Interview with Human Rights Lawyer Min Lwin Oo
by ကိုသားညြန္႔ဦး
အခုႏွစ္အေစာပိုင္းတုန္းက လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းက တ႐ုတ္၀န္ထမ္းႏွစ္ဦးကို ျပန္ေပးဆဲြတယ္ဆိုတဲ့ အမႈနဲ႔ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အဖဲြ႔၀င္ ျဖဴႏွင္းေထြးကို အာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းဆီးခဲ့တာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အဖဲြ႔၀င္ေတြေရာ ေဒသခံေတြပါ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြ ရိွေနပါတယ္။
ေမး။ ။ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ မျဖဴႏွင္းေထြးကို အာဏာပိုင္ေတြကေန တေလာတုန္းက ဖမ္းဆီးလိုက္တဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေက်ာင္းသားတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကန္႔ကြက္မႈေတြ ရိွေနပါတယ္။ ေနာက္ ေဒသခံေတြကလည္း အဲ့ဒါကို ဆႏၵျပတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ AHRC အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္သလဲခင္ဗ်။ အမႈက မွ်မွ်တတ ရွိရဲ႕လား။
ေျဖ။ ။ “တကယ့္ ေဒသခံေတြလည္းျဖစ္တဲ့သူေတြကိုေတာ င္ မွ ေက်ေအးၿပီးေတာ့ ျပန္လည္ လႊတ္ေပးၿပီးၿပီဆုိရင္ ျဖဴႏွင္းေထြးကို ဒီပုဒ္မနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ အေရးယူထားတဲ့ဥစၥာက မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့တခါ ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္တဲ့ကိစၥမွာလည္း သာမန္အမ်ိဳးသမီးတေယာက္အေနနဲ႔ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ဆုိတာက အလြန္တရာ ခဲယဥ္းတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့တခါ အခင္းျဖစ္ပြားစဥ္ကလည္း ဒီဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံရတဲ့ ေဒသခံႏွစ္ဦးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမႈမဖြင့္ဘူးဆုိတာေတြ၊ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳဘူး ဆုိတာေတြကို ဒီ၀မ္ေဘာင္စက္႐ံုကေနၿပီးေတာ့ ကတိေတြေပးထားတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လည္း ရြာသား ၅ ဦးကို ေက်ေအးၿပီးေတာ့ လႊတ္လိုက္တယ္ဆုိတာကို က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရြာသူရြာသားေတြနဲ႔သာ သက္ဆုိင္တယ္၊ ျဖဴႏွင္းေထြးနဲ႔ေတာ့ ဒီကိစၥက ပတ္သက္ဖို႔ သိပ္လမ္းမျမင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္ပါတယ္။”
ေမး။ ။ အခု ဒီ သူ႔ရဲ႕ျပႆနာနဲ႔တဆက္တည္းပါ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္က်တဲ့ ကိစၥကလည္း နည္းနည္း႐ႈပ္ေထြးေနပါတယ္ခင္ဗ်။ အဲေတာ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဘက္ကလည္း သူ႔ကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ဆုိၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။ ဆုိေတာ့ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မျဖဴႏွင္းေထြးဟာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆုိၿပီးေတာ့ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ “ဒီ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ဖြဲ႔ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္း သားမ်ား ျပန္လည္ စိစစ္ေရးေကာ္မတီကိုေတာင္မွ သူတုိ႔က ဖ်က္သိမ္းၿပီးေတာ့ လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိေနၿပီေလဗ်ာ။ အဲေတာ့ ဒီျပစ္မႈေတြနဲ႔ စြပ္စြဲခံရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာေတာ့ သူတို႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မရွိဘူး။ ဒါက ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ စြဲဆိုထားတာပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ကာ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ေျပာမွာေပါ့ဗ်ာ။ အဲ့ဒီလိုပဲ တခ်ိန္လံုး ေတာက္ေလွ်ာက္ ျငင္းပယ္လာခဲ့တာပဲ။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ကိုမင္းလြင္ဦးအျမင္ကေရာ မျဖဴွႏွင္းေထြးအမႈက ျပန္ေပးမႈပါတယ္၊ ေနာက္တခါ တရား႐ံုးကို ဆင့္ေခၚတာ မလာတဲ့အမႈ ပါပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီအမႈက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလို႔ေရာ သတ္မွတ္လို႔ရလား၊ ကိုမင္းလြင္ဦးအျမင္။
ေျဖ။ ။ “ဒီဥစၥာက က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ေျပာလို႔ရွိရင္ နည္းနည္းေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ လိုတာေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ ဘာျဖစ္လဲဆုိေတာ့ကာ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ ၂၀၀၇ တုန္းကလည္း ဗမာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ ဖြဲ႔စည္းဖို႔အတြက္ ဆိုၿပီးေတာ့ မဟန္နီဦးတို႔ ရာဟုေက်ာ္ေက်ာ္ေမာင္တို႔၊ စည္သူေမာင္တို႔၊ မတင္ဇာခိုင္တို႔၊ သင္းဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေရးဥပေဒနဲ႔ အေရးယူခံရတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ဟန္နီဦးကို စာေမးပြဲေျဖေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ စာေမးပြဲမေျဖဘဲနဲ႔ ဒီ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းေရးအတြက္ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္တဲ့အထဲမွာ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေရးအတြက္ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ အျပစ္ေပးခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ အဲ့ဒါ ဗကသ ဖြဲ႔စည္းေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြေပါ့ေနာ္ ။ အခုလည္းတခါ လာျပန္ၿပီ။ ဒီလိုမ်ိဳး ေက်ာင္းသားေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္တယ္ဆုိတဲ့အေပၚမွာ အၿငိဳးအေတးနဲ႔ လုပ္ခဲ့တယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒါကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးေနာက္ခံ မကင္းတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလို႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ သတ္မွတ္ရမွာပါပဲ။”
ေမး။ ။ အၿငိဳးအေတးေတြ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့လုိ႔ ကိုမင္းလြင္ဦး က ေျပာတယ္ဆုိေတာ့ ဒီကိစၥက အၿငိဳးအေတးျဖစ္တယ္လို႔ေရာ ယူဆလို႔ ရလို႔လား။
ေျဖ။ ။ “က်ေနာ္တုိ႔ အျမင္ကေတာ့ေပါ့ဗ်ာ ဒီလက္ပံေတာင္းေတာင္ အေရးကိစၥမွာ ေဒသခံေတာင္သူလယ္သမားေတြကို အႀကံေပးတာ၊ ကူညီတာ၊ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတြကို တက္တက္ႂကြႂကြ လုိက္လံေျဖရွင္းေပးတာ၊ ေတာင္သူလယ္သမားေတြကို ပညာေပးတာ စတဲ့ကိစၥရပ္ေတြမွာ ဒီေက်ာင္းသားေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္လို႔သာ ဒီေဒသခံ ေတာင္သူလယ္သမားေတြက ဆူပူအံုႂကြရတယ္ဆုိတဲ့ အျမင္ အစိုးရမွာ ရွိေနတယ္။ အဲဒါကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥကို ေလ့လာလုိက္တဲ့တေလွ်ာက္လံုး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးကိစၥရပ္ေတြ ေလ့လာတဲ့ ကိစၥတေလွ်ာက္လံုးေတြမွာ ဒါေတြက ေက်ာင္းသားေတြအေပၚမွာ အၿငိဳးထားတယ္ဆုိတာေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ေနရပါတယ္။”
0 comments:
Post a Comment