ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေရးရာ အစီအစဥ္ ေဆြးေႏြးခ်က္

VOA ----- 16/11/2008 Evening Programme

အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွ ေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦးႏွင့္ VOA မွ ဦးသန္းလြင္ထြန္းတုိ႔က ေအာက္ပါအတုိင္းေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ယုိယြင္းေနတဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ဟာ လုံး၀ တဖက္ေစာင္းနင္း ၿပဳိလဲသြားခဲ့ၿပီး ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပါတ္အတြင္း ႏုိင္ငံေရး အတုိက္အခံေတြ၊ ေရွ႔ေနေတြ ဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔၊ သတင္းေထာက္ Blogger ကဗ်ာ ဆရာေတြကုိ ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြက သက္ေသခံေနပါတယ္။

အမႈတခုခ်င္းစီမွာ တရားသူႀကီးေတြ ခုံသမာသူႀကီးေတြရဲ့ သမာတမတ္မရွိမႈ၊ ေရွ႔ေနေရွ႔ရပ္၊ တရား လုိအမႈလုိက္ေတြရဲ့ သမာတမတ္မရွိမႈ၊ အကတိ လုိက္စားမႈေတြေၾကာင့္ ယိုယြင္းမႈေတြ၊ ခြ်တ္ယြင္းမႈေတြ ေနရာတုိင္းမွာ ရွိခဲ့ေပမဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္တခုလုံး ယုိယြင္းပ်က္သြား ရေလာက္ေအာင္ တရားသူႀကီး၊ တရားဥပေဒ ဘက္ေတာ္သား ကုိယ္တုိင္က အာဏာရွင္ေတြရဲ့ အလုိက် လုိက္လုပ္ေနရၿပီ ဆုိတဲ့အခ်က္ဟာ ကမၻာ့အလယ္မွာ ရွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေျပာရပါ လိမ့္မယ္။

အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွာ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္ အေရးရာေတြကုိ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး ေနတဲ့ ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံက ေရွ႔ေနဦးမင္းလြင္ဦးကုိ က်ေနာ္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ထားပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- ဟုတ္ကဲ့ ဦးမင္းလြင္ဦးခင္ဗ်။ အခု လတ္သေလာ ၾကားေနတဲ့ အမႈေတြနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ခ်က္ကုိ ၾကားရေတာ့ တရားစီရင္ေရး မဟုတ္ပဲနဲ႔ မတရားစီရင္ေရး ျဖစ္ေနၿပီးလုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ စစ္အစုိးရအလုိက် ရက္ရက္ေရာေရာ ေထာင္စုေတြ ေပးေနၿပီးလုိ႔ဆုိၾကပါတယ္။ ဦးမင္းလြင္ဦးအေနနဲ႔ အဲဒီအေၾကာင္းေတြၾကား ရေတာ့ အံ့ၾသမိသလားခင္ဗ်။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ က်ေနာ္တု႔ိ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ဥစၥာေတြ က ဥပေဒက မည္သုိ႔ပင္ ဆုိေစကာမူ အမိန္႔အာဏာကုိ ဦးထိပ္ပန္ၿပီးေတာ့ တရားသူႀကီးေတြ ကအစ အဲဒီလုိမ်ဳိး ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္ေတြကို ခ်ၿပီးေတာ့ ေပးေနတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိးျဖစ္္တဲ့ ဥစၥာကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့အပါတ္္ထဲမွာ ပုိၿပီးေတာ့ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ျဖစ္လာတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ အဲေတာ့ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဆႏၵျပတဲ့ကိစၥ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးျဖစ္ဖို႔ ေတာင္းဆုိတဲ့ကိစၥရပ္ေတြ၊ ဒါေတြကေနၿပီးေတာ့ ဆင့္ပြားၿပီးျဖစ္လာတဲ့ကိစၥရပ္ေတြက ေရွ႔ေနကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ ရုပ္သိမ္းတဲ့ ကိစၥအထိ ျဖစ္လာတယ္။

အဲေတာ့ အဲဒီလုိ ဥပေဒအတြင္းတုိက္ပြဲက ဘယ္ေလာက္အထိ ဆုိးလာသလဲဆုိေတာ့က ေနာက္ပုိင္း ဒီစစ္အစုိးရ ကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အမႈေတြမွာ လုိက္ပါ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ တရားရုံးခ်ဳပ္ေရွ႔ေနေတြ၊ အထက္တန္္း ေရွ႔ေနေတြကုိ ျပစ္ဒဏ္ေပးၿပီးေတာ့ သူလုိ႔လုိက္ပါ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အမႈေတြကုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ အျမင့္ဆုံး အျပစ္ဒဏ္ေတြ ေပးေနတယ္ဆုိ တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ႔ရတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- ဒီေတာ့ လက္ရွိ အေျခအေနေတြကုိ ၿခဳံၿပီးေျပာရမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေန တာက အဖမ္းခံတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔လည္း မတရားအဖမ္းခံရတာေပါ့။ သေဘာကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ့လြတ္လပ္စြာ စည္းရုံးခြင့္၊ လႈပ္ရွားခြင့္၊ ေဟာေျပာပုိင္ခြင့္၊ ယုံၾကည္ပုိင္ခြင့္ေတြကုိ ေဖါက္ဖ်က္ၿပီးေတာ့ အဖမ္းခံရတယ္။ ဒါအျပင္ မိမိကုိယ္ကုိ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ကာကြယ္ေခ်ပ ပုိင္ခြင့္ေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါ့အျပင္ မတရားႀကီးေလးတဲ့ အျပစ္ဒဏ္ ႀကီးေတြလည္း ခ်မွတ္ခံရတယ္ဆုိေတာ့ ဒီအခ်က္ကုိ ၾကည့္လုိက္မယ္ ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရား စီရင္ေရးစနစ္တခုလုံး ယုိယြင္းရုံသာမဟုတ္ပဲ ဘုံးဘုံး လဲ ၿပဳိက်လုမတတ္ ျပစ္ေနၿပီးဆုိတဲ့ ေ၀ဖန္ခ်က္ကုိေရာ ဦးမင္းလြင္ဦး အေနနဲ႔ ဘယ္လုိယူဆပါ သလဲ။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိလုိ႔ရွိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာ အေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့လူေတြ၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတက္လုိ႔ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြ ဒီလူေတြကုိ ဖမ္းဆီးတဲ့အခါမွာ တရားစြဲအဖြဲ႔ကေန ဖမ္းတာမဟုတ္ပဲနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး ကေနၿပီးေတာ့ ဖမ္းတယ္။ စစ္ဘက္ ဆုိင္ရာ အကူတပ္ဖြဲ႔ (၁)က ကဖမ္းတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စစ္ေၾကာေရးလုပ္တယ္။ စစ္ေၾကာၿပီးေတာ့ ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သူတုိ႔က ျမန္္မာႏုိင္ငံသတင္းတပ္ဖြဲ႔ကုိ ေပးလုိက္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းတပ္ဖြဲ႔က သူတုိ႔ ဘာမွမသိဘဲနဲ႔ တရားရုံးမွာ သူတုိ႔ခင္ဗ်ားလည္း အထက္ကေပးတဲ့ ဥစၥာဆုိေတာ့ လာၿပီးေတာ့ သက္ေသထြက္ ေနရတာေတြ႔တယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြမွာ တရားခံဘက္က လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲဲ့ အက်ဳိး ေဆာင္ေတြက တတ္ႏုိင္တဲ့ ဥပေဒေဘာင္ထဲကေန ေဖၚထုတ္ေပး တာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီလို ေဖၚထုတ္ခဲ့လုိ႔လည္း ဦးေအာင္သိန္းနဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရွိန္နဲ႔က ေထာင္ဒဏ္ ၄ လ အျပစ္ေပးခံရတယ္။ ညီညီေထြးနဲ႔ ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းတုိ႔ ကလည္း ၆ လ အျပစ္ေပးခံရတာဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္။

အဲေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ တရားစြဲတယ္ဆုိတာက ျပစ္မႈဆုိင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒနဲ႔အညီ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္နဲ႔အညီ တရားစြဲဆုိ ရတာျဖစ္တယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီလုိမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ပစ္စလက္ခတ္ တရားစြဲသလုိမ်ဳိးျဖစ္တယ္။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ခံရသူေတြကလည္း အမႈတြဲတြဲသာျဖစ္တယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ကုိ မသိၾကဘူး။ အဲဒီလုိမ်ဳိး ဥစၥာေတြ အမႈစစ္ေဆးခ်က္ေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားစီရင္ေရး စနစ္တခုလုံးမွာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ စနစ္တက်သြားတဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္မဟုတ္ဘဲန႔ဲ ပရမ္းပတာ သြားေနၿပီး ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ထပ္ေလာင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- ျမန္မာႏုိင္ငံံရဲ့ စစ္အစုိးရအေနနဲ႔ အခုလုိ အစုိးရကုိဆန္္႔က်င္တဲ့သူေတြကုိ လို္က္ပါ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ေရွ႔ေနအပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္၊ ဒီလုိအဖြဲ႔အစည္းေတြအကုန္လုံးကုိ ႏွစ္ႀကီး၊ အျပစ္ဒဏ္ႀကီး ခ်ျပၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့လူထုကုိ ေျခာက္လွန္႔ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိတယ္ ဆုိတာကေတာ့ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ တရားသူႀကီးေတြကပါ လုိက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖၚေပးေနတဲ့ သေဘာမ်ဳးိဆုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူထုအေနနဲ႔ တရားေရးစနစ္တခုလုံးကုိ လုံး၀အယုံ အၾကည္မဲ့သြားၿပီးေတာ့ တရားေရးဘက္မွာ ပါတေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ရြံမုန္းလာႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္မလာ ႏုိင္ဘူးလားခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ျဖစ္္လာႏုိင္တာေပါ့ခင္ဗ်ား။ အေစာကေျပာတလုိမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ တရားသူႀကီး ေတြမွာသာ တာ၀န္ရွိိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ဘက္က လုိက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ ဥပေဒ ၀န္ထမ္းေတြမွာလည္း တာ၀န္ရွိပါတယ္။ အမႈတမႈ တရားရုံးကုိ တင္မယ္ဆုိရင္ ဥပေဒနဲ႔အညီ တုိင္ၾကားထားတာ ဟုတ္ရဲ့လား၊ စာရြက္ စာတမ္းမွန္ရဲ့လား၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စြဲဆုိတဲ့ ပုဒ္မေတြက ခြင့္ျပဳမိန္႔လုိတဲ့အတုိင္း စြဲဆုိဖုိ႔ေတာင္းထားသလား၊ ဒါေတြကုိ စီစစ္ၿပီးေတာ့မွ တခါတည္း တရားရုံးမတင္မီ အမႈကုိေခ်ဖ်က္ၿပီးေတာ့ လက္မခံရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္ခံရင္ေသာ္လည္းေကာင္း ဥပေဒေဘာင္နဲ႔တကြ လက္ခံဖုိ႔လုိပါတယ္။

အခုေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဒီလုိမ်ဳိး ၿပီးရင္ၿပီးေရာဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ စစ္ေထာက္လွမ္း ေရးကေပးတဲ့ ထြက္ခ်က္ကုိပဲ တရားရုံးေတြမွာ အားကုိးအားထား ျပဳေနရတယ္ဆုိေတာ့ စဥ္းစားေနရတာက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေရးစနစ္ႀကီး တခုလုံးအတြက္ လြန္စြာမွပင္ ၀မ္းနည္းဖုိ႔ ေကာင္းတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ထပ္ၿပီး ေျပာခ်င္တယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- ေစာေစာက ဦးမင္းလြင္ဦး ေထာက္ျပတဲ့အခ်က္မွာ ဖမ္းဆီးတ့ဲအဖြဲ႔ ကေနၿပီးေတာ့ အျပစ္ရွာ ဖမ္းဆီးလာၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီလူကုိ တရားရုံးတင္ၿပီး တရားစြဲသင့္မစြဲသင့္ ဘယ္လုိဥပေဒနဲ႔ တရား စြဲဆုိရမယ္ဆုိတာကုိ ဥပေဒ အက်ဳိးေဆာင္ေတြက စီစစ္ေပး ရတဲ့အခ်က္ ဒီအခ်က္ပ်က္ကြက္သြားတာ ေပါ့ေနာ္။

ဒီအခ်က္ ပ်က္ကြက္သြားၿပီး အခါက်ေတာ့ တရားသူႀကီးေတြအေနနဲ႔ ရုံးကုိေရာက္လာတဲ့ အမႈေတြကုိ ၾကားနာ စစ္ေဆးၿပီးေတာ့အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ တရားဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းက တရားဥပေဒ အလုပ္ထဲကပဲျဖစ္ေအာင္ ဆုိၿပီးေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ႔ တရားေရး ဘက္ကုိပဲ လုိက္ၾကည့္ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလားခင္ဗ်ား။ တဖက္က အာဏာ ရွင္ရဲ့ ဖိအားေတြကိုဘဲ မ်က္စိမွတ္ၿပီးေတာ့ လုိက္နာေနရတဲ့ သေဘာေတြ ျဖစ္ေနတာလား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ အေစာကေျပာသလုိမ်ဳိး တရားသူႀကီးေတြ ကေနၿပီးေတာ့ ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းက ခြင့္ျပဳႏုိင္တဲ့ အတုိင္းအတာေတြကုိ သူတုိ႔ခြင့္ျပဳခဲ့တာရွိတယ္။ အဲဒီကိစၥရပ္ေတြက ေနာက္တခါ ဘယ္လုိျပႆနာ တက္သလဲဆုိေတာ့ အထက္တရားရုံး အဆင့္ဆင့္ကုိ အယူခံျဖစ္ျဖစ္ တက္တဲ့အခါမွာ ဥေပေဒ ေၾကာင္းအရ သိသိသာသာ လြဲမွားေနတာကုိ ေထာက္ျပဖုိ႔ အခ်က္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အဲေတာ့ လႊတ္ေပးရမည့္ အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီဥစၥာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တရားရုံးအဆင့္ဆင့္က တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ကေနၿပီးေတာ့ ေအာက္ တရားရုံး ေတြကုိ ၫႊန္ၾကား ထားတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္။

ႏုိင္ငံေရး အမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးေနနဲ႔ အမႈေတြအားလုံးကုိ ျမန္ျမန္နဲ႔ အျမင့္ဆုံး အျပစ္ဒဏ္ေပးဖို႔ ဆုိတာကုိ သူတုိ႔ဌာနအတြင္းအေနနဲ႔ ၫႊန္ၾကားထားတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သိရပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- ျမန္္ျမန္နဲ႔ အျမင့္ဆုံး ျပစ္ဒဏ္ေတြေပးလုိက္ဆုိၿပီးေတာ့ ၫႊန္ၾကားၿပီးေတာ့ အကယ္၍ အေပၚရုံးကုိတက္ၿပီးေတာ့ အယူခံ၀င္လုိ႔ရွိရင္ ျပန္လႊတ္ေပးတဲ့ အလားအလာ ေရာရွိသလား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ အဲဒီလုိမ်ဳိး အမႈကိစၥရပ္ေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားတဲ့သူေတြ၊ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရဟန္းရွင္ေတြ သူတုိ႔က ေတာ့ လက္ရွိ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကုိ အယုံအၾကည္မရွိဘူး။ လက္ရွိတရားစီရင္ေရး စနစ္အေပၚမွာ အမွီထားျပဳၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကုိလည္း သူတုိ႔အေနနဲ႔ အသိအမွတ္မျပဳဘူး သူတုိ႔က ခံယူထားတဲ့အတြက္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အယူခံမႈေသာ္ လည္းေကာင္း ျပင္ဆင္မႈေသာ္လည္းေကာင္း မတက္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- ဒါဆုိလုိ႔ရွိရင္ အခုလုိ ေအာက္ရုံးေတြမွာ ခ်မွတ္္လုိက္တဲ့ အထူးသျဖင့္ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္လုိ ႏွစ္မ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ ကုိမင္းေဇယ်ာ၊ ကုိဂ်င္မီ၊ မနီလာသိန္း ဆုိလုိရွိရင္ ၆၅ ႏွစ္ ၾကာသြားၿပီး။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ တာကုိ အယူခံမ၀င္ဘူးဆုိရင္ ဒီဟာက (၆၅) ၾကာရွည္သြားမဲ့ အေနအထားေပါ့။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ က်ေနာ္တုိ႔ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အမႈမွာ အခုခ်လုိက္တ့ဲအမႈမွာ ၂ မႈပဲရွိေသးတယ္။ Election Translation Act နဲ႔ ၁၅ ေလးလီ ၆၀၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့တခါ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ ၅ ႏွစ္၊ ၆၅ ႏွစ္၊ က်န္တဲ့ ဥစၥာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါေသးတယ္။ အားလုံးေပါင္းလုိက္ မယ္ဆုိရင္ ၁၆၅ ႏွစ္ေပါ့ဗ်ား။ ႏွစ္ရာခ်ီက်မဲ့ အလားအလာရွိပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ------ ဦးမင္းလြင္ဦး ေျပာသြားတဲ့ ေစာေစာက ေျပာသြားတဲ့ ၁၅ ေလးလီ ၆၀ ဆုိေတာ့ အမႈတခုတည္းကုိ ေလးႀကိမ္ အျပစ္ခ်လုိက္တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာေပါ့။ အဲလုိမ်ဳိးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အေစာကတည္းက လည္း ၾကားပါတယ္။ အမႈတခုထဲမွာ ၿမဳိ႔နယ္ကေနၿပီးေတာ့ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့အမႈေတြကုိ တေပါင္းတစည္းထဲ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မဲ့အစား ခြဲျခားၿပီး ခ်လုိက္တဲ့အတြက္ ႏွစ္ရွည္ေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္ေပါ့ေလ။ ျပစ္ဒဏ္ ခ်လုိက္တ့ဲအတြက္ ဒါဟာ တရားဥပေဒအရ နည္းလမ္းက်ရဲ့လား။ နည္းလမ္းက်တဲ့ စီရင္မႈဟုတ္ရဲ့လား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ အဲတာကေတာ့ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒရဲ့ တရားရုံးမ်ားလက္စြဲပါ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကုိ အသိအလင္း က်ဴးလြန္ၿပီးေတာ့ ေဖါက္ဖ်က္ၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္တာျဖစ္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိလည္း ဆုိလုိ႔ရွိရင္ အဲဒီလိုတႏွစ္အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အမႈေတြကုိ သီးျခားစီခြဲၿပီးေတာ့ စြဲဆုိႏုိင္ပါတယ္။ အဲလုိစြဲဆိုၿပီး ေတာ့ အျပစ္ေပးမယ္ဆုိရင္ အားလုံးကုိေပါင္းၿပီးေတာ့ တေပါင္းထဲသာ အျပစ္ေပးရမယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ျပစ္မႈ ဆုိင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျပဆုိထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း အခုပညာရွိ တရားသူႀကီးေတြကေတာ့ တေယာက္ကုိတမႈ၊ တမႈဆုိလည္း အျမင့္ဆုံးျပစ္ဒဏ္ သီးျခားစီက်ခံေစ အဲလုိခ်ေနတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတြက က်ေနာ္္တုိ႔ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ လုံး၀ညီၫြတ္ျခင္းမရွိပါဘူး။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- တရားသူႀကီးေတြအေနနဲ႔ စီရင္ထုံးဥပေဒေတြကုိ ေဘာင္ေက်ာ္ၿပီး ေတာ့ လုိက္နာျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ မတရားဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြက်ေၾကာင္း ေပၚလြင္တယ္ဆုိရင္ အဲဒီ တရားသူႀကီးေတြက အျပစ္ေပးလုိ႔ရသလား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား၊ အဲဒီလိုမ်ဳိး က်ေတာ္တုိ႔ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းေတြ၊ တရားေရး ဥပေဒ ၀န္ထမ္းေတြကို ျပစ္ဒဏ္ေပးခ်က္ကေနၿပီးေတာ့ အကာအကြယ္ ေပးထားတဲ့ ဥပေဒျပ ဌာန္းခ်က္ ေတြရွိတယ္။ ဒါေတြကုိ သူတုိ႔ုက အကုန္လုံးသူတိုအတြက္သုံးတယ္။ က်ေနာ္တု႔ိ အေနနဲ႔ အဲလုိအျပစ္ေပးမယ္၊ ဥပေဒနဲ႔အညီဘူး စြဲမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမရွိဘူး။ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ ကာကြယ္ေပး ရမယ့္ ဥပေဒကလည္း အခုအခ်ိန္အထိ ေရးလုိ႔ မၿပီးေသးဘူးဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ေတာ္ေတာ္အခက္ အခဲရွိတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ ဥပေဒနဲ႔အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီး၊ တရားစီရင္ေရးဆုိင္ရာကိစၥရပ္ ေတြနဲ႔ အသက္ေမြး၀န္းေၾကာင္းျပဳတဲ့ပညာရွင္ေတြ အားလုံးကုိေတြ႔ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ျပန္ေမးတဲ့ ေမးခြန္းက ေျဖရတာ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ရွက္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။

မင္းတုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ဥပေဒက ဒီေလာက္ေပါ့ေလ။ အဂၤလိပ္ လက္ထက္ကေထာင္ ခ်ခဲ့တဲ့ အျပစ္ဒဏ္ေတြက တသက္တကြ်န္းဆိုိလုိ႔ရွိရင္ အႏွစ္ ၂၀၊ ၁၄ ႏွစ္ဒီေလာက္ပဲျဖစ္တယ္။ အခုမင္းတု႔ိဥစၥာ ေတြက ႏွစ္တရာေက်ာ္ဆုိေတာ့ မင္းတုိ႔စီမွာ ဘာဥေဒမ်ားရွိသလဲ ရင္ဆုိင္ၿပီးေတာ့ ေျပာျပ ရွင္းျပေနရတာ ေတာ္ေတာ္ ရွက္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ----- အဲေတာ့ ဒီလက္ရွိ အေျခအေနကုိ ျပန္ၿပီးအဖတ္ဆယ္ႏုိင္ဖုိ႔ ဦးမင္းလြင္ဦးတုိ႔ အေနနဲ႔ ၊ ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔ ဘာေတြမ်ားလုပ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ ယူဆပါသလဲခင္ဗ်။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား က်ေတာ္တုိ႔ တရားစီရင္ေရးစနစ္ႀကီး တခုလုံး ခ်ဳိ႔ယြင္းခြ်တ္ေခ်ာ္ ေနတဲ့ကိစၥရပ္ေတြမွာေတာ့ အားလုံး Judicial Reform အေနနဲ႔ ျပန္လည္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိအပ္လာၿပီးဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီလုိမ်ဳးိလုပ္ဖုိ႔ ဆုိတာကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေန တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ရွိဖုိ႔လုိတယ္။ မွ်တတဲ့ နုိင္ငံသားေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးတဲ့ Constitution ေတြ ပါဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိးရွိမွသာ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကုိ ေကာင္းမြန္တဲ့ တရားစီရင္ေရးအျဖစ္ ဖန္တီးႏုိင္မယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တယ္။