လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ျမန္မာအစုိးရသစ္ တာ၀န္ရွိ

By ဦးသားၫြန္႔ဦး တနလၤာ, 14 မတ္ 2011
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး ဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္မႈရိွမရိွ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္က ထပ္မံ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ အရင္နဲ႔မတူ အေျပာင္းအလဲျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ျပခ်င္ရင္ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ဦးဆံုးလုပ္ပါလို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအာဏာပိုင္သစ္ အေနနဲ႔ ဒါကို ပ်က္ကြက္မယ္၊ မလုပ္ႏိုင္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက ဒီတာ၀န္ကို ယူရလိမ့္မယ္လို႔လည္း သတိေပးသြားပါတယ္။ မေန႔က ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံအတြင္း ျမန္မာ့အေရးကို အထူးကိုယ္စားလွယ္ေရာ အျခား ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြကပါ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ Impunity ေခၚတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြ၊ တာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးမယူႏိုင္ဘဲ ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးေနတာေတြကို အဆံုးသတ္ေစဖို႔အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ စစ္ေဆးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က ေျပာသြားတာပါ။ ၁၆ ႀကိမ္ေျမာက္ က်င္းပတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံအတြင္း မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခအေန တင္ျပခ်က္အေပၚ က်န္အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႔ မႏွစ္တုန္းက တင္ခဲ့တဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕ေရးကိစၥကိုပဲ ထပ္တင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု ျမန္မာအစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီအခြင့္အေရးကို ယူၿပီး ျပည္တြင္းမွာ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ စံုစမ္းမႈေတြ ခ်က္ခ်င္း လုပ္သြားသင့္တယ္လို႔ သူက တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စနစ္တက် လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အေရးတႀကီး ဦးစြာ ခ်က္ခ်င္း ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က လိုအပ္သလို ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ေျခလွမ္းအစကို ႏိုင္ငံတကာက စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ပိုၿပီး လမ္းပြင့္လာဖို႔နဲ႔ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရးေတြ ပိုၿပီး ေလးစားလိုက္နာလာဖို႔ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ အားေပးေထာက္ခံဖို႔ ျပင္ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ အရင္ အစိုးရေဟာင္းရဲ႕ အမူအက်င့္ေတြ၊ မူ၀ါဒေတြကို အေျပာင္းအလဲ လုပ္မလား ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။”
စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖဲြ႕ဖို႔ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၁၅ ႏိုင္ငံ ရိွသြားပါၿပီ။ ဒီအထဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုလည္း ပါ၀င္ထားတယ္ ဆိုတာကို အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္ မစ္စ္ မာဂတီ ၀မ္ (Ms.Margarte Wang) က ေျပာသြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးဖို႔ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢမွာ မိတ္ေဆြ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြ၊ လက္တဲြဘက္ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းဖို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္ ဆိုတာကို ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။”

ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံဟာလည္း စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႕ဖို႔ ေထာက္ခံထားတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ စံုစမ္းေရးေတြ ျဖစ္လာေစဖို႔ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ၊ အျမင္ေတြကို ႀကိဳဆိုတယ္လို႔ ၿဗိတိသွ် ကိုယ္စားလွယ္ ပီတာ ဂြတ္ဒါဟမ္ (Peter Gooderham) က ေျပာသြားပါတယ္။

“လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔နဲ႔ impunity လို႔ေခၚတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြ၊ တာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးမယူႏိုင္ဘဲ လြတ္ကင္းခြင့္ ရေနတာေတြကို အဆံုးသတ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာကို ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံက သေဘာတူပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျမန္မာအစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာက ဘယ္လိုကူညီႏိုင္မလဲ၊ တကယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက မလုပ္ႏိုင္ရင္ ကုလသမဂၢ အေနနဲ႔ ဘာလုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အျမင္ကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။”

ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္႔ေက်ာ္ကေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြကို ျငင္းပယ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ သူ႔နည္းသူ႔ဟန္နဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ အရင္ကတည္းက ရိွခဲ့ၿပီးၿပီလို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
“အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အခု ေျပာဆိုတင္ျပခ်က္နဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရိွအေျခအေနကို ထင္ဟပ္မႈ မရိွပါဘူး။ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႕အခြင့္အေရး အဖဲြ႕ကို ဖဲြ႕စည္းၿပီး လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအေပၚ တိုင္တန္းမႈေတြကို အေရးယူ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းေရး အဖဲြ႕ေတြနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ လက္တဲြၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအရ အရပ္သားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ဘက္ကပဲျဖစ္ျဖစ္ တာ၀န္ရိွသူေတြ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္သူေတြကို အေရးယူ အျပစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။”

ထိုင္းႏိုင္ငံ ကိုယ္စားလွယ္ ဆက္ခ္ ၀န္နာမက္သီး (Sek Wannamethee) ကေတာ့ ကုလသမဂၢ အဆင့္မွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္တာထက္ ေဒသဆိုင္ရာ အဆင့္မွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္သင့္တယ္လို႔ ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ႕ အျမင္ကို တင္ျပပါတယ္။
“လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီး မွ်တတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ကနဦး စတင္လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔တဆက္တည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ေရာ ေဒသတြင္း အေနနဲ႔ပါ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို လုပ္ဖို႔ အားေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ အလုပ္မျဖစ္မွ အျခား စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ဳိးကို စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။”

ဒါေပမဲ့လည္း လက္ရိွ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကေတာ့ ဒီကိစၥကို တလံုးတပါဒမွ မေျပာဘဲ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပတာ၊ လႊတ္ေတာ္ေခၚယူတာ စတဲ့ တိုးတက္မႈ အေျခအေနေတြကို အျပဳသေဘာ တုံ႔ျပန္သင့္တယ္လို႕ပဲ ေျပာပါတယ္။ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္ကလည္း တိုတိုတုတ္တုတ္ပဲ ေျပာပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ ေျပာဆိုတာမ်ဳိးထက္ အားေပးနားခ်တာ၊ အျပဳသေဘာ ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ဳိး လုပ္သင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ကလည္း အခုလက္ရိွ လႊတ္ေတာ္ေခၚယူၿပီး အစိုးရ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ ျမန္မာလူထုရဲ႕ ဆႏၵကိုတင္ မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ လိုလားခ်က္ကိုပါ ျဖည့္ဆည္းေပးေနတာပါလို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

“အခုလို အျပဳသေဘာရိွတဲ့ ႏို္င္ငံေရး တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာလူထုရဲ႕ ဆႏၵကိုတင္ ျဖည့္ဆည္းေပးေနတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ၊ တည္ၿငိမ္တဲ့ အလားအလာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ျမင္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ဆႏၵကိုလည္း အေလးေပး တုံ႔ျပန္ထားတာ ေတြ႕ရပါမယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ စံုစမ္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္ဆိုတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေခ်ပခ်က္ကို အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားက လက္မခံပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ယုံၾကည္ လက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနေတြကို မလုပ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက ကိုင္တြယ္ရလိမ့္မယ္လို႔ သတိေပးပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္တယ္လို႔ ေျပာေနေပမဲ့ ဒီလို စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ့္ရဲ႕ အရင္ေမးခြန္းေတြကို ေျဖၾကားလိုတဲ့သေဘာ မရိွပါဘူး။ ဒီလို သတင္းအခ်က္အလက္ ျပန္ၾကားမႈ မရိွဘဲနဲ႔ ဒီေတြ႕ရိွခ်က္ေတြဟာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ဖြယ္ ရိွရဲ႕လား ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လြတ္လပ္ၿပီး ဘတ္လိုက္မႈကင္းတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ရဲ႕လားဆိုတာ အေတာ္စဥ္းစားစရာ ေမးခြန္း ျဖစ္လာပါတယ္။

“ဒါေၾကာင့္ ဒီစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရက စလုပ္ဖို႔ က်ေနာ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ တိုက္တြန္းေနတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရက ဒီစံုစမ္းမႈေတြကို မလုပ္ႏိုင္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဒီတာ၀န္ကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ရပါလိမ့္မယ္။”
မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႔ အခုလို စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖဲြ႕ေရး ကိစၥအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရာေတြကိုလည္း တင္ျပထားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ပညာေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို ပိုအေလးေပးခဲ့ပါတယ္။ ပညာေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးကို သူ႕အေနနဲ႔ ေဇာင္းေပးရတာဟာ အေရးပါတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးတရပ္ အေနနဲ႔တင္ မဟုတ္ဘဲ ခိုင္မာတဲ့ ဒီမိုကေရစီလူ႕ေဘာင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေန အေရးႀကီးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေထာက္ျပသြားပါတယ္။