ICG မွ ထုတ္ေ၀သည့္ န အ ဖ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အစီရင္ခံစာအေပၚ သုံးသပ္ခ်က္

RFA ----- 29/ 8/ 2009

ေသာတရွင္မ်ား ခင္ဗ်ား။ International Crisis Group (ICG) လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကမၻာနဲ႔တ၀ွမ္း အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္း ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ႏုိင္ငံတြရဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာသုံးသပ္ တင္ျပေနတဲ့ အဖဲြ႔ႀကီးက ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပါတ္ အတြင္း Myanmar toward election ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ဦးတည္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိၿပီး အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ထုတ္ေ၀လုိက္ပါတယ္။ ကမၻာတ၀ွမ္းလုံးက ႏုိင္ငံေရး ၾသဇာသကၠမ ႀကီးမားလွတဲ့ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းေတြ၊ ေဂါပကအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ICG အဖြဲ႔ႀကီးရဲ့ အစီရင္ခံစာဟာ ေလးနက္ၿပီး ထိေရာက္တဲ့ သုံးသပ္ခ်က္ေတြ ပါ၀င္လုိ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အကဲခတ္ေတြ ဂရုျပဳ ေလ့လာေလ့ရွိတဲ့ အစီရင္ခံစာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ICG အဖြဲ႔ႀကီးက ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ အလားအလာ တနည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အားျဖင့္ အေျခအေန ၃ ရပ္ကုိ ေဖၚျပရာမွာ (၁) ဘာမွ မထူးျခားတဲ့ ထူးမျခားနား အေျခအေန၊ (၂) တျပည္းျပည္း အသြင္ေျပာင္းလဲလာမႈ အေျခအေန၊(၃) ရုံ႔ရင္းဆန္ခတ္ အေျခအေနနဲ႔ အၾကပ္အတည္း ျဖစ္မႈဆုိၿပီး တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ICG အဖြဲ႔ႀကီးက နံပါတ္ (၂) အေျခအေနျဖစ္တဲ့ တျပည္းျပည္း အသြင္ေျပာင္းလဲမႈဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ အေကာင္းဆုံး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဘဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ICG ရဲ့ အစီရင္ခံစာ အဆုံးမွာေတာ့ တုိက္တြန္း အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ ေဖၚျပရာမွာ အာဆီယံအဖြဲ႔၊ အေနာက္ႏုိင္ငံ အုပ္စု၀င္ ႏုိင္ငံမ်ား၊ ကုလသမဂၢနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔ကုိ တိုက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္ခ်က္ေတြ ပါ၀င္ေနသလုိ စစ္အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြကုိလည္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ တုိက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္ထား ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ လုံးလုံ စစ္အစုိးရရဲ့ ပကတိ အေျခအေနနဲ႔ လက္ေတြ႔ ႀကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ဘက္ေတာ္သားေတြ အေနနဲ႔ ICG ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္ေတြကုိ လက္သင့္ ခံႏုိင္ပါ့မွာလား ခင္ဗ်ား။

ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ------ “ICG ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၿပီးေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲသြားမဲ့ အယူအဆကုိ က်ေနာ့အေနနဲ႔ မယုံၾကည္ဘူး။ ဒီအယူအဆဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံ ပညာတတ္ေတြရဲ့ စိတ္ကူးယဥ္္ ယူဆခ်က္သာ ျဖစ္တယ္။ လက္ေတြ႔မွာ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကုိ ၁ အခ်က္ လက္မခံႏုိင္ဘူး။ ၂ အခ်က္က က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ၁၉၉၀ လုိ ျပည္သူေတြက မဲေပးဦးေတာ့ မဲကုိလိမ္ဖုိ႔၊ မႏုိင္၊ ႏုိင္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ သူတုိ႔က အစီအစဥ္ ခ်ထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ ႀကံ႔ဖြ႔ံတုိ႔၊ စြမ္းအားရွင္တုိ႔နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ထားတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ အၾကည္အညဳိခံ ေနရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ေထာင္ထဲမွာ ထည့္ၿပီးေတာ့ လုပ္မဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်ေနာ္တုိ႔က ၀င္မယ္ဆုိရင္ ရန္သူ႔ေထာင္ေခ်ာက္ ထဲကုိ က်ေနာ္တုိ႔ က်သြားသလုိဘဲ။ No Campaign မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ျပၿပီးၿပီ။ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္း သူတုိ႔ ႏုိင္တယ္လုိ႔ဆုိၿပီး ေၾကျငာခဲ့တယ္။ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ လုံး၀ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေန။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔လိမ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီလုိဘဲ ၂၀၁၀ မွာလည္း ဆက္လိမ္မွာဘဲ။”

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီအေရး လႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ABSDF လုိ႔ေခၚတဲ့ ေက်ာင္းသား တပ္မေတာ္ရဲ့ ပထမဆုံး ဥကၠဌျဖစ္တဲ့ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ရဲ့့ သုံးသပ္ခ်က္ပါ။ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာ စစ္အစုိးရဟာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ ထူေထာင္ဖုိ႔ လမ္းျပေျမပုံေခၚ ေရွ႔ႏုိင္ငံေရး လမ္းစဥ္ (၇) ရပ္နဲ႔ ဦးေဆာင္ ေနပါတယ္လုိ႔ ဘယ္လုိဘဲေျပာေျပာ ဒီမုိကေရစီ စနစ္အတြက္ အေျခခံ အလုိအပ္ဆုံး အႏွစ္သာရ ေတြကုိေတာ့ အေကာင္အထည္ ေဖၚျခင္းမရွိပါဘူး။

ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ------ “ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ ေပးမယ္ဆုိရင္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ရဲ့ လုိအပ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ဖန္တီးမႈ ရွိရမယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုစစ္အစုိးရက ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ ေပးမဲ့ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ဖန္တီးထားတာ မရွိဘူး။ အဲဒီ ပတ္၀န္းက်င္က ဘာလဲဆုိေတာ့ Civil Society လုိ႔ေခၚတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ မရွိဘူး။ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ အလုပ္သမားသမဂၢ၊ လယ္သမားသမဂၢ စတာေတြ မရွိဘူး။ ဘာသာေရး ဆုေတာင္းပြဲ ေတြကုိေတာင္ လုိက္ပိတ္ထားတဲ့ အေျခအေနမွာ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ ေပးမယ္ဆုိတာ လုံး၀ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ရဲ့ အေျခခံျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ မရွိဘဲနစ္ ဒီစနစ္ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ မတည္ေထာင္ႏုိင္ဘူး။ မတည္ေထာင္ႏုိင္ဘဲနဲ႔ လုပ္မဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို မယုံၾကည္ႏုိင္ဘူး။”

အခ်ဳိ႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ႏုိင္ငံေရး အကဲခတ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး သုံးသပ္သူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္က ပုဂၢဳိလ္ေတြရဲ့ အယူအဆကေတာ့ တမ်ဳိးပါ။ သူတုိ႔ရဲ့ အဆုိအရ ဘာမွ မရတဲ့ သုည အေျခအေနနဲ႔စာရင္ တစ္က်ပ္ဘဲရရ၊ တျပားဘဲရရ၊ ရတာဟာ အျမတ္ဘဲလုိ႔ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္သင့္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကျပန္ပါတယ္။

ဒါဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အေျခအေနက လက္ရွိအေနနဲ႔ သုညလုိ႔ သေဘာထားၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၿပီးရင္ အေျခအေနဟာ တစုံတခု ထူးျခားလာမွာလားလုိ႔ ဆန္းစစ္ ေနၾကတာပါ။ နမူနာအျဖစ္ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ဟာ Judicial Independence လုိ႔ေခၚတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္မႈ၊ အေႏွာင္အဖြဲ႔ လြတ္ကင္းတဲ့ တရားစီရင္မႈဆုိမႈ ဘာမွ မရွိဘူးဆုိတာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱ ပါတ္အတြင္း ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အမႈက သက္ေသခံ ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ျဖစ္လာႏုိင္မဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကုိ ေလ့လာ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။

ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံရဲ့ တရာစီရင္ေရး စနစ္ရဲ့ အခ်ဳပ္ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ့ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ ဦးမင္းလြင္က ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ တရားသူႀကီးေတြရဲ့ အခန္းက႑ကုိ အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ က်င့္သုံးတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြမွာ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာနဲ႔ တရားစီရင္ေရး အာဏာကုိ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းနဲ႔ သီးသန္႔စီထားတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ဥပေဒျပဳအာဏာမွ ဥပေဒျပဳထားတဲ့အတုိင္း သမတက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရတာ ျဖစ္တယ္။ သမတရဲ့ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေတြက ဥပေဒနဲ႔ မညီဘူး၊ လြဲမွားေနတယ္ဆုိရင္ ေနာက္ဆုံး သမတ ကုိယ္တုိင္က တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကုိ ခံယူရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာ တရားသူႀကီးခ်ဴပ္ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ လြန္စြာမွဘဲ သတိႀကီးစြာ ထားတယ္။ အမွားအယြင္း မခံဘဲ ေရြးခ်ယ္တယ္ ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္ တရားသူႀကီးကုိ ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကေနၿပီးေတာ့ ျငင္းပယ္ပုိင္ခြင့္မရွိရ အခ်က္မ်ဳိး သူ႔မွာ ထည့္သြင္း ထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ သဘာ၀ က်တဲ့အခ်က္ ဟုတ္ပါ့မွာလား ခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ ျပည္ေထာင္စု တရားသူႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီအထဲမွာ ယေန႔ျပဌာန္းထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ အတုိင္းတာ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ကုိ ေရြးခ်ယ္မယ္ဆုိရင္ ယခု တရားစီရင္ေရးစနစ္နဲ႔ ဘာမွမထူးတဲ့ အေျခအေနကုိ ေရာက္မယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ သမတ ကေနၿပီးေတာ့ အထက္အပုိဒ္ (၁)၊ (၂) မွာ ပါတဲ့အတုိင္း ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ယခုလက္ရွိ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္း တရားသူႀကီးေတြဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္း ရုံးေတြမွာ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ဥပေဒ ၀န္ထမ္းကုိဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူကေန ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔အတြက္ အမည္စာရင္း သြင္းတယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ က်န္တဲ့ ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြက ေနၿပီးေတာ့ အခ်က္အလက္ အေထာက္အထား ခုိင္ခုိင္မာမာ မျပႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ျငင္းပယ္ျခင္း မျပဳႏုိင္ဘဲ လက္ခံရမဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ယေန႔ ေရးဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒအရလည္း ကန္႔သတ္ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့လူ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စစ္တပ္အလုိက် ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ ထားတဲ့ လူေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားစီရင္စနစ္ဟာ ယခုတရားစီရင္ေရး စနစ္နဲ႔ ဘာမွမထူးေတာ့ဘဲ ယခင္လုိဘဲ ျပန္ျဖစ္သြားမဲ့ သေဘာမ်ဳိး ေတြ႔ရပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ေျပာျပခဲ့တာပါ။ ဒါကေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီေတာ့ ICG ရဲ့ သုံးသပ္ခ်က္အေပၚ ေဆြးေႏြး တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။