By ဦးေအာင္လြင္ဦး
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းလုိက္တဲ့အေပၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက ကၽြမ္းက်င္သူေတြ သတိနဲ႔ ႀကိဳဆုိလုိက္ၾကပါတယ္။ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ေပၚေပါက္လာေပမဲ့ ႏုိင္ငံတကာက ျပစ္တင္ေ၀ဖန္တာေတြ ခံေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကုိ တကယ္တမ္း ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏုိင္ပါ့မလား ဆုိတဲ့အေပၚမွာေတာ့ သံသယေတြလည္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတိထား တုံ႔ျပန္လုိက္ၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အျဖစ္ အၿငိမ္းစား သံအမတ္ႀကီး ဦး၀င္းျမ ဦးေဆာင္ၿပီး အဖဲြ႕၀င္ ၁၅ ဦးနဲ႔ ဖဲြ႕စည္းလုိက္တဲ့အေၾကာင္း အစုိးရပုိင္ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပလုိက္ၾကတာပါ။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ တုိမာ့စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojae Quintana) ကေတာ့ မၾကာေသးခင္က သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာ ကတည္းက ဒီလုိဖဲြ႕စည္းမယ့္ အစီအစဥ္ကုိ အာဏာပုိင္ေတြက အသိေပးထားတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
ဒီအစီအစဥ္ကုိ အခုအခါ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လာတာကုိ ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ ၀မ္းေျမာက္ေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က တုိင္းျပည္မွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏုိင္မလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရလိမ့္ဦးမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ က်ေနာ္ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကုိ အရင္ေလ့လာသြားဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ကေတာ့ အေျခခံ ရပ္တည္ခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ အေရးအႀကီးဆုံးကေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး၊ ဘက္လုိက္မႈ ကင္းဖုိ႔ပါပဲ။”
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကုိေတာ့ သမုိင္းဌာနရဲ႕ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡ ဦးထြန္းေအာင္ခ်ိန္၊ ဥပေဒပညာဌာန ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေဒၚသန္းႏြဲ႕ စတဲ့ အရပ္သား ပညာရွင္ေတြကုိလည္း အဖဲြ႕၀င္ေတြအျဖစ္ ထည့္သြင္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အမ်ားစုကေတာ့ အၿငိမ္းစား သံတမန္ေတြ ျဖစ္ၾကတာမုိ႔ ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕စည္းတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚ သံသယရွိတဲ့အေၾကာင္း အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ျမန္မာေရွ႕ေနတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ ကင္တာနားက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္မေျမာက္၊ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္မေရာက္ စုံစမ္းစစ္ေဆးသြားဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းေရး အဆုိျပဳထားတာေတြကုိ တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္သြားဖုိ႔ ရည္ရြယ္ပုံရတယ္လုိ႔လည္း ဦးမင္းလြင္ဦးက ျမင္ပါတယ္။
“အရင္ဖြဲ႕ထားတဲ့ အဖြဲ႕ထက္စာရင္ လြတ္လပ္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႕ ျဖစ္တယ္လို႔ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ထင္စရာရွိတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဒီမွာပါတဲ့ လူေတြက ဥကၠ႒ကေနစၿပီး က်န္တဲ့ အဖြဲ႕၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အၿငိမ္းစား သံအမတ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ မဲဆြယ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္၊ ၀င္ေရာက္ ေျပာဆုိႏုိင္ဖုိ႔အတြက္၊ ကင္တားနားရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေတြကို တုံ႔ျပန္ ေျပာဆုိႏုိင္ဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ဖြဲ႕တယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ေတာ့ ျမင္တယ္။
“မစၥတာ ကင္တားနားက စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ဖို႔ တင္ျပတဲ့အခါမွာ အစုိးရသစ္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က တင္ျပတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ ခုခံ ေခ်ပသြားမယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ျမင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ အစုိးရေတြကို Campaign လုပ္ဖို႔အတြက္ကုိလည္း ဒီ သက္ဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္းေတြကို အသုံးျပဳၿပီးေတာ့ Campaign ေတြ လုပ္သြားမယ္၊ ၿပီးေတာ့ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ မျဖစ္ေအာင္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ယူဆတယ္။”
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ရဲ႕ ၾသဂုတ္လထဲမွာတုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္မွာေတာ့ အစုိးရသစ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး၊ သမၼတရဲ႕ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ေတြ အပါအ၀င္ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့႐ုံသာမက က်င္းပေနဆဲ လႊတ္ေတာ္ကုိပါ အကဲခတ္ခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ဒီလုိ ထိေတြ႕ဆက္ဆံရာမွာ အစုိးရတြင္း အေျပာင္းအလဲ လုပ္လုိသူေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ယူဆရတာမုိ႔ အခု လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕စည္းမႈဟာ ႏုိင္ငံတကာ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕စည္းဖုိ႔ အဆုိျပဳခ်က္ ပ်က္ျပားေအာင္ ရည္ရြယ္လိမ့္မယ္လုိ႔ မထင္တဲ့အေၾကာင္း အထူးကုိယ္စားလွယ္ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။
တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းေရး အႀကံျပဳခ်က္အေပၚ ေထာက္ခံမႈေတြရဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾကတာပါ။ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းသြားႏုိင္မယ့္ အဆုိတရပ္ကုိ ဥေရာပသမဂၢ (EU) က ဦးေဆာင္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ တင္သြင္းဖုိ႔ တုိက္တြန္းတဲ့ အေနနဲ႔ အဂၤါေန႔က ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ ႏုိင္ငံတကာ ေရွ႕ေနအသင္းရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႕နဲ႔ Open Societies Foundation တုိ႔ ကမကထလုပ္ ေဆာ္ၾသခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္သူတဦးျဖစ္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖဲြ႕ (Human Rights Watch) ရဲ႕ EU ဆုိင္ရာ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေလာ့တီ လိုက္ခ်္ (Lotte Leicht) ကေတာ့ ျမန္မာအစုိးရ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေရးကုိ တကယ္ပဲ ဆႏၵရွိတယ္ဆုိရင္ ျပည္တြင္းမွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႕ ဖဲြ႕စည္းတာမ်ဳိးသာမက ကုလသမဂၢလုိ ႏုိင္ငံတကာက စုံစမ္းမႈေတြကုိလည္း လက္ခံဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။
“ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ အေလးအနက္ ထားတယ္ဆုိရင္ ကုလသမဂၢရဲ႕ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကုိ ႀကိဳဆုိသင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ဒီလုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈက တုိးတက္မႈေတြအတြက္ အေထာက္အကူေတြ ခုိင္ခုိင္မာမာ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဆန္႔က်င္ဘက္ လမ္းေၾကာင္းေတြလုိ႔ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ ရပ္တန္႔ဖုိ႔အတြက္ စုံစမ္းအေရးယူရာမွာ အစုိးရက ဘယ္ေလာက္ အေလးအနက္ ထားတယ္ဆုိတာ စမ္းသပ္ခ်က္ တခုေတာ့ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”
ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ ကင္တားနား ၾသဂုတ္လခရီးစဥ္ အဆုံးသတ္ခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ျပႆနာေတြကုိ အစုိးရက အေလးအနက္ထား ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိအပ္ေနဆဲ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ မတ္လကုန္မွာ တက္လာတဲ့ အစုိးရသစ္ အေနနဲ႔ ေျခလွမ္းသစ္ေတြ လွမ္းလာတာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ အားရေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ကိစၥေတြမွာေတာ့ သိသိသာသာ မေတြ႕ရေသးဘူးလုိ႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြအတြင္း မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆုိခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment