ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီေန႔မွာ စၿပီးေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာလႈပ္ရွားမႈ ႏွစ္ပတ္လည္ကာလမွာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ခံထားရသူေတြထဲက အခ်ဳိ႔ဟာဆုိရင္ အဖမ္းခံထားရတာ တႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီျဖစ္ေပမဲ့၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ရပုိင္ခြင့္၊ ခံစားခြင့္ေတြေကာ ရၾကပါရဲ့လား၊ ကုိေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းေရ ေျပာျပေပးပါအုံးခင္ဗ်ား။
ဟုတ္ကဲ့ပါ၊ ကုိေရာ္နီၿငိမ္းေရ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာလေတြမွာ သံဃာေတာ္ေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ၊ ျပည္သူေတြကုိ တိတိက်က် ရုံးတင္တရားစြဲဆုိတာမ်ဳိိးမရွိပဲ ပုဒ္မအမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းၿပီး ဆက္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားတာဟာ စုိးရိမ္ရစာ ျဖစ္ေၾကာင္း AHRC လုိ႔ ေခၚတဲ့ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ တခါဖမ္းဆီးထားသူေတြကုိ တရားရုံးတင္ၿပီး စစ္ေဆးျပန္ေတာ့လည္း ဥပေဒနဲ႔ မညီၫြတ္ပုံ ကုိ AHRC မွာ ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ေရွ့ေနဦးမင္းလြင္ဦးက ယခုလုိ ရွင္းျပပါတယ္။
“ဒီလုိမ်ဳိးအမႈေတြမွာ စစ္ေဆးစီရင္မယ္ဆုိရင္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေရးဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ အညီ လြတ္လပ္တဲ့တရားရုံးေတြမွာ စစ္ေဆးစီရင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ ေထာင္အတြင္းသီးသန္႔ ့တရားရုံးေတြမွာပဲ စစ္ေဆးစီရင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ ေထာင္အတြင္း သီးသန္႔ တရားရုံးေတြမွာ စစ္ေဆးစီရင္တာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနတယ္။ ရက္ခ်ိန္းယူတာေတြ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္ေတြ႔ရတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးတာကတဖြဲ႔၊ တရားစြဲတင္တာကတဖြဲ႔ လုပ္ေနတာမုိ႔ စစ္ေဆးခံရသူေတြ နစ္နာ တာကုိလည္း ဦးမင္းလြြင္ဦးက ရွင္းျပပါတယ္။
“သတင္းတပ္ဖြဲ႔ ကေနၿပီးေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္အျပည့္အစုံကို ရရွိဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့မွ သက္ေသ အ ေထာက္အထား ခုိင္ခုိင္လုံလုံနဲ႔တရားစြဲတင္တာ မဟုတ္ပဲနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ စရဖ ေခၚတဲ့ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာလုံၿခဳံေရး အဖြဲ႔က ပူးေပါင္း စစ္ေၾကာေရးအဖြဲ႔နဲ႔ စစ္ေၾကာၿပီးေတာ့မွ ရရွိတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ သတင္း တပ္ဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ အမႈကုိ တာ၀န္ယူ တရားစြဲဆုိေနတာကုိ က်ေတာ္တုိ႔ ေတြ႔ ရွိေနရတယ္။ ဒါေတြက က်ေနာ္ တုိ႔ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ လည္းမညီဘူး၊ တရားစီရင္ေရး ဆုိင္ရာမူေတြနဲ႔ လည္းမညီဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလုိမ်ဳိး စစ္ေဆးခံေနရတဲ့ သူေတြက မွ်တတဲ့တရားခြင္၊ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ စစ္ေဆးခံရမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ စုိးရိမ္လုိ႔ ဒီေန႔ ေက်ညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ေက်ညာတာ ျဖစ္တယ္”
“ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ခံထားရသူေတြကုိ အမႈစစ္ေဆးတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ AHRC အေနနဲ႔ေတာက္ေလ်ာက္ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ ရာကေန အခုလုိ တရားဥပေဒနဲ႔ မကုိက္ညီတာေတြ၊ ေတြ႔လာရတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။ တရားစြဲဆုိ ခံေနရသူေတြ အေနနဲ႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ မွ်မွ်တတ ခံစားခြင့္ရဖုိ႔၊ အမႈစစ္ေဆးရာမွာလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ စစ္ေဆးဆုံးျဖတ္ တယ္ဆုိတာကုိ သိရွိႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ အမ်ားျပည္သူ ေရွ႔ေမွာက္မ်ာ တရားစီရင္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔လဲ AHRC ကဆုိပါတယ္။
“အဲဒီလုိ စစ္ေဆးစီရင္မွလည္း ဒီအမႈမွာ အမွားအမွန္ကုိ ျပည္သူေတြ သံသယရွင္းစြာ၊ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။ က်ေတာ္တုိ႔ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ဥစၥာေတြက အျပင္တရားရုံးေတြမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စစ္ေဆးစီရင္မယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ အမ်ားျပည္သူ ကေနၿပီးေတာ့ ဒီအမႈေတြဟာ သက္ေသ အေထာက္အထား အခုိင္အမာမရွိဘဲ စြဲဆုိထားတဲ့ အမႈေတြျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့တခါ တရားလုိကုိယ္တုိင္က ဘာမွမသိဘူးဆုိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရးအဖြဲ႔၊ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔၊ ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႔ရဲ့့လႊမ္းမုိးမႈ ရွိတယ္ဆုိတာေတြကုိ သိျမင္လာမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ယခုလုိေထာင္တြင္း သီးသန္႔ တရားရုံးေတြမွာ စစ္ေဆးစီရင္ေန တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ထင္ျမင္ယူဆတယ္ ခင္ဗ်ား။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လေတြက စၿပီးျဖစ္ခဲ့တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့သူေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအက်ဥ္းေထာင္ အသီးသီးမွာ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိတယ္လုိ႔ အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း AAPP ကေျပာပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ သံဃာေတာ္ ၁၉၆ ပါး ပါ၀င္ပါ တယ္တဲ့။ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ထားသူေတြကုိ လႊတ္ေပးဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာက အစဥ္တစုိက္ ေတာင္းဆုိေပမဲ့ ျမန္မာ အာဏာပုိ္င္ေတြက ဒီေတာင္းဆုိခ်က္ကုိ လ်စ္လ်ဴရႈထားဆဲပါ။
အခု AHRC အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဖမ္းဆီးထားသူေတြကုိ အမႈစစ္ေဆးရာမွာ ႏုိင္ငံအတြင္း လက္ရွိျပဌာန္းတဲ့ ဥပေဒေတြ အရ မွန္မွန္ကန္ကန္ အသုံးျပဳစစ္ေဆးဖုိ႔ ေထာက္ျပေတာင္းဆုိထားတာခင္ဗ်ား။
