ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့ ေဆာင္ရြက္ျခင္းေၾကာင့္ AHRC မွ ျမန္မာစစ္အစုိးရသုိ႔ အေရးေပၚပန္ၾကားစာပုိ႔

RFA ----- 12/ 9/ 2009

ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ႀကိဳ႔ပင္ေကာက္ေက်းရြာမွာ ေနထုိင္တဲ့ ေဒၚမာမာေအးကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပုံပါတဲ့ T- Shirt ကုိ ေတြ႔ရွိရမႈနဲ ဖမ္းဆီးၿပီးေနာက္ ၾသဂုတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ စစ္ေဆးၿပီးေထာင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ အျပစ္ေပး ခဲ့ပါတယ္။ ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကုိ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပတာ၊ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္ကုိ RFA သတင္း ဌာနမွ ေမးျမန္းရာ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဦးမင္းလြင္ဦးက ဤသုိ႔ ေျဖဆုိခဲ့ပါသည္။

ေမး ----- ဦးမင္းလြင္ဦး ေရ။ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ့ ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာခ်က္အရ မမာမာေအး အမႈကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားဥပေဒနဲ႔မညီဘဲ ေဆာင္ရြက္ထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲေတာ့ ဦးမင္းလြင္ဦးတုိ႔အေနနဲ႔ တရားဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ ဘာေတြလဲ ဆုိတာကုိ ရွင္းျပေပးပါခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------- က်ေနာ္တို႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အေနနဲ႔ မမာမာေအးရဲ့ အမႈကုိ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ရရွိတဲ့ ေမးျမန္းခ်က္ေတြအရ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိတာကေတာ့ မမာမာေအးကုိ စတင္ဖမ္းဆီးတဲ့ အခ်ိန္ကေန စၿပီးေတာ့ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ ဘာေတြလည္း ဆုိလုိ႔ရွိရင္ မမာမာေအးကုိ စတင္ လာေရာက္ဖမ္းဆီးတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း လူဖမ္း၀ရမ္း ပါမလာတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ လာဖမ္းတဲ့ ဒုရဲအုပ္နဲ႔ ရဲေမ နီနီမာက၊ မမာမာေအးကုိ မရက ဥကၠဌကေနၿပီးေတာ့ ေတြ႔ခ်င္တဲ့အတြက္ ေခတၱ လုိက္ခဲ့ပါ ဆုိၿပီးေတာ့ လာေရာက္ ေခၚဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ မာမာေအးကေနၿပီး ဒါဆုိရင္ အ၀တ္အစား ေတြ ယူခဲ့ရမလား ဆုိၿပီးေတာ့ ေမးပါေသးတယ္။ အဲဒီလုိ ေမးတဲ့အခါမွာ လာေရာက္ ေခၚေဆာင္တဲ့ ရဲအရာရွိေတြက မလုိပါဘူး။ ညေနက်ရင္ ျပန္ရမွာပါ။ ဒါေတြ ယူေဆာင္စရာမလုိဘူး ဆုိၿပီးေတာ့ မမာမာေအးက လုိက္သြားတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အဲလုိလုိက္သြားတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ မမာမာေအးကုိ လုုံး၀ ျပန္မလႊတ္ဘဲနဲ႔ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း လုိက္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ ဒါက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရတဲ့ ကိစၥပါ။

ေမး ----- ဦးမင္လြင္ဦး ေရ။ မမာမာေအးရဲ့ အိမ္ကို လာေရာက္ရွာေဖြတဲ့အခါ ဘာေတြ ဥပေဒနဲ႔မညီတာေတြ ေတြ႔ရဘာသလဲ ခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ----- ေနာက္တရက္မွာက်ေတာ့ မမာမာေအးရဲ့ အိမ္ကုိ ရဲအရာရွိေတြ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ရွာေဖြ၀ရမ္း ျပျခင္းမရွိဘူး။ ရွာေဖြပုံစံသက္ေသေတြ ပါလာျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ ေနအိမ္ကုိ ၀င္ေရာက္ရွာေဖြတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရတယ္။ အဲလုိ ရွာေဖြတဲ့အခါမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရုပ္ပုံပါတဲ့အက်ၤ ီ ၂ ထည္၊ ေနာက္ၿပီး NO စာတမ္းပါတဲ့ T – Shirt ၃ ထည္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၾကက္ေျခခတ္ အမွတ္အသားပါတဲ့ T- Shirt တစ္ထည္၊ ဒါေတြကုိ သိမ္းဆည္း သြားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရတယ္။

အဲဒီ အက်ၤ ီေတြနဲ႔အတူ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကျငာစာတမ္း စာအုပ္ ၁၈ အုပ္ကုိပါ သူတုိ႔ သိမ္းဆီးသြားတာ ျဖစ္တယ္။ စာအုပ္ေတြကုိ ေနာက္တေန႔မွာ ျပန္ေပး တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က ဖမ္းဆီးတာကလည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ မဟုတ္ဘူး။ အိမ္ကုိ ၀င္ေရာက္ရွာေဖြတာကလည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ ၀င္ေရာက္ရွာေဖြ သိမ္းဆီးတာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေျပာလုိျခင္း ျဖစ္တယ္။

ေမး ----- တရားရုံးမွာ အမႈ စစ္ေဆးတဲ့ အခါမွာေရာ ဘာေတြ ေတြ႔ရွိသလဲ ခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ တရားရုံးမွာ ေဒၚမာမာေအးရဲ့ အမႈကုိ တင္တဲ့အခါမွာ ဥပေဒနဲ႔ အညီေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မရွိဘူးဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္။ ဖမ္းဆီးၿပီး တရားရုံး၀င္တာကုိ မမာမာေအးရဲ့ မိသားစု၀င္ေတြ သိရွိျခင္း မရွိပါဘူး။ အမ်ားျပည္သူေတြက ေျပာေတာ့မွသာလွ်င္ မိသားစု၀င္ေတြက သိရွိၿပီးေတာ့ တရားရုံးကုိ သြားခဲ့ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္။ တရားရုံးကုိ သြားတဲ့အခါလည္း ေတြ႔ခြင့္မျပဳဘူး။ အမ်ားျပည္သူ တက္ေရာက္ နားေထာင္ခြင့္ မျပဳဘူးလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရပါတယ္။

မမာမာေအး ရုံးထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေရွ႔ေနက ခုခံေခ်ပခြင့္ မေပးဘူး။ စြဲခ်က္ တင္ၿပီးေတာ့ ဒီအမႈကို အက်ဥ္းနည္းနဲ႔ စီမံ ေဆာင္ရြက္ လုိက္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရပါတယ္။ ဒါေတြက ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ျပဌာန္းထားတဲ့ တရားဥပေဒအရ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရး၊ အမ်ားျပည္သူရဲ့ ေရွ႔ေမွာက္မွာ စစ္ေဆးစီရင္ရမယ္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ အမႈေတြမွာ ခုခံေခ်ပခြင့္ေပးရမယ္ ဆိုတဲ့့ မူေတြကုိ က်ဴးလြန္ေဖါက္ဖ်က္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပၿပီး အခုလုိ ေျပာဆုိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

ေမး ----- မမာမာေအးက မိမိအတြက္ ခုခံကာကြယ္မဲ့ အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႔ေနကုိ ရရွိႏုိင္ျခင္း မရွိတာဟာ တရားရုံးက ေရွ႔ေနငွားရမ္းဖုိ႔ ခြင့္မျပဳတာလား။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ မမာမာေအးကုိယ္တုိင္က ေရွ႔ေနငွားဖုိ႔ မတတ္ႏုိင္တာလား။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ေရွ႔ေန ငွားႏုိင္တဲ့ အေျခအေနတရပ္ မရွိတာလား ခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ မမာမာေအး အမႈကို လိုက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ ေရွ႔ေနေတြလည္း တရားရုံးကုိ ၀င္ခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။ ထုိနည္းတူစြာ အမ်ားျပည္သူ တက္ေရာက္ နားေထာင္ခြင့္ မျပဳခဲ့ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ ေရွ႔ေနေတြကုိလည္း ဒီအမႈမွာ လုိက္ပါ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳႏုိင္ေအာင္ အာဏာပုိင္ေတြကေနၿပီး ဖိအားေပးထားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

ေမး ------ ဦးမင္းလြင္ဦးေရ၊ အစအဆုံးေပါ့ေလ။ မမာမာေအးကုိ စၿပီး ဖမ္းဆီးသြားတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီးေတာ့ တရားရုံးမွာ ျပစ္ဒဏ္ေပးလုိက္တဲ့ အခ်ိန္အထိ စုစုေပါင္း ဘယ္ေလာက္အထိ ၾကာပါသလဲခင္ဗ်ား။

ဦးမင္းလြင္ဦး ------ ဘယ္ေလာက္မၾကာပါဘူး။ အလြန္ဆုံး ၾကာမွ ၁၄ ရက္ဘဲ။ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ စတင္ဖမ္းပါတယ္။ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ အမိန္႔ခ် လုိက္တာျဖစ္တယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး အမိန္႔ခ်လုိက္တာကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ အေပၚမွာ မမာမာေအးက ေနၿပီးေတာ့ အမ်ားျပည္သူလူထုကုိ စည္းရုံးၿပီးေတာ့ ဆူပူ အုံၾကြေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္မယ္၊ ေသြးထုိးမယ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ သံသယနဲ႔ မမာမာေအးကုိ ဖမ္းဆီး အေရးယူတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိရတယ္ ခင္ဗ်ား။

ဒါကေတာ့ ေဒၚမာမာေအးကုိ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့ရာမွာ တရားဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းအေပၚ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ့ ေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦးကုိ က်ေနာ္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

(အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္၏ အေရးေပၚ ပန္ၾကားစာ အျပည့္အစုံကုိ ဤအင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ဖတ္ရႈႏုိင္ပါတယ္။) http://www.ahrchk.net/ua/mainfile.php/2009/3257/