုတိုက္ပြဲျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ နယ္စပ္မွာ Peace Talk လာလုပ္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ တကယ္ဘဲ Peace Talk လုပ္မယ္၊ Human Right Commission  ေတြဖြဲ႔လာတယ္ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြကို ကူညီဖို႕ အေရးယူဖို႕ ဆိုတာေတြကို လုပ္လာတယ္ ဆိုေပမယ္႕လက္ေတြ႔ မွာမဟုတ္ဘူး။ အေျပာနဲ႔ အလုပ္နဲ႔ မညီဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ကၽြန္မတို႔အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္ေျပာတာေတြကို လက္မခံခ်င္ဘူး။

ေမး။ ။ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္၊ လူ႔အခြင့္အေရး လွုပ္ရွားသူေတြရဲ႕ အျမင္ကိုတင္ျပပါ အုန္း။

ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္။ ။ ကၽြန္ေတာ့အျမင္ကေတာ့ စစ္ဆိုတာ ကေလးကစားတာ မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်ာ။ ေသနတ္ နဲ႔ တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ပစ္ၾကတာ ။ အဲဒီလိုပစ္တဲ့အခါမွာ ေသနတ္စက္ကြင္းထဲမွာ၀င္တဲ့ သူဟာ လူေကာင္းျဖစ္ျဖစ္၊ လူဆိုးျဖစ္ေသႏိုင္တာဘဲ။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ေပါ့ ။ဒါ စစ္ရဲ႕သေဘာတရား ေျပာတာပါ။ဒါေပမယ့္ခုနက လူ႔အခြင့္အေရးကိုျပန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ စနစ္တက်စီစဥ္ၿပီး လုပ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကန္႕ကြက္ပါတယ္။ ခုနကေျပာတဲ့တိုက္ဆိုင္မႈေတြျဖစ္ရင္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒါကတစ္ပိုင္း။
ဒုတိယအခ်က္က ကၽြန္ေတာ္ဘာေျပာခ်င္လဲဆိုေတာ့ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ကိစၥေတြ။ ဒီကိစၥေတြဟာ ဟိုအရင္အစိုးရတုန္းက ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ကိစၥေတြ။ ဘယ္လိုျပစ္မွူလဲ၊ ဘယ္လိုအမႈလဲဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အစိုးရသစ္က အကုန္လံုးသိမွာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ စီစစ္ၿပီးသူလႊတ္ေနတာဘဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ေျပာတဲ့ မင္းကိုႏိုင္တို႔ဆိုတာ တေန႔လြတ္မွာပါဘဲ။

ေမး။ ။ဦးမင္းလြင္ဦး အေနနဲ႔ေကာ ခုနက အရင္အစိုးရဖမ္းတယ္၊ ဒီအစိုးရက စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ မညွီရင္လြတ္မယ္။ အဲဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြေရာ ဟိုယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူေတြလက္ခံသလား။

ဦးမင္းလြင္ဦး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ကၽြန္ေတာ့အေနနဲ႔ ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္ ေျပာတဲ့ အေပၚမွာ ေျဖရွင္းခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဒီ ၂၁ ရက္ေန႔ကဆံုးျဖတ္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ စစ္ျဖစ္လို႔ လူေတြေသတယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္မွာလည္း ဒီအစီရင္ခံ စာထဲမွာေရးထားတာေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါကေတာ့ စစ္တပ္အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈဥပေဒကိုနားလည္ ေအာင္သင္တန္းေပးဖို႔လိုတယ္ ဆိုတဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကို ထည္႕ေရးထားတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ႔ရမွာပါ။ ေနာက္တစ္ခါ အက်ဥ္းသား ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထပ္က ျဖစ္တာမို႔ ယခုအစိုးရသစ္က နားမလည္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလို႔ဘဲေျပာေျပာ ယံုႀကည္ခ်က္အက်ဥ္းက်ေန သူေတြေျပာေျပာ သူတို႔ကိစၥအတြက္ ဂ်နီဗာ မွာအျမဲတမ္း ယခုႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးျဖစ္ေနတဲ့ ဦး၀ဏေမာင္လြင္ ကခုခံေျခပ ေျပာဆိုခဲ့တာေတြရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္ သံအမတ္ႀကီးေတြနဲ႔ စာေပးစာယူလုပ္ထားတဲ့ကိစၥရပ္ေတြရွိေနတဲ့ အတြက္ ဒါေတြကို မသိဘူးဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ့ အေနနဲ႕ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။ ။ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခါ  Mrs. Clinton ကလည္း သူတို႔ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပက္သက္လို႔ ရွိရင္ တိုင္းရင္းသားေဒသက ကိစၥေတြလည္း ဘဲ ဘာေၾကာင့္မို႕လို႕ ဒီဟာေတြကို ခ်က္ျခင္းမေျဖရွင္းႏိုင္တာ ဆိုတာကို တြန္းအားေပးသြားဖို႔ရွိတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီကိစၥေတြကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ယင္းဟန္ဖ တို႔အေနနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ေတြက ဒီလိုကိစၥ ေတြကို ေျဖရွင္းရင္ဘယ္လိုမ်ိဳး ေျဖရွငး္ရမလဲဆိုတာ ဘယ္လိုအႀကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။
ယင္းဟန္ဖ။ ။ကၽြန္မတို႕အေနနဲ႕အႀကံျပဳခ်င္တာက အခုႏိုင္ငံတကာ ကလည္း ျမန္မာျပည္ကို အာရံုစိုက္ေနတယ္။ ေနာက္ၿပီးၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး William Hague ေတာင္မွ ေၾကညာထားတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျပာင္းလဲမွူေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြရွိေနတုန္း ဘဲဆိုတာကို သူကို တိုင္ဘဲေၾကညာထားတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြကို ကၽြန္မတို႔လည္း ရပ္တန္းကရပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတယ္။ အစိုးရသစ္ကလည္း လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဆိုၿပီးဖြဲ႔လာတယ္ ဆိုေပမယ့္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြ ဟာဆက္လက္ရွိေနတုန္းဘဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔လက္လွမ္းမမီႏိုင္ဘူးေလ။ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွု သူေတြကိုယ္တိုင္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြျဖစ္ေနေတာ့ အေရးယူဖို႔လည္း ျပည္သူလူထု ကမတိုင္ၾကားႏိုင္ဘူး။ အခုက ႏိုင္ငံတကာကို မ်က္လည္႔ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွူုေတြရွိတယ္ ၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြမရွိေတာ့ ဘူးနဲနဲဘဲ က်န္ေတာ့ တယ္ အဲဒီလိုမ်ိဳးေလွ်ာက္ေၾကညာထားတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအစည္းအေ၀းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေျမာက္ကိုးရီယားနဲ႔စာရင္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ ဆိုး၀ါးေနတယ္ဆိုတာကို ရွုံ႕ခ်ထားပါတယ္ေလ။
ေမး။ ။ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြဟာ ေရႊးေကာက္ပြဲမတိုင္မီနဲ႔ အခုအစိုးရသစ္တက္လာတဲ့ အခါမွာ ဘယ္ဟာက ပိုေကာင္းလာသလဲ၊ဆိုးလာသလဲဆိုတာ ကိုရွင္းပါအုန္း။

ယင္းဟန္ဖ။ ။ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ အခုလက္ရွိအခ်ိန္မွာ ဥပမာ- ရွမ္းနဲ႔ ကခ်င္မွာ ဆိုရင္ March လကတည္းက ေန ေန႔တိုင္းလိုလုိ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတယ္။ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုကလည္း လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုခံရတယ္။ လူေတြေတာထဲမွာခိုလံုေနရတယ္။ အခုဆိုရင္ ကခ်င္ေဒသမွာ ပိုျဖစ္ေနတယ္။ ရြာလည္းမီးရိႈ႕ျပည္သူလူထုေတြလည္း ေျပးပုန္းေနရတယ္။ အခုခ်ိန္ထိ ေလ်ာ႔သြားတာမရွိဘူး ပိုတိုးလာတယ္။

ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္။ ။ အဲဒါေတာ့ကၽြန္ေတာ္ လက္မခံႏိုင္ဘူးခင္ဗ်ာ။ ဘယ္ဟာလဲ ၊ဘာကိစၥလဲ၊ ဘယ္အေရးမွာပိုဆိုးလာတာလဲဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္သိခ်င္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ယခုအစိုးရ က ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရထက္စာရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာင္းလဲလာတယ္ ဆိုၿပီးယူဆတာဘဲခင္ဗ်ာ။

 ေမး။ ။အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာလာတာ ဒီျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ဒီ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ ႀကီးက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လို႔၊ ဒီႏွစ္မွာလည္း မဲခြဲတဲ့အခါမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနမေကာင္းဘူး၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ရအုန္းမယ္ ေထာက္ျပထားတယ္။ တကယ္တန္းက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြက ေကာင္းလာတယ္လို႔တခ်ိဳ႕ကေ၀ဖန္ံတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးေတြက်ေတာ့ ဘာမွမထူးဘူးဆိုတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ အဟန္႔အတားေတြျဖစ္ေနသလဲ။ ဘာေတြလုပ္ရမလဲ ဦးမင္းလြင္ဦး သံုးသပ္ေပးပါ။

ဦးမင္းလြင္ဦး။ ။ ကၽြန္ေတာ္အျမင္တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြ ရပ္တန္းက ရပ္သြားဖို႔ဆိုရင္ (တစ္) အခ်က္ကေတာ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမွု အဓိကက်ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ သူတို႔သံုးသပ္တာကလည္း - ဥပမာ အားျဖင့္ေျပာရင္ ကေလးစစ္သားကိစၥ ပါ။ အခုအခ်ိန္ထိ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္တယ္။ လူကုန္ကူးမွုဥပေဒ ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဌာန္းၿပီး သားျဖစ္တယ္။ ကေလးစစ္သားအျဖစ္ေရာင္းစားေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာ တစ္ခ်ိဳ႕အမွုေတြ မွာ ေရာင္းစားသူ၊ ၀ယ္တဲ့သူ ၊ လက္ခံတဲ့သူေကာမိတယ္။ မိရဲ႕သားနဲ႔ ဥပေဒမွာ ပါတဲ့အတိုင္း စစ္ေဆးစီရင္မွုေတြမျပဳဘဲ ကေလးကိုမိဘ အုပ္ထိန္းသူထံက ခိုးယူ သြားတယ္ဆိုတဲ့ လူခိုးမွုနဲ႔ဘဲ ဖမ္းဆီးအေရးယူတဲ့ ကိစၥေတြ ဒါေတြကိုျပင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔ အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ- ဥပမာ ILO နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ေအာင္လံမွာရွိတဲ့ လယ္ယာေျမေတြသိမ္းထားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြလို ILO က ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းတဲ့ အခါမွာ ၊ အစိုးရနဲ႔IOL နဲ႔ သေဘာတူၿပီး လယ္ယာေျမေတြကို ျပန္ၿပီးေပးမယ္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ရၿပီးသားျဖစ္တယ္ ။ သို႕ေသာ္လည္း လက္ရွိလယ္သမားေတြက မိမိ စိုက္ပ်ိဳးထားတဲ့ လယ္ယာေျမေတြကို ၀င္ရိပ္တာေတာ္မွ အဖမ္းခံၿပီးေတာ့ မေန႔တေန႔ မွျပန္လြတ္လာတာေတြရွိတယ္။ အဲဒီအက်ိဳးကို ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးတဲ့ လူေတြလဲအဖမ္းခံရတယ္။ ျပန္လြတ္လာတဲ့ လူေတြရွိတယ္ ဆိုတာကို လက္ရွိအစဥ္းအေ၀းဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာေထာက္ျပထားတာေတြရွိတယ္။ အဲဒါက ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးတိုးတက္ဖို႕ဆိုရင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ကိုဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳဖို႔လိုတယ္။ ျပဌာန္းဥပေဒေတြမွာပါတဲ့ အတိုင္းစစ္ေဆးေဆာင္ရြက္ဖို႕လိုတယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။ ။တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမရွိလို႔ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြဆက္ျဖစ္ေနတာတဲ့။

ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္။ ။တရားဥပေဒက မရွိလို႔မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်ာ။ တရားဥပေဒကိုအျပည္႔အ၀ မလိုက္နာၾကေသးတာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လြတ္ေတာ္ထဲမွာေျပာေနတာကလည္း တိုင္းျပည္ေကာင္းစားေရးအတြက္ေျပာေနတာဘဲ။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္ေျခမွာ လာဘ္ေပးလာပ္ယူမွုေတြ၊ အႏိုင္က်င့္တာေတြရွိေသးတယ္ အဲဒါက ခ်က္ျခင္းမျဖစ္ႏိုင္တာ ဒီ ၄၊၅၊ ၆ လနဲ႔။ လုပ္ေတာ့လုပ္ေနတာဘဲ။ ဟိုအလုပ္သမား ကိစၥေတြက လည္းကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ILO နဲ႔ပက္သက္ၿပီးေတာ့ data ေတြဘာေတြ လုပ္ေနၿပီ။

ေမး။ ။ ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္တို႔က လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုအႀကံျပဳခ်င္သလဲ။

ဦးမန္းေမာင္ေမာင္ဥာဏ္။ ။ဘယ္လိုအႀကံျပဳမလဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြကလည္း အႏွစ္ေလးငါးဆယ္ေလာက္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မွုလက္ေအာက္မွာေနလာခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ကိုလည္း ပညာေပးတဲ့ အပိုင္းေတြလည္းလိုတာဘဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လႊတ္ေတာ္ မွာေျပာေနဆို ေနေပမယ့္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့တဲ့ဥပေဒဟာ ေအာက္ေျခကိုခ်က္ျခင္းမေရာက္ႏိုင္ဘူးခင္ဗ်ာ။ ဒီလိုမ်ိဳးနဲ႔ ဌာနကို ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့ခင္ဗ်ာ။

ေမး။ ။  ယင္းဟန္ဖ ကေနၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ေပးပါအုန္း။

ယင္းဟန္ဖ။ ။ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့လူေတြြကိုယ္တိုင္္အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြျဖစ္ေနတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့လူေတြကိုတိုင္ ကလည္း ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြျပန္ အေရးယူလို႔ရမလဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဲဒါကလည္း အဟန္႔အတားျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းမွ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တာကိုရပ္တန္႔ေပးဖို႔ ၊ျပည္တြင္းစစ္ေတြရပ္ေပးဖို႔ ၊ေနာက္ၿပီးတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေပးဖို႔ reconciliation ေတြ ကိုေနာက္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံဟာတိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ဒီကေန႔ေဆြးေႏြးတဲ့ အေႀကာင္းအရာကေတာ့ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အီရန္၊ေျမာက္ကိုးရီးယားတို႔မွာ လူ႕အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာေတြ ၊ ခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြ ကိုေထာက္ျပသြားတယ္။ တဖက္ကလည္းဒီအေပၚမွာ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမွု ၊ျပဳျပင္မွုေတြလုပ္ေနၿပီ၊ တဖက္ကလည္း ဒါေတြဟာ မလံုေလာက္ေသးဘူး။ႏိုင္ငံတကာကလည္း ေစာင့္ၾကည္႔ေလ့လာေနတယ္လို႔ေျပာတယ္။ တကယ့္တကယ္ က ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမွုေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုေပမယ့္လို႔ ခံစားေနရတဲ့ ျပည္သူေတြအထိေတာ့ မေရာက္ေသးဘူးလို႔တခ်ိဳ႕ကေထာက္ျပထားတဲ့အတိုင္းမ်ားျဖစ္ေနမလားဆိုတာ အခုျမန္မာ့အေရး ကမာၻ႔အေရးကေနၿပီးတင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။







0 comments:

Post a Comment