ျပစ္မႈဆိုင္ရာက်င့္ထံုးဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၅၇(၁)

မင္းလြင္ဦး
ေမလ ၂၈ ရက္၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္

တရားခံအျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အက်ိဳးေဆာင္မ်ားက ဦးတင္ဦး (ေနအိမ္အက်ယ္ ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းျခင္းခံေနရသူ)၊ ဦး၀င္းတင္၊ ေဒၚခင္မိုိ႔မို႔ႏွင့္ ဦးၾကည္၀င္းတို႔အား တရားခံျပ သက္ေသမ်ားအျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့သည္။ ထိုသို႔ တင္သြင္းထားျခင္းကို သီးသန္႔ခံုရံုးက ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ ၂၅၇(၁) အရ က်င့္သံုး၍ ဦးၾကည္၀င္း တဦးတည္းကိုသာ သက္ေသအျဖစ္ ဆင့္ေခၚရန္ သမၼာန္စာ ထုတ္ဆင့္ခဲ့ၿပီး က်န္သက္ေသ(၃) ဦးအား တရားခံျပ သက္ေသအျဖစ္ သက္ေသထြက္ဆိုခြင့္ မျပဳေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဆံုးျဖတ္ျခင္းသည္ ဥပေဒကို မ်က္ကြယ္ျပဳ ဆံုးျဖတ္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ လြန္စြာမွပင္ မွားယြင္းေနသည္ကို ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားအရ အထင္အရွား ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။

တရားခံသည္ တဦးတေယာက္ကို စစ္ေဆးရန္ သို႔မဟုတ္ ျပန္လွန္ စစ္ေမးရန္အတြက္ ဆင့္ေခၚေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့လ်င္ ရာဇ၀တ္ တရားသူႀကီးက ဆင့္စာ ထုတ္ေပးရမည္။ အကယ္၍ တရားခံက ယင္းသို႔ ဆင့္ဆိုေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားျခင္းမွာ အေႏွာက္အယွက္ျပဳရန္၊သို႔မဟုတ္ ၾကန္႔ၾကာေစရန္၊ သို႔မဟုတ္ တရားမွ်တစြာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေရးကို ထိခိုက္ေစရန္ ကိစၥအလို႔ငွာ ျပဳလုပ္သည္ဟု ယံုၾကည္ပါက ယင္းေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ရာဇ၀တ္ တရားသူႀကီးက ျငင္းဆိုႏိုင္သည္။ ထိုသို႔ ျငင္းဆိုသည့္အခါ မည္သည့္အတြက္ ျငင္းဆိုရေၾကာင္းကို ေရးသား မွတ္တမ္းတင္ ထားရမည္ဟု ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒ၂၅၇(၁)တြင္ ျပဌာန္းထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

တရားခံဖက္မွ သက္ေသအျဖစ္ တင္ျပလာသည့္ သူမ်ားကို တရားရံုး တရားသူႀကီးအေနျဖင့္ ျငင္းပယ္ခြင့္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္- တရားခံ၏ ေလ်ာက္ထားခ်က္ကို ျငင္းပယ္ပါက မည္သည့္အတြက္ ျငင္းပယ္ရသည္ကို ၂ ဖက္ လိုက္ပါ ေဆာင္ရြက္သည့္ အက်ိဳးေဆာင္မ်ားအား ရွင္းျပရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ထိုသို႔ ဆံုးျဖတ္ေၾကာင္းကိုလည္း အမႈတြဲ၏ ေန႔စဥ္ မွတ္တမ္းတြင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေရးမွတ္ထားရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္မွသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္သည့္ဖက္က အထက္တရားရံုးသို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရန္ ျပင္ဆင္မႈ တင္သြင္း ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအမႈတြင္ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မရွိပဲ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒ ၂၅၇(၁) အရ ျငင္းပယ္သည္ဟုသာ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို မေဖၚျပခဲ့ေပ။

တရားခံ၏ အက်ိဳးေဆာင္မ်ားက ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္သျဖင့္ အထက္တရားရံုးသို႔ ျပင္ဆင္မႈတင္ သြင္းရန္အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မိတၱဴကို ကူးယူခြင့္ျပဳရန္ တရားရံုးသို႔ ေလ်ာက္ထားသည့္အခါ တရားသူႀကီးမ်ားသည္ တရားခြင္တြင္ မရွိေတာ့ပါ။ တမင္ မိတၱဴကူးယူခြင့္ မရႏိုင္ေအာင္ စီမံေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္သည္ကို တရားသူႀကီးမ်ား၏ အျပဳအမူအရ သိသာထင္ရွားလ်က္ ရွိေပသည္။

တရားခံဖက္မွ သက္ေသအျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းထားသည့္ ဦးတင္ဦး၊ ဦး၀င္းတင္ ႏွင့္ ေဒၚခင္မို႔မို႔တို႔သည္ တရားစီရင္ေရးကို ၾကန္႔ၾကာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကမည့္ သူမ်ားမဟုတ္သလို တရားစီရင္ေရးကို အေႏွာက္အယွက္ ျပဳၾကမည့္ သူမ်ားလည္း မဟုတ္ၾကပါ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုတြင္ တာ၀န္္ယူေဆာင္ရြက္ ေနၾကသူမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ မွန္ကန္မွ်တသည့္ တရားစီရင္ေရး ေဖၚေဆာင္ႏုိင္ရန္အတြက္ ထိခိုက္ ေစမည့္သူမ်ား မဟုတ္သလို တရားမွ်တေရးကို ေဖၚေဆာင္ရန္ ကူညီေဆာင္ရြက္မည့္ သက္ေသမ်ားျဖစ္သည္။ အဆိုပါ သက္ေသမ်ား၏ သက္ေသထြက္ခ်က္မ်ားသည္ အမႈႏွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းလည္းမရွိ၊ အေၾကာင္းအရာမ်ား စပ္ဆိုင္ျခင္းလည္း မရွိဆိုပါက တရားရံုး တရားသူႀကီးမ်ား အေနျဖင့္ အဆိုပါ တရားခံျပ သက္ေသမ်ား၏ သက္ေသထြက္ခ်က္ကို အမႈအား ဆံုးျဖတ္ရန္တြင္ ထည့္သြင္းမစဥ္းစားပဲ ေနႏိုင္သည္ကို အဆိုပါတရားသူႀကီးမ်ား အသိပင္ျဖစ္သည္။ တရားခံဖက္မွ တင္ျပမည့္ သက္ေသမ်ား၏ သက္ေသထြက္ခ်က္ မ်ားသည္ အမႈႏွင့္ စပ္ဆိုင္ျခင္း ရွိ၊ မရွိ ကိုပင္ နားမေထာင္ေတာ့ပဲ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ ၂၅၇(၁) ကို က်င့္သံုး၍ ယခုကဲ့သို႔ ဆံုးျဖတ္ ျခင္းသည္ တရားခံဖက္မွ ဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳ ဆံုးျဖတ္ရာ ေရာက္ေနသည့္ အတြက္ လြန္စြာ မွားယြင္းေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

အထူးခံုရံုး တရားသူႀကီးမ်ားသည္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ မူျဖစ္သည့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ႏွင့္ အယူခံခြင့္ ေပးျခင္းဆုိသည့္ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ မူကို မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ ထပ္မံ ခ်ိဳးေဖါက္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ အျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံထားသည့္ ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ အပိုဒ္ ၁၄(၁)တြင္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပရာတြင္ အက်ိဳးေဆာင္မ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးခြင့္ကို ခြင့္ျပဳရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုအမႈတြင္ ထိုကဲ့သို႔ ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္း မရွိပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား စြဲခ်က္တင္ၿပီး သည့္ေန႔ႏွင့္ တရားရံုးတြင္ သက္ေသ ထြက္ဆိုမည့္ ေန႔အထိ အက်ိဳးေဆာင္မ်ားက ေတြ႔ဆံုခြင့္ရရန္ႏွင့္ အမႈအား ခုခံေခ်ပရာတြင္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရန္ တရားသူႀကီးအား ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း တရားရံုးက ခြင့္မျပဳခဲ့ပါ။ ယခုအခါ ထပ္မံ၍ တရားခံျပ သက္ေသအျဖစ္ တင္ျပ မည့္ သူမ်ားကိုပင္ တရားရံုးတြင္ သက္ေသထြက္ဆိုခြင့္ မျပဳခဲ့ျခင္းသည္။ အမႈအား လ်င္ျမန္စြာ ၿပီးဆံုးေစရန္ႏွင့္ အၿပီးသပ္ စီရင္ခ်က္ႏွင့္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိသာထင္ရွား လွေပသည္။

တရားခံျပသက္ေသ ဦးၾကည္၀င္းအား စစ္ေဆးၿပီးစီးပါက တရားခံဖက္မွ ခုခံေခ်ပေရး ၿပီးဆံုးၿပီ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အက်ိဳးေဆာင္မ်ားက အျပစ္မေပး ထိုက္ေၾကာင္း အၿပီးသပ္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ သာမာန္အားျဖင့္ ဆိုလ်င္ ထိုကဲ့သို႔ အၿပီးသပ္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ ေပးရန္အတြက္ လံုေလာက္သည့္အခ်ိန္ ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ရာဇ၀တ္မႈ မ်ားတြင္ အနည္းဆံုး ရက္သတၱ တပတ္ခြင့္ျပဳၿမဲ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအမႈတြင္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ လံုေလာက္သည့္ အခ်ိန္ရပါမည္လား အထူးခံုရံုး တရားသူႀကီးမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ျပဳမူခ်က္မ်ားက လြန္စြာမွပင္ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ရာပင္ ျဖစ္သည္။ တရားခံျပ သက္ေသမ်ားကို ပယ္သည့္ကိစၥအား အထက္တရားရံုးသို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဖက္မွ ျပင္ဆင္မႈ မတင္သြင္းႏိုင္မီ အမႈကို အၿပီးသပ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ရန္ စီမံေဆာင္ရြက္မည့္ သေဘာကို ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။

တရားလိုဖက္မွ တင္ျပသည့္ သက္ေသ အေထာက္အထား မခုိင္လံုေသာ္လည္း တရားခံျဖစ္သူအား ျပစ္ဒဏ္မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးမည္မဟုတ္ပါ။ ေသခ်ာမွ အျပစ္ေပးပါ။ မေသခ်ာလွ်င္ တရားခံျဖစ္သူအား အမႈမွ လႊတ္ရန္သာ ရွိသည္ဆိုသည့္ ဥပေဒ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္အညီ သံသယ၏ အက်ိဳးကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ခံစားရမည္မဟုတ္ပါ။

တရားစီရင္ေရး ဆိုင္ရာမူမ်ား၊ ဥပေဒက ခြင့္ျပဳထားသည့္ တရားခံ၏ အခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္သည့္ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရး၊ အမ်ားျပည္သူ ေရွ႕ေမွာက္ စစ္ေဆးစီရင္ေရး၊ ဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ႏွင့္ အယူခံခြင့္ျပဳေရး ဆိုသည့္ တရားစီရင္ေရး ဆိုင္ရာ မူမ်ားသည္လည္း ဥပေဒ စာအုပ္မ်ားထဲတြင္ သာရွိေနၿပီး သက္၀င္လႈပ္ရွား လာ လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ မွ်တသည့္ တရားစီရင္ေရး ဆိုသည္မွာလည္း မည္သည့္အခါမွ ေပၚထြန္းလာမည္မဟုတ္ပါ။

ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ စြဲဆိုထားသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ အႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ သည့္ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၂ ပါျပဌာန္းခ်က္ မ်ားအရ အနည္းဆံုး ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ မွ အမ်ားဆံုး ၅ ႏွစ္ထိ ေထာင္ဒဏ္ ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္ ၅၀၀၀ ထိ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ ၂ ရပ္လံုးျဖစ္ေစ စီရင္ျခင္း ခံရမည္ျဖစ္သည္။

အထူးခံုရံုးမ်ား၏ သေဘာ သဘာ၀အရ ျပစ္ဒဏ္ေပးလ်င္ မည္သည့္အခါကမွ် အနိမ့္ဆံုး ျပစ္ဒဏ္ကိုမေပး၊ အမ်ားဆံုး ျပစ္ဒဏ္ကိုသာ စီရင္ေလ့ရွိသည္။ အထူးခံုရံုး ဥကၠဌျဖစ္သူ ဦးေသာင္းညြန္႔က ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အမႈတြင္ အျမင့္ဆံုး ျပစ္ဒဏ္ကို ေပးရံုမွ်ႏွင့္ မတင္းတိမ္ ျပစ္ဒဏ္မ်ားကို သီးျခားစီ က်ခံေစရန္ အမိန္႔ကိုပင္ ထပ္မံ ခ်မွတ္ခဲ့ သည့္အတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္က်ခံေနရသည့္ ကိုမင္းေဇယ်ာပါ (၁၄) ဦးအမႈက သက္ေသခံ လ်က္ရွိသည္။

သို႔ေသာ္ အထက္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ညြန္ၾကားခ်က္အရ သက္ညွာစြာ စဥ္းစား၍ ေငြဒဏ္လဲ ခ်မွတ္ႏိုင္ပါသည္။ ေငြဒဏ္ ၅၀၀၀ က်ပ္ ေပးေဆာင္ရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ပါကလည္း ေဒၚေအာင္္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေငြဒဏ္ ေပးေဆာင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုး၌ စစ္ေဆးစီရင္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ အမႈတြင္ မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာ ဟူသမွ် တာ၀န္အရ ဖီဆန္ၾကဆိုသည့္ ေဆာင္ပုဒ္အတိုင္း ေငြဒဏ္ မေဆာင္ခဲ့သည့္ သာဓကရွိပါသည္။

ေငြဒဏ္ မေဆာင္သည့္အတြက္ အထူးခံုရံုးအေနျဖင့္ အထက္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ညြန္ၾကားခ်က္အရ မျဖစ္မေန လြတ္ေပးရမည္ ဆိုပါကလည္း ဆိုင္းငံ့ျပစ္ဒဏ္ျဖင့္သာ လႊတ္ေပးမည္လား ဆိုသည္ကိုမူ အထူးခံုရံုး၏ တရားသူႀကီး မင္းမ်ားသာ သိရွိပါ လိမ့္မည္။ လြတ္လပ္ မွ်တသည့္ တရားစီရင္ေရးကို မေဖၚေဆာင္ပဲ ဟန္ျပတရားစီရင္ေရး တခုသာ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါ ေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ စစ္ေဆး စီရင္ခဲ့သည့္ အမႈမ်ားသည္လည္း အလားတူပင္ စစ္ေဆး စီရင္ခဲ့ေၾကာင္းကို ႏိုင္ငံတကာက သိရွိေစရန္ အထူးခံုရံုးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမႈျဖင့္ အထင္အရွား သက္ေသျပလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။

မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် တာ၀န္အရ ဖီဆန္ၾက