ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) အေနနဲ႕ အင္းစိန္ေထာင္ သြားေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ ေတြ႕ဆံုခဲ့တာေၾကာင့္ အနိမ့္ဆံုး ေထာင္တြင္း အေျခအေနေတြ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာႏိုင္တယ္လို႕ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား မိသားစု၀င္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ကို အခုလို ျပည္၀င္ခြင့္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ေတြ႕ဆံုခြင့္ ေပးတာထက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ဖို႔ အပါအ၀င္ လူ႕အခြင့္အေရး တိုးတက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြအတြက္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေလးစားလိုက္နာဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ လႈပ္ရွားသူေတြက ယူဆပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ဒီကေန႕မနက္ပိုင္း အင္းစိန္ေထာင္ သြားေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၇ ဦးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အင္းစိန္ေထာင္ေဆး႐ံု အပါအ၀င္ ေထာင္တြင္းေနရာ အခ်ဳိ႕ကို လွည့္ပတ္ ၾကည့္႐ႈပါတယ္။ ေတြ႕ဆံုလိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း မစၥတာ ကင္တားနားက အာဏာပိုင္ေတြကို ႀကိဳတင္စာရင္းပို႔ၿပီး ေတြ႕ခြင့္ေတာင္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ သႀကၤန္တုန္းက ရန္ကုန္မွာ ဗုံးခြဲမႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား စည္သူေဇယ်ကုိလည္း မစၥတာ ကင္တားနားက သြားေရာက္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ အခုလို ေတြ႕ဆံုခြင့္ရတဲ့အတြက္ အနိမ့္ဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ေထာင္တြင္း အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္သလို သူတို႔လြတ္ေျမာက္လာဖို႔ အထိလည္း ေမွ်ာ္မွန္းမိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား စည္သူေဇယ်ရဲ႕ မိခင္ ေဒၚရီရီတင့္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ေမွ်ာ္လင့္တာေပါ့၊ တကယ္လို႔ သူ႔အတြက္လည္း၊ သူ မတရားသျဖင့္ ခံစားေနရတာေတြလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ျဖစ္သြားမယ္လို႔ ထင္တာပဲေလ။ သူ႔ရဲ႕အမႈမွာ တကယ္တမ္းက သက္ေသမရွိဘူးေလ၊ ရဲက စစ္တာပဲ။ တကယ္လို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ လႊတ္သင့္တယ္လို႔ ထင္တာပဲေလ။ အမွန္တရား ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံးပဲလို႔ ေမွ်ာ္လင့္တာပဲ။
“အနည္းဆုံးေတာ့ ေနေရးထုိင္ေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ညီညီၫြတ္ၫြတ္ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္တာပဲ။ သူတုိ႔ အထဲမွာ ေနရတာ က်မတို႔ အရင္ျမင္ဖူးတာေတာ့ အ၀တ္အစားေတြ ဘာေတြဆုိ ေတာ္ေတာ္ဆုိး၀ါးတယ္၊ သူတို႔၀တ္ထားတဲ့ အ၀တ္အစားေတြက၊ အဲဒီလို လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ နည္းနည္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ထင္တာေပါ့။”
မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႕ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၂၀၁၀ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ေနာက္ဆံုးလာေရာက္ခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရာက္တိုင္းေတာ့ အင္းစိန္ေထာင္ ေနရာအခ်ဳိ႕ကို ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ ရသလို ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အခ်ဳိ႕နဲ႕လည္း ေတြ႕ဆံုခြင့္ရေလ့ ရိွပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႕ အခု သြားေရာက္ခြင့္ ရတာကို ထူးျခားတယ္လို႔ မယူဆဘဲ တကယ္တမ္း လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရိွေနတဲ့ ေနရာေတြကို မစၥတာ ကင္တားနားကုိ တုိက္႐ိုက္ သြားေရာက္ခြင့္ ေပးသင့္တယ္လို႔ AAPP ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း တဲြဖက္အတြင္းေရးမွဴး ကိုဘိုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
“တကယ္တမ္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတဲ့ ေနရာေတြကို သူသြားခြင့္ရတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ မသိရေသးဘူး။ အင္းစိန္ေထာင္ေတာ့ သြားလုိ႔ရတယ္၊ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြ သြားလုိ႔ရတယ္၊ တခ်ဳိ႕လူေတြနဲ႔ ေတြ႕လို႔ရတယ္။ အဲဒါေတြက ၿမိဳ႕ေပၚေတြမွာ မ်ားေနတယ္။ တကယ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြကို သူသြားၿပီး ေလ့လာခြင့္ရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို သူ အေသးစိတ္ ပုိၿပီး သိႏုိင္မွာပါ။
“အခုက ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို သူတို႔က ဓားစာခံအျဖစ္နဲ႔ အသုံးျပဳေနတာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာ တခ်ဳိ႕ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေတြ သိပ္မ်ားလာၿပီဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ရာဂဏန္းေလာက္ကို လႊတ္ေပးလိုက္၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံတကာက ျပန္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ကုိ ေထာက္ခံလိုက္၊ တခ်ဳိ႕ ႏုိင္ငံတကာ ကိစၥေတြမွာ သူတုိ႔လုိခ်င္တာ ရဖုိ႔အတြက္ အဲဒီလို လႊတ္လုိက္ ဖမ္းလိုက္နဲ႔ ကစားေနတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ဓားစာခံအျဖစ္နဲ႔ သုံးေနမယ့္အစား တကယ့္ စစ္မွန္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဘက္အျဖစ္ သေဘာထား လႊတ္ေပးလုိက္ၿပီး ပူေပါင္း လုပ္ေဆာင္တာက အေကာင္းဆုံးအေျဖ ျဖစ္မွာပါ။”
ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္တယ္ဆိုတာ တကယ္ျပခ်င္တယ္ဆိုရင္ အခုလို မစၥတာ ကင္တားနားကို လက္ခံႀကိဳဆိုတာထက္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ ပိုအေရးႀကီးတယ္လို႔ ကိုဘိုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
“သူကေတာ့ သူ႔ဘက္ကေန ဘယ္လိုေတြ လုပ္သင့္တယ္ဆုိတဲ့ အႀကံဉာဏ္ကုိ ေပးမွာပါ။ အဲဒီ အႀကံဉာဏ္ေတြကို အစုိးရဘက္က တကယ္ ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ၿပီးေတာ့ အဲဒီအႀကံဉာဏ္ေတြအတုိင္း လုပ္ေဆာင္သလား ဆုိတာက အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီလုိမွ မဟုတ္ဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာေရာက္ခြင့္ေပးတယ္၊ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြကို သြားခြင့္ေပးတယ္၊ ၿပီးရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုလသမဂၢမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔က ကုလသမဂၢနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္ဆုိတာ ျပခ်င္႐ုံအတြက္ပဲ သူ႔ကို ဖိတ္တာလား ဆုိတာက က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ေမးခြန္းပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္ဖို႔နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာဖို႔ဆိုရင္ ကနဦးဆံုးအဆင့္ အေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လြႊတ္ေပးရမယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြေရာ အတိုက္အခံ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြကပါ ေတာင္းဆိုေနၾကတာပါ။
အခုအေတာအတြင္းမွာလည္း အစိုးရ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ အၾကား ေတြ႕ဆံုမႈေတြ၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ မိန္႕ခြန္းေတြေၾကာင့္ မၾကာခင္မွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္လာေလမလား ဆုိၿပီး အမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ေစာ့င္ဆုိင္း ေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ကာလလည္း ျဖစ္ပါတယ္။