ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈခုံရုံး ICC အတင္ခံရသူမ်ား အေျခအေနသုံးသပ္ခ်က္

RFA ----13 February 2009,

ႏုိင္ငံတကာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ခုံရုံးကေနၿပီး အေရးယူမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး RFA အဖြဲ႔သား ဦးကုိကိုေအာင္ တင္ျပထားပါတယ္။

ဥေရာပတုိက္ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ ဟိတ္ၿမဳိ႔မွာ အေျခစုိက္တဲ့ ICC ေခၚ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ခုံရုံးက ဆူဒန္ႏုိင္ငံရဲ့ သမၼတ အုိမာဟာစန္ အယ္လ္ဘာရွီယာကုိ ဖမ္းဆီးဖုိ႔အတြက္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ၀ရမ္းတေစာင္ ထုတ္ျပန္ လုိက္တယ္လုိ႔ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ထုတ္ International ဟာရယ္ ထရီဗ်ဴ သတင္းစာႀကီးမွာ ေရးသား ေဖၚျပလုိက္ပါတယ္။ ရာထူးလက္ရွိ သမၼတတဦးကုိ အျပည္ျပည္ဆုိ္င္ရာ ခုံရုံးက ဖမ္း၀ရမ္း ထုတ္ျပန္တယ္ဆုိတာ၊ ဒါဟာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆူဒန္ႏုိင္ငံ ဒါေဖါေဒသမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူအေျမာက္အမ်ား ေသေၾက ပ်က္စီးမႈမွာ ဆူဒန္သမၼတမွာ တာ၀န္ရွိတယ္ဆုိၿပီး ဖမ္း၀ရမ္း ထုတ္ျပန္ခ်ိန္မွာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ICC ဟာ ႏုိင္ငံတခုခုက အစုိးရတရပ္ လည္းမဟုတ္၊ ကုလသမဂၢနဲ႔လည္း မဆုိင္၊ ကုိယ္တုိင္ကလည္း ရဲတပ္ဖြဲ႔ မရွိတာမုိ႔ ဘယ္သူေတြက သူ႔ကုိ ဖမ္းဆီးႏုိင္ပါ့မလဲလုိ႔ ေလ့လာသူေတြက ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ထားတဲ့ ဆူဒန္သမၼတ အယ္လ္ဘာရွီယာအေနနဲ႔ သူ႔ရဲ့ႏုိင္ငံရဲ့ နယ္နိမိတ္ ၿခံစည္းရုိးထဲမွာ ေနတဲ့ ကာလပတ္လုံး သူ႔ကုိ လက္ဖ်ားနဲ႔ေထာင္ ထိႏုိ္င္မွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔လည္း သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အတိတ္ကုိ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈကုိျဖစ္ျဖစ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ က်ဴးလြန္ ေဖါက္ဖ်က္တာဘဲျဖစ္ျဖစ္ က်ဴးလြန္ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံအႀကီးအကဲ ေဟာင္းေတြဟာ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ တရားဥပေဒရဲ့ လက္တြင္း သက္ဆင္းခဲ့ၾကတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ခ်ီလီႏုိင္ငံရဲ့ အာဏာရွင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ သမၼတေဟာင္းလည္းျဖစ္တဲ့ ပီႏုိေခ်းကို ၾကည့္ပါဦး။ သူ႔ရဲ့သမၼတ သက္တမ္းအတြင္း လူေပါင္းမ်ားစြာကုိ ေသေၾကပ်က္စီး အသတ္အျဖတ္ ခံခဲ့ရရုံတာမက အစအန မက်န္ရေအာင္ ေပ်ာက္ျခင္းမလွ ေပ်ာက္ခဲ့ရတဲ့ သူေတြကလည္း ေထာင္ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ရွိခဲ့တာပါ။

သူဟာ တရားဥပေဒရဲ့ လက္တြင္းက အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ လြတ္ေျမာက္ေနခဲ့ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိန္မွာေတာ့ အဂၤလန္ႏို္င္ငံမွာ ေက်ာရုိးခြဲစိတ္ ကုသမႈခံယူၿပီး အနားယူေနခုိက္ ၿဗိီတိန္ႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ရဲ့ ဖမ္းဆီးျခင္းကုိ ခံခဲ့ရပါတယ္။ သူအာဏာရွိစဥ္ ကာလအတြင္း ခ်ီလီႏုိ္င္ငံမွာ ၫွင္းပန္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရတဲ့ စပိန္ႏို္င္ငံသားမ်ားအတြက္ စပိန္အစုိးရေရွ႔ေနေတြနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်အစိုိးရဟာ လက္ေရွာင္ ေနေပမဲ့လည္း စပိန္အစုိးရရဲ့့ ၀ရမ္းထုတ္ျပန္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံခဲ့ရတာပါ။ ၿဗိတိိသွ် ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ ဂ်က္ေရွာက ဗီႏုိ္ေရွးဟာ တရားရုံးမွာ အမႈရင္ဆုိင္ ႏုိ္င္ေလာက္ေအာင္ က်န္းမာေရး အေျခအေန မရွိဘူးဆုိၿပီး ျပန္လႊတ္ ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ပီႏုိးေရွးဟာ သူ႔ရဲ့ႏုိ္င္္ငံကုိ ျပန္ေရာက္သြားေပမဲ့လည္း ဇီ၀ိန္ခ်ဳပ္ညိမ္းတဲ့အထိ ခ်ီလီႏုိင္ငံကေန တဖ၀ါးမွ မခြာရဲေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

အလားတူဘဲ ယူကိုဆလပ္ သမၼတေဟာင္း ဆုိလုိဗန္မီႏိုိေရွးဗစ္ရဲ့ အျဖစ္ကလည္း ရာဇ၀တ္က်ဴးလြန္တဲ့ အာဏာရွင္ေတြဟာ ေနာက္ဆုံး တေန႔မွာေတာ့ တရားဥပေဒလက္ထဲ သက္ဆင္းခံရတယ္ဆုိတာ သက္ေသခံေနပါတယ္။ ယူကုိဆလပ္ႏုိင္ငံရဲ့ ခြဲထြက္ေရး ျပည္တြင္းစစ္မွာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ သမၼတေဟာင္း မီလုိရွဗစ္ဟာ ေစာေစာပုိင္းက ဥပေဒ ဆက္ကြင္းကေန လြတ္ေနခဲ့ပါေသးတယ္။

အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဖိအားေတြ ျမင့္တက္လာၿပီး ကူညီဖုိ႔ ကတိေပးထားတဲ့ ေဒၚလာသန္း ရာန႔ဲခ်ီတဲ့ အကူအညီေတြဟာလည္း ဆုိင္းငံ့ထားတဲ့ အခါမွာေတာ့ သူခုိလႈံေနထုိင္ရာ ယူကိုစလားဗီးယား တျဖစ္လဲ ဆားဗီးယားႏုိင္ငံရဲ့ အစုိးရသစ္က သူ႔ကုိ ဖမ္းဆီးခဲ့ တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သူဟာ လြယ္လြယ္ကူကူန႔ဲ အဖမ္းဆီး ခံခဲ့တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ရဲ့ သက္ေတာ္ေစာင့္ေတြက ဖမ္းဆီးဖုိ႔ လာေရာက္တဲ့ အာဏာပုိင္ေတြကုိ ခုခံ ပစ္ခတ္ ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ သူဟာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရၿပီး ICC တရားရုံးကုိ ပုိ႔ေဆာင္ျခင္း ခံခဲ့ရေပမဲ့လည္း တရားဥပေဒရဲ့ အေရးယူျခင္း မခံရမီမွာဘဲ သူ႔တရား သူစီရင္ကာ ႏွလုံးေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္သြားခဲ့တာပါ။

စစ္ရာဇတ္မွ က်ဴးလြတ္ၿပီး ဥပေဒလက္ကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကဳိးပမ္းခဲ့ေပမဲ့လည္း ေနာက္ဆုံး ေျပးမလြတ္ႏုိ္င္ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ေနာက္ထပ္ ႏုိင္ငံအႀကီးအကဲ အာဏာရွင္ေဟာင္း တဦးကေတာ့ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံက ခ်ားေတလာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စီအာလီရြန္ ျပည္တြင္းစစ္မွာ စစ္ရာဇ၀တ္ ကုလသမဂၢ စီအာလီရြန္ အထူးခုံရုံးမွ အလုိရွိေနတဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဆီဟာလီရြန္ စစ္ေျပၿငိမ္းေရး စာခ်ဳပ္အရ သူ႔ကုိ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားႏုိ္င္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး ခုိလႈံခြင့္ ေပးခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီလုိခုိလႈံခြင့္နဲ႔ ေနထုိင္စဥ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံနဲ႔ စီလာလီရြန္ႏုိ္င္ငံတုိ႔ရဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေၾကာင့္ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားအစုိးရက သူ႔ကို ျပန္လည္တင္ပုိ႔မယ္ လုပ္တုန္း ထြက္ေျပးခဲ့ေပမဲ့လည္း ႏုိ္က္ဂ်ီရီးယားနဲ႔ ကင္မရြန္နယ္စပ္မွာ သတိေကာင္းတဲ့ အေကာက္အခြန္ အရာရွိေတြေၾကာင့္ ျပန္လည္ ဖမ္းဆီးရမိ ခဲ့ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ ခ်ားေတလာဟာ နယ္သာလန္ႏုိ္င္ငံ ဟိတ္ၿမဳိ႔မွာရွိတဲ့ ICC တရားရုံးမွာ အမႈရင္ဆုိင္ဖုိ႔ ေစာင့္စားရင္း အက်ဥ္းက်ခံေနရပါၿပီ။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား၊ ေဖၚျပခဲ့တဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အာဏာရွင္ေတြလုိဘဲ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက အာဏာရွင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြကုိေရာ ICC အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ခုံရုံးက အေရးယူေပးႏုိင္တဲ့ အေျခအေန မရွိဘူးလားခင္ဗ်ား။

အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွ ေရွ႔ေနဦးမင္းလြင္ဦးကေတာ့ အခုလုိ သုံးသပ္ပါတယ္။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ န အ ဖ စစ္အစုိးရကုိ အေရးယူဖုိ႔ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အမႈေတြ ရွိသလား ဆုိလုိ႔ရင္ေတာ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီပဲယင္း လုိမ်ဳိးကိစၥ၊ ေနာက္တခါ သံဃာလႈပ္ရွားမႈ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး စတာေတြမွာ အေရးယူႏုိင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ မုဒိန္းက်င့္ၿပီး စစ္လက္နက္သဖြယ္ အသုံးျပဳတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ အေရးယူႏုိ္င္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ရွိပါတယ္။

ဦးကုိကုိေအာင္ ------ ဒါေပမဲ့လည္း အဲဒီလုိ အေရးယူမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံမွာ ေရာမ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္လုိ႔ေခၚတဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ သေသာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ ေရးထုိးထားဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ICC ကေနၿပီးေတာ့ အေရးယူဖုိ႔ဆုိရင္ ပထမဆုံးအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ Rome Statute လုိ႔ ေခၚတဲ့ ေရာမသေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိ္ငံ အစုိးရက အဲဒီစာ ခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိး ထားျခင္းမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အေရးယူဖုိ႔ ခဲယဥ္းတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။

ဦးကုိကုိေအာင္ ----- အဲေတာ့ ေရာမ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ မေရးထုိးထားရင္ လုံးလုံး ဒါဟာ အေရးယူလုိ႔ မရဘူးလာခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ႕ခင္ဗ်ား၊ အဲဒီလုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ သေဘာတူခ်က္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းကုိ လက္မွတ္ ေရးထုိုိးထားျခင္း မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံရုံးမွာ တင္ဖုိ႔ အေရးယူဖုိ႔အတြက္ ခဲယဥ္းတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ အဲေတာ့ စာခ်ဳပ္ရဲ့ သေဘာတူညီမႈမွာ မပါ၀င္ဘူး။ မပါ၀င္တဲ့ ႏုိင္ငံတခုကုိ အေရးယူဖုိ႔ ဆုိတာကေတာ့ အေထာက္အထား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ခုိင္ခုိင္လုံလုံႀကီးကုိ ရွိမွသာ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ ကေနၿပီးေတာ့ အေရးယူဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေတာင္းဆုိ ႏုိ္င္တယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရပါတယ္ခင္ဗ်ား။