ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ အႏၱရာယ္

မင္းလြင္ဦး
ေမလ၊ ၁၈ရက္၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္
ဒီပဲယင္း လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ပြားၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔မွစတင္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္အား ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီး လိုသူမ်ား၏ ေဘးအႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ သည့္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀ (ခ) ျဖင့္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထိန္းသိမ္း ထားခဲ့သည္။ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္း ျဖစ္ပြားၿပီးကာစတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၏ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရသည့္ အတြက္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္းရွိ အထူးသီးသန္႔ေဆာင္တြင္ ထိန္းသိမ္းထားျခင္းမွ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္ ၃ ျဖင့္ ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ ေဘးအႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္သည့္ဥပေဒ ပုဒ္မပါ အခ်က္မ်ားကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါက ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံသားတဦး၏ မူလအခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႔သတ္ရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ မူမ်ားကို ပုဒ္မ ၉ တြင္ ျပဌာန္းထားရာတြင္ -

(က) အဖြဲ႔ျဖင့္သာ ဆံုးျဖတ္၍ ကန္႔သတ္မိန္႔ကိုခ်မွတ္ရမည္။
(ခ) မူလ အခြင့္အေရးမ်ားအနက္ လိုအပ္သေရြ႔သာ ကန္႔သတ္ရမည္။
(ဂ) ကာလအပိုင္းအျခားအားျဖင့္ အတိုေတာင္းဆံုးျဖစ္ရမည္။
(ဃ) ကန္႔သတ္မိန္႔ကို ပံုမွန္ျပန္လည္ သံုးသပ္ရမည့္အျပင္ ပံုမွန္အခ်ိန္ထက္ေစာ၍ လည္း လိုအပ္သလိုသံုးသပ္ေနရမည္။
(င) အေရးယူျခင္း ခံရသူအား တရားစြဲဆိုႏိုင္ေလာက္သည့္ အခ်က္အလက္ျပည့္စံုလွ်င္ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔သို႔ ခ်က္ျခင္းတင္ပို႔ရမည္။
(စ) အေရးယူျခင္းခံရသူသည္ ကန္႔သတ္ျခင္းခံရသည့္ မူလအခြင့္အေရးမွအပ အေျခခံ ဥပေဒပါ အျခား မူလ အခြင့္အေရးမ်ားကိုမူ ခံစားခြင့္ရွိေစရမည္။
(ဆ) ပုဒ္မ ၇ ပါ အေၾကာင္းတရပ္ရပ္ကို ထိပါးအႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစမည့္ အေၾကာင္းမရွိ ေတာ့သည့္အခ်ိန္တြင္ ကန္႔သတ္မိန္႔ကို ခ်က္ခ်င္းပယ္ဖ်က္ရမည္။
(ဇ) ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းခံရသူအား ျပန္လည္လႊတ္ၿပီးေနာက္ မူလအေရးယူခဲ့သည့္ ကိစၥရပ္အေပၚ အေျချပဳ၍ဤ ဥပေဒအရ ထပ္မံဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း မျပဳရ။

အထက္ေဖၚျပပါ ပုဒ္မ ၉ ၏ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ားက လိုက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။

ထို႔အျပင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းအတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပုဒ္မ ၁၁ တြင္ ဗဟိုအဖြဲ႔သည္ ပုဒ္မ ၁၀(ခ) အရ အေရးယူျခင္း ခံရသူအား ေအာက္ပါအတိုင္း တားဆီးမိန္႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္ဟု ျပဌာန္းထားသည္။
(က) မည္သည့္ ေနရာေဒသတြင္ မေနထိုင္ရဟုသတ္မွတ္ျခင္း။
(ခ) မည္သည့္ ေနရာေဒသတြင္သာ ေနထိုင္ရမည္ဟု သတ္မွတ္ျခင္း။
(ဂ) သြားလာမႈကို လိုအပ္သလို တားဆီးျခင္း။
(ဃ) သတ္မွတ္သည့္ အရာ၀တၳဳမ်ားကို လက္၀ယ္ထားရွိျခင္း သို႔မဟုတ္ အသံုးျပဳျခင္း ကိုပိတ္ပင္တားဆီးျခင္း။

အာဏာပိုင္မ်ားက အထက္ေဖၚျပပါ လုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါအတိုင္း လိုက္နာရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ကန္႔သတ္ခဲ့သည္။

သတ္မွတ္တားဆီးခ်က္မ်ား

(၁) ႏိုင္ငံျခားသံရံုးမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ျခင္းမျပဳရ။
(၂) (က) ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊
(၃) (က) ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သူမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ျခင္းမျပဳရ
(ခ) ျပင္ပသို႔ စာျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႀကိဳးမဲ့ေၾကးနန္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တယ္လီဖုန္း၊ မိုဘိုင္းလ္တို႔ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ဆက္သြယ္ျခင္း ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် မျပဳရ၊ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားသည့္ အိမ္ထဲတြင္သာ ေနထိုင္ရ မည္ဟူ၍ တားျမစ္ထားသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ ေဘးအႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒအရ ဆက္လက္၍ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ရန္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပဌာန္းထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ပုဒ္မ ၁၄။ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔သည္ ဆက္လက္ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ရန္ျဖစ္ေစ၊ ဆက္လက္တား ဆီးမႈျပဳလုပ္ရန္ျဖစ္ေစ၊ ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ ေပးရာတြင္ တစ္ႀကိမ္လွ်င္ တႏွစ္ထက္ မပိုေစဘဲ၊ စုစုေပါင္း ၅ ႏွစ္အထိ ခြင့္ျပဳႏိုင္သည္။

ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ ေဘးအႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀(ခ) ျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ၂၇ ေမလ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္းတြင္ စတင္ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း ခဲ့ျခင္းျဖစ္ရာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ၆ ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ထက္ ၁ ႏွစ္ပို၍ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္ကို အထင္အရွား ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ အတည္ျပဳ ျပဌာန္းထားသည့္ ဥပေဒကို အာဏာပိုင္မ်ားက ခ်ိဳးေဖါက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ရွိ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ လက္ေအာက္ရွိ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္းျခင္းကို ေစာင့္ၾကည့္သည့္ အလုပ္အဖြဲ႕ (United Nations Working Group on Arbitrary Detention)က အတိအလင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားၿပီး ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ယခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ ေဘးအႏၱရယ္မွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၂ ျဖင့္ ထပ္မံ အေရးယူ၍ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏိုင္ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ထပ္မံ စီစဥ္ခဲ့ျပန္သည္။

ပုဒ္မ ၂၂။ အေရးယူျခင္း ခံရသူ တဦးဦးသည္ ကန္႔သတ္မိန္႔ သို႔မဟုတ္ တားဆီးမိန္႔ကို ဆန္႔က်င္လ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဖါက္ဖ်က္လ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မလိုက္နာလ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အနည္းဆံုး ၃ ႏွစ္ မွ အမ်ားဆံုး ၅ ႏွစ္ ထိေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္ငါးေထာင္ထိ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ ဒဏ္ ၂ ရပ္လံုးျဖစ္ေစ စီရင္ျခင္း ခံေစရမည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အထက္ေဖၚျပပါ ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖါက္ျခင္း မရွိေၾကာင္းကို ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ပါက ထင္ရွားစြာ ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ ေရးကူး၀င္ေရာက္ လာသူအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္းမရွိေပ၊ မိမိေနအိမ္အား လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ ယူထားသူမ်ား၏ ခ်ိဳ႔ယြင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ သို႕မဟုတ္ (ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္) ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။

အမွန္တကယ္ အေရးယူရမည့္ သူမ်ားသည္ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္ယူထားသူမ်ားကိုသာ တာ၀န္၀တၱရား ပ်က္ကြက္မႈျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ အေရးယူရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္အား ကန္႔သတ္ထားသည့္ တားျမစ္ခ်က္တြင္ ေနအိမ္အတြင္း ၀င္ေရာက္လာသူအား လက္မခံရဟူ၍ သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိ၊ ေနအိမ္ျပင္ပသို႔ ထြက္ခြာျခင္း၊ ဆက္သြယ္ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္သာ ကန္႔သတ္ တားျမစ္ထားသည္ကို ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ `အာဏာပိုင္မ်ား အေနျဖင့္ လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္ေရးကို က်င့္သံုး၍ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးကို ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳေအာင္ ျပသမည္လား၊ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ မ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ားက လိုက္နာရန္မလို ဥပေဒ၏ အထက္တြင္ အာဏာပိုင္မ်ား ရွိသည္ကို အထင္အရွား ျပသမည္လား` ဆိုသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ရဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပ လိုက္ရေပသည္။