ရုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာ အပုိင္း (၁)

RRA ----- 12 March 2009

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား။ ရခုိင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႔နယ္က အမွတ္ (၁) မဲဆႏၵနယ္ေျမ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္မင္းကုိ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မႈဆုိင္ရာ လိမ္လည္ေဖၚျပမႈ၊ ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံေတာ္လုံၿခဳံေရး ဥပေဒပုဒ္မ (၅ - ည)တုိ႔နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၄၇ ႏွစ္ ခ်ထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္မင္းဟာ ရုိဟင္ဂ်ာတဦးျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသားတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ လက္ေထာက္ပညာေရးမွဴး ေဟာင္းတဦးျဖစ္သလုိ အလယ္တန္း ေက်ာင္းအုပ္ေဟာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူဟာ ေရွ႔ေနတဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုိတာ၀န္မ်ဳိးေတြကုိ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားတဦး ျဖစ္ရမွာ ျဖစ္သလုိ၊ ဒါအျပင္ သူဟာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခြင့္ရခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ့သားသမီးေတြအတြက္ မွတ္ပုံတင္ကုိ လိမ္လည္ရယူဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းတယ္ဆုိကာ ေထာင္ဒဏ္ ၄၇ ႏွစ္ ခ်ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္မင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဖမ္းဆီးမႈကေန လြတ္ေျမာက္သြားတဲ့ သားျဖစ္သူ ကုိေက်ာ္ႏုိင္က အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။

“ အရင္က ဘူသီးေတာင္မွာ အထက္တန္းျပဆရာရယ္၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းအုပ္ရယ္၊ ၿမဳိ႔နယ္လက္ေထာက္ ပညာေရးမွဴးအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။”

“၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ဆႏၵျပပြဲမွာ ပါ၀င္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ သူ႔ကုိ အလုပ္ကေန ထုတ္လုိက္တယ္။ ထုတ္လုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔က ဆက္ၿပီးလုပ္ခ်င္ရင္ အသနားခံလႊာ တင္လုိ႔ရတယ္လုိ႔ စာလာတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ့အေဖက ႏုိင္ငံေရးလုပ္ခ်င္တယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ကေန တခါထဲ ထြက္လုိက္တယ္။ ထြက္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၿပဳိင္တယ္။ ဘူးသီးေတာင္မဲဆႏၵအမွတ္ (၁)မွ အမတ္ေလာင္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္အေရြးခံရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏုိင္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆုံး က်ေနာ့အေဖက အဲဒီတုန္းက စစ္အစုိးရက လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အကုန္လုံးကုိ ရန္ကုန္ဖိတ္တာရွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္ကုိေရာက္လာတယ္။ ရန္ကုန္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ျပန္မသြားေတာ့ဘဲ ရန္ကုန္မွာဘဲ ေနလုိက္တယ္။”

“၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ CRPP ကုိ join လုပ္တယ္။ အဲဒီၾကားထဲမွာလည္း အေႏွာင့္အယွက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပးတာရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၾကယ္တာရာ စစ္ဆင္ေရးဆုိၿပီးေတာ့ ရခုိင္မွာလုပ္တာရွိတယ္။ ၁၉၉၂ မွာလည္း အဲဒီတုန္းကလည္း (၄) (၅) ေခါက္ ဖမ္းတာရွိတယ္။ ၾကားမွာေပါ့ေလ။ ဒီတေခါက္ ေနာက္ဆုံ၂၀၀၅ မတ္ ၁၇ ဖမ္းလုိက္တဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ တခါထဲ မလႊတ္ေတာ့ဘူး။”

ဦးေက်ာ္မင္းဟာ ရုိဟင္ဂ်ာ အမ်ားစုေနထုိင္ရာ ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပုိင္း ဘူးသီးေတာင္ဘက္မွာ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကရက္တစ္ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ (NDPHR) ကုိ ထူေထာင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္မင္းဟာ သာမန္ေက်ာင္းဆရာ၊ ပညာေရးမွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ရုိဟင္ဂ်ာအျဖစ္ သာမန္ေနထုိလုိ႔ ျဖစ္ခဲ့ေပမဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာတဦး ႏုိင္ငံေရးအရ အေရးပါလာတဲ့အခါ ႀကဳိတင္ၿပီး ဦးႏွိမ္ထားအေနနဲ႔ အခုလုိ ႀကီးေလးတဲ့အျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္္လုိက္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္သူေတြကေတာ့ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာဆုိပါတယ္။ သူ႔ကုိ အျပစ္ေပး အေရးယူတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (AHRC) မွ ဦးမင္းလြင္ဦးက အခုလုိ သုံးသပ္ေျပာဆုိပါတယ္။

“ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ (၁) အခ်က္ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ဦးေက်ာ္မင္းကုိ စတင္ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ပုဒ္မနဲ႔ စၿပီး အေရးယူတာက လြဲမွားေနတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ဒီလုိမ်ဳိး Institute အသက္ေမြး ပညာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ပညာသင္ၾကားခြင့္ဆုိတာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္တဲ့သူေတြကုိမွ ရခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းကုိုယ္တုိင္ကလည္း လက္ေထာက္ပညာေရးမွဴး၊ ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား အမႈထမ္းခဲ့သူျဖစ္တယ္။”

“ သူ႔ဇနီးျဖစ္တဲ့သူကလည္း ဘူးသီးေတာင္ေဒသအတြင္းမွာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား မ်ဳိးရုိးစဥ္ဆက္ ေနလာၾကတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ေဒသခံ၊ သက္ေသခံအေထာက္အထား၊ ေနာက္ၿပီး လူ၀င္မွဴး ဦးစီးဌာနက ထြက္ဆုိထားတဲ့ ထြက္ဆုိခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ လက္ခံထားၿပီးတဲ့သူ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္ႏုိင္တာ ျဖစ္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခံခဲ့ရတဲ့အခါက်မွ ဒီႏုိင္ငံသားအျဖစ္ လိမ္လည္ၿပီးေတာ့ ေဖၚျပထားတယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းကုိ အေရးယူတယ္ ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ႔ရတယ္။”

“ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီလုိအမႈကုိ စြဲဆုိျခင္းဟာ သာမန္ ေသြးရုိးသားရုိးမဟုတ္ဘဲန႔ဲ ႏုိင္ငံေရးအရ ပါ၀င္ပါတသက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေစာင္းေပးခ်င္တဲ့အတြက္ ဒီလုိမ်ဳိး့ ႀကံဖန္တရားစြဲတယ္ ဆုိတာလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ဦးေက်ာ္မင္းတြင္မကဘဲ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာအတြင္း ပါ၀င္ျခင္းမရွိတဲ့ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚသီဇာ၊ သားကုိေအာင္ႏုိင္၊ သမီးမခင္ခင္ႏု၊ သမီးငယ္ မေ၀ေ၀ႏုတုိ႔ကုိလည္း ေထာင္ဒဏ္ ၁၇ ႏွစ္စီ ခ်ထားပါတယ္။ အခုလုိ ဦးေက်ာ္မင္းနဲ႔ မိသားစုကုိ ႀကီးေလးတဲ့ အျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်ထားတဲ့ကိစၥမွာ တရားစီရင္ေရး ဆုိင္ရာလုိအပ္ခ်က္အေနနဲ႔ သုံးသပ္ထားတာလည္း ရွိပါတယ္။