ဤအေၾကာင္းကုိ မသင္းသီရိက ေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦးတုိ႔ ေမးျမန္းထားသည္။ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအမႈနဲ႔ ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြရဲ့ အမႈေတြကုိ အက်ဳိးေဆာင္ ေပးေနတဲ့ ေရွ႔ေန ဦးေအာင္သိန္းနဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရွိန္တုိ႔ကုိ တရားရုံးအား မထီမဲ့ျမင္ ျပဳမႈ ဥပေဒပုဒ္မ (၃) နဲ႔ တရားရုံးခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးေတြက တရားစြဲဆုိ လုိက္ပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ကလည္း ႏိုင္ငံေရးအမႈကုိ လုိက္ေပးေနတဲ့ ေရွ႔ေနတခ်ဳိ႔ကုိ ေထာင္ခ် ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီအေျခအေန ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ယိုိယြင္း ပ်က္စီးေနတာကုိ ထင္ထင္ရွားရွား ျပသလုိက္တာလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအဖြဲ႔ေတြက ေျပာပါသည္။
မသင္းသီးရိ ----- အခု ျပန္လည္တရားစြဲဆုိခံရတဲ့ တရားရုံးခ်ဳပ္ ေရွ႔ေန ဦးေအာင္သိန္းနဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရွိန္ တုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံေရးကိစၥေတြနဲ႔ အဖမ္းခံခဲ့ရ သူေတြရဲ့အမႈကုိ လုိက္ပါ အက်ဳိးေဆာင္ေပးေနတဲ့ ေရွ႔ေနႀကီးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔က (၂၀၀၀) ခုႏွစ္ျပည့္ ႏွစ္ရဲ့ တရား စီရင္ေရး ဥပေဒအရ လြတ္လပ္တဲ့ တရား စီရင္ေရးနဲ႔ တရား မွ်တတဲ့ တရားခြင္ေတြ ျဖစ္ေရး အတြက္ ေတာင္းဆုိ ခဲ့ၾကပါတယ္။
တရားခြင္ေတြနဲ႔ တရားရုံးေတြမွာ တရားခံေတြ အတြက္ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ အက်ဳိးေဆာင္ေပးေနတဲ့ ေရွ႔ေနေတြ အတြက္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ဆုံးရႈံးေနတာေၾကာင့္ သူတုိ႔လုိက္ပါ အက်ဳိးေဆာင္ ေပးေနတဲ့ အမႈတခ်ဳိ႔ရဲ့ ေရွ႔ေနပါ၀ါေတြကုိ ရုပ္သိမ္းခဲ့တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အခုလို္ တရားရုံးခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးေတြြက ျပန္လည္ တရားစြဲဆုိျခင္းကုိ တရားခံျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ဦးမင္းလြင္ဦး ----- “ဒီလုိမ်ဳိး စြပ္စြဲထားတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ေပၚေပါက္လာၿပီး ဆုိရင္ေတာ့ တရားရုံးခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္ဖက္ကေနၿပီး စြဲဆုိထားခ်က္ေတြ မွန္ မမွန္ဆုိတာကုိ သူတုိ႔ တင္ျပ ေလွ်ာက္လႊဲဲၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ တင္ျပ ေျပာဆုိၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ တင္ျပေျပာဆုိတဲ့ အခါမွာ အမႈသည္ေတြရဲ့ တင္ျပခ်က္နဲ႔ ေရးတာမွန္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီဥစၥာေတြက ဒီအတုိင္း ၿပီးသြားမယ့္ သေဘာျဖစ္တယ္။
“အမႈသည္ေတြ ၫႊန္ၾကားခ်က္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေရွ႔ေနေတြကုိယ္တုိင္က တရားရုံးရဲ့ တရားစီရင္ေရးကုိ မယုံၾကည္ဘူး ဆုိတဲ့သေဘာမ်ဳိး ယူဆရင္ေတာ့ ဒီတရားရုံးခ်ဳပ္ ေရွ႔ေနေတြမွာ လုိင္စင္ကုိ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ရပ္ဆုိင္းခံရတာမ်ဳိး၊ ျပင္းထန္စြာ သတိေပးခံရတာမ်ဳိး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒဏ္ေငြ ေပးေဆာင္ရတာမ်ဳိး၊ ဒါမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
မသင္းသီရိ ----- အခုလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေရးစနစ္ရဲ့ တရားဥပေဒမဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာက သိလာေအာင္ သူတုိ႔ အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ႀကဳိးစားေနသလုိ ဒီအေျခအေနေတြဟာ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အေနအထားေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားေရးမ႑ဳိင္ ယုိင္နဲ႔ေနမႈကုိ ျပလုိက္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးမင္းလြင္ဦးက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ဦးမင္းလြင္ဦး ---- အဲေတာ့ အဲဒီလုိ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံတကာကေန ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ International Bar Association၊ ၿပီးေတာ့ Human Rights Council ရဲ့ ေအာက္မွာရွိတဲ့ Independent Judge and Lawyer အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေပးပုိ႔ေနဆဲ ျဖစ္တယ္။
“အဲေတာ့ အဲဒီလုိ တရားဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ခြင့္မျပဳတဲ့အျပင္ အခုအမႈေတြမွာ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ အက်ဳိးေဆာင္ေတြကုိပါ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာတယ္။ ဖိႏွိပ္လာတယ္ ဆုိတာက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားစီရင္ေရး အတြက္ လြန္စြာမွပင္ စုိးရိမ္စရာ ေကာင္းတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနၿပီဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီး၊ ႏုိင္ငံတကာ အသီးသီးကုိ သိေအာင္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
“ျပည္တြင္းမွာ ႏုိင္ငံေရးအမႈေတြကို လုိက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ အက်ဳိးေဆာင္ေတြကုိ အခုလုပ္ေဆာင္ခ်က္က အဓိက ၿခိမ္းေျခာက္လုိက္တာ ျဖစ္တယ္။ တရားစီရင္ေရးစနစ္ တခုလုံးကုိ မိမိတုိ႔ လုပ္ခ်င္တလုိ လုပ္ႏုိင္တဲ့ဟာကုိ သူတုိ႔ ျပလုိက္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေတြဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႔အနာဂတ္အတြက္ ဘယ္လုိမွ ေကာင္းတဲ့ အလားအလာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာလည္း ေျပာလုိပါတယ္။
(အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေရွ႔ေနဦးမင္းလြင္ဦး ေျပာျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ )
