ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိသာတဲ့ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ အနည္းငယ္ရွိလာတဲ့အေပၚ တုံ႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ သြားေရာက္မယ့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း - ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဒိထက္ပိုၿပီး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ျပဖို႔ လိုမယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္ေရးလို - ခိုင္မာတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို လုပ္ဖို႔ လိုမယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ သံတမန္ေတြက ေျပာဆိုေနၾကတာပါ။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မနႏၵာခ်မ္း က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္နဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ တဲ့အထိ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္လာေပမဲ့လည္း ဒီထက္ေရွ႕ဆက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ - သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္ေပးတာမ်ိဳးလို အဓိကက်တဲ့ကိစၥကို လုပ္ျပဖို႔လိုတယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆုိေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလဆန္းပိုင္းကပဲ အစိုးရကေန ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုင္ရာ ဥပေဒတခ်ိဳ႕ ျပင္ဆင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ပါတီမွတ္ပံု ျပန္တင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တဲ့ NLD အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ကလည္း - ၀န္ႀကီး ကလင္တန္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးကိစၥကို အဓိက ေဆြးေႏြးေျပာဆုိသြား ဖို႔ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ သူတို႔အားလံုးက လႊတ္သင့္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ျခင္းအားျဖင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ေရာ အစိုးရ အတြက္ေရာ အက်ိဳးရွိႏုိင္ပါတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေျပာသြားမွာပါ”
ဒါေပမဲ့လည္း အခုအခ်ိန္အထိ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို ျပန္မလႊတ္ေပးေသးတာဟာ အစိုးရအေနနဲ႔ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ေနေပမဲ့ ဒီေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ဟာ ေႏွးေကြးေနေသးတာျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔လည္း NLD က သံုးသပ္ပါတယ္။ တခါ ရခိုင္အမ်ိဳးသားဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးပါတီရဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကလည္း ၀န္ႀကီးကလင္တန္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ရွိၿပီး - သူ႔အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးခြင့္ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ - ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရးမွာ အဖုအထစ္ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥနဲ႔အတူ - အေမရိကန္ရဲ႕ အေရးယူပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“တိုင္းရင္းသားေရးရာကိစၥ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ၊ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡကိစၥအပါအဝင္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးဆံုး႐ႈံးတဲ့ ကိစၥေလးေတြကို ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို မိမိေဒသနဲ႔ယွဥ္ၿပီး တင္ျပၾကရမွာေပါ့။ တခ်က္ေလးပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဒီဘက္ကလည္း လႊတ္ေပးရမယ္ေလ။ လႊတ္ဖို႔လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကို က်ေနာ္တို႔က တိုက္တြန္းမယ္။ အဲသလိုပဲ ဒီဟာနဲ႔ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ထားမႈေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က ေမတၱာရပ္ခံေပးရမွာေပါ့။ အမတ္တဦးအေနနဲ႔ေလ”
ဒါ့အျပင္ ဒီလို အေမရိကန္ နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာတဲ့အေျခအေနကို ဆက္ၿပီး ထိန္းထားႏုိင္ဖို႔အတြက္ - သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံသားအက်ဥ္းသားလႊတ္ေပးတာမ်ိဳးလို ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံအတြက္ အဓိကက်တဲ့ ကိစၥကို လုပ္ျပဖို႔လိုတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ - ရန္ကုန္ - အေမရိကန္သံ႐ုံး ယာယီတာ၀န္ခံအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သူ သံတမန္ေဟာင္း ပရစ္စီလာ ကလပ္ ကလည္း ေျပာပါတယ္။
“ ရာေထာင္ခ်ီတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရွိေနတုန္းပဲ ဆုိတဲ့ အခ်က္ကလည္း ရွိေနပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ကလူေတြလည္း ဒါကုိ သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။ ဒီကိစၥကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္မခ်င္း ဆက္ဆံေရးမွာ ေနာက္ထပ္ တုိးတက္မႈေတြရဖုိ႔ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနလိမ့္ဦးမယ္ ဆုိတာကုိလည္း သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း သိထားတယ္လုိ႔ က်မထင္ပါတယ္”
အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ - ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒအရ - ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေနေတြကို သြားေရာက္ ေလ့လာ အကဲခတ္ဖို႔ သြားေရာက္မယ့္ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္ရဲ႕ ဒီခရီးစဥ္အတြင္းမွာ - ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ အဓိကက်တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ တိုက္တြန္းသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း - အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း မစၥစ္ ပရစ္စီလာ ကလပ္ က -
“ သူ႔အေနနဲ႔ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးမွာ က်န္ေနေသးတဲ့ အဟန္႔အတားေတြကုိ ေဆြးေႏြးသြားမွာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဘယ္လုိ အကူအညီေတြ ေပးႏုိင္မလဲ ဆုိတာေတြကုိလည္း ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္”
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြေၾကာင့္ - အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာအစိုးရအေပၚ စီးပြားေရး၊ သံတမန္ေရးအရ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ထားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္ကလည္း အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ဒီအေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြကို အေမရိကန္ဘက္က ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ကို ေမွ်ာ္လင့္ေနတာပါ။ ဒီအေျခအေနမွာ NDF အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုကေတာ့ -
“အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ဟာေတြ ျဖစ္ေပၚလာၿပီလို႔ အေျပာင္းအလဲေတြရွိလာၿပီလို႔ ျမင္ရလို႔ ႀကိဳဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံတမန္ကိုလည္း ထားသင့္ၿပီလို႔ အယူအဆေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြကို အက်ဳိးမျဖစ္ဘူးလို႔ ခင္ဗ်ားတို႔သိေနၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီ့ထက္ပိုၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြ လွ်င္ျမန္လာေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြထဲက တစခ်င္း တစခ်င္း ႐ုပ္သိမ္းသြားဖို႔ကို စဥ္းစားသင့္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ပါၿပီလို႔ က်ေနာ္တို႔ စကားလက္ေဆာင္ပါးလုိက္ပါတယ္”
ႏို၀င္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔ကေန ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသြားေရာက္မယ့္ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္ရဲ႕ ခရီးစဥ္မွာ - အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ပို႔စနာ (Michael Posner)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ အထူးသံ ဒဲရက္မစ္ခ်ဲလ္ (Derek Mitchell)၊ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန အေရွ႕အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ခဒ့္ ကမ့္ဘဲ (Kurt Campbell) တို႔လည္း သူမနဲ႔အတူ လိုပါသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရ၀န္ႀကီးေတြအျပင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဖို႔ရွိၿပီး - ၂ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္ရွင္။