ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန

BBC ----- 10/ 12/ 2009

AHRC ေခၚ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ ဒီကေန႔မွာဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆုိ ခဲ့ပါတယ္။ AHRC အဖြ႔ဲက ဦးမင္းလြင္ဦးကုိ ဦဘေမာ္က ဆက္သြယ္ၿပီး ဘယ္ေနရာက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ အဆုိး၀ါးဆုံး ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေမးၾကည့္ေတာ့ သူ႔က အခုလုိ စေျပာပါတယ္။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔ လက္ခံရရွိတဲ့ အမႈေပါင္း ၁၂၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ၁၂၀ အတြင္းမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ အမႈေတြ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆုိင္ကလုန္းနာဂစ္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ လုိက္နာ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ သူေတြကုိ ဖမ္းဆီးၿပီးထားတဲ့ သူေတြျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရႊ၀ါေရာင္ လႈပ္ရွားမႈ ေနာက္ပုိင္း ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ အမႈေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီဲေတာ့ အဲဒီအမႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဥပေဒ ရႈေထာင့္အရ ၾကည့္မယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ မက်င့္သုံး ႏုိင္တဲ့အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ အာဏာပုိင္ေတြရဲ့ အလုိက် စစ္ေဆးစီရင္ခဲ့တာ မ်ားတယ္။ သက္ေသ အေထာက္အထား ခုိင္ခုိင္လုံလုံ မရွိဘူး။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒ သက္ေသခံ ဥပေဒေတြကုိ တရားရုံးေတြက လုိက္နာက်င့္သုံးမႈ မရွိဘဲနဲ႔ စစ္ေဆးစီရင္ ဆုံးျဖတ္ထားတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္။

အဲေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အာဏာပုိ္င္ေတြ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးတက္ၾကြ လႈပ္ရွားတဲ့ အုပ္စုေတြ၊ လူငယ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အဲဒီျပည္သူေတြကုိ ဆက္လက္ ဖိႏွိပ္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ သူေတြျဖစ္တယ္ ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ အဲတာေတြေၾကာင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ အဲဒီအမႈေတြ သုံးသပ္ တင္ျပထားတာ ျဖစ္တယ္။

ေမး ----- ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈ မရွိလုိ႔ ျဖစ္ရတယ္ဆုိေတာ့ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ ရွိလာေအာင္ ဘာေတြမ်ား လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ယူဆပါသလဲ။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး ရွိမွသာ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈရွိမယ္။ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈ ရွိမွသာလွ်င္ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ့ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ အတိအက် ခံစားႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။ ထုိနည္္းတူစြာ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိလည္း အျပည့္အ၀ ေတာင္းဆုိႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရႏုိင္ဖုိ႔ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကုိ က်င့္သုံးဖုိ႔လုိတယ္။ ခ်စားမႈေတြကုိ တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔လုိတယ္။ ျပည္သူလူထု ယုံၾကည္ေအာင္ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး ရွိတယ္ဆုိတာကုိ အာဏာပုိင္ အစုိးရေတြ ခ်မွတ္ျပဌာန္းေပးဖုိ႔ လုိတယ္။ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေပးဖုိ႔ လုိတယ္။ အဲလုိမွသာလွ်င္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ အျပည့္အ၀ ခံစားႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။

ေမး ----- ႏုိင္ငံတကာက လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာဆုိေနတဲ့ အခ်ိန္မွာဘဲ ဒီလုိလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ရွိေနေသးတယ္ ဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ရွိေနတာကို ရပ္တန္႔ေအာင္ ဘာေတြမ်ား လုပ္ေပးႏုိင္မယ္လုိ႔ ယူဆပါသလဲ။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ ႏုိင္ငံတကာ ကေနၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ကုိ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ ကေနၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ၿပီးေတာ့ တားျမစ္တဲ့ ကိစၥေတြလည္း ရွိတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဒီဟာေတြက အခုအခ်ိန္အထိ ထိိထိေရာက္ေရာက္ မေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ေသးတယ္ ဆုိတာကုိ အခ်ဳိ႔ႏုိင္ငံေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရင္ဆုိင္ ႀကဳံေတြ႔ေနရတယ္။ အဲေတာ့ ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးတဲ့ ကိစၥကလည္း ဆက္လက္ ဖိအားေပးႏုိင္သလုိ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အာဏာပုိင္ အစုိးရေတြကလည္း ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ ေတြကုိ လုိက္နာက်င့္သုံးဖုိ႔ လုိတယ္။ မိမိႏုိင္ငံ အတြင္းမွာရွိတဲ့ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔အညီ စစ္ေဆး စီရင္ဖုိ႔အတြက္ ၾကပ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ လုိတယ္ ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကထား ေျပာခ်င္ပါတယ္။