ျမန္မာႏုိ္င္ငံဖြား အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား ကုိညီညီေအာင္ကုိ အခုလာမဲ့ ဇန္နာ၀ါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ျပစ္ဒဏ္ အမိန္႔ ခ်မွတ္ဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ ကုိညီညီေအာင္ဟာ သူ႔ရဲ့ အျမင္ ဆႏၵကုိ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ေဖၚထုတ္ ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ တာမ်ဳိး မရွိဘူးလုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြက ေျပာဆုိေနၾက ပါတယ္။ ကုိညီညီေအာင္အေပၚ စြဲခ်က္ တင္ထားတာလည္း ခုိင္လုံတဲ့စြဲခ်က္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ သူ႔ကုိ အျမန္ဆုံး ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ AHRC အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ ဒီကေန႔ဘဲ ေတာင္းဆုိလုိက္တဲ့ အေၾကာင္း ေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက-“ အဲဒီေၾကျငာခ်က္ထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပတဲ့ အဓိက အခ်က္အလက္ေတြက ကုိညီညီေအာင္အေပၚ အေရးယူထားတဲ့ ပုဒ္မေတြက တခ်ဳိ႔အမႈေတြမွာ ကုိညီညီေအာင္နဲ႔ မသက္ဆုိင္တဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္တယ္။ ဥပမာ ျမန္္မာႏုိ္င္ငံအတြင္းမွာ ေနထုိင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ အက္ဥပေဒအရ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ေနတဲ့သူေတြနဲ႔ဘဲ သက္ဆုိင္ပါတယ္။ ကုိညီညီေအာင္က အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံသား၊ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာ ေနထုိင္တဲ့သူ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒနဲ႔ လုံး၀သက္ဆုိင္ျခင္း မရွိဘူး။ ဒါကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဥပေဒ အေထာက္အထားနဲ႔ တင္ျပထားတာ ရွိတယ္။
၂ အခ်က္အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ေလဆိပ္ အေကာက္အခြန္ ဌာနကေနၿပီး တရားစြဲဆုိထားတဲ့ ကိစၥရပ္မွာ ကုိညီညီေအာင္က Custom Declaration လုပ္ဖုိ႔အတြက္ တန္းစီေနတဲ့ အခ်ိန္မွာဘဲ ရွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရးအဖြဲ႔ကေနၿပီး လာေရာက္ ဖမ္းဆီးသြားတာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တရက္၊ ႏွစ္ရက္ ၾကာတဲ့အခါမွာ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရး အဖြဲ႔ကေနၿပီး ေလဆိပ္ အေကာက္အခြန္ ဌာနမွာ လာၿပီး ပုံစံလာယူတယ္။ ပုိက္ဆံအပ္တဲ့ အခါမွာလည္း ကုိညီညီေအာင္ ကိုယ္တုိင္ လာအပ္တာ မဟုတ္ဘူး။ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရးအဖြဲ႔က လာအပ္တာ ျဖစ္တယ္။
ေနာက္တခ်က္က ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥေဒပုဒ္မ ၄၆၈ အရ သန္းႏုိင္ ဆုိတဲ့ သက္ေသခံ ကဒ္ျပားက ႏုိင္ငံသား စစ္ေဆးေရး ကဒ္ျပားက ကုိညီညီေအာင္ လက္ထဲမွာ မိတယ္မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားရုံးမွာ သက္ေသ ထြက္တဲ့အခါမွာ အတုျပဳလုပ္ေၾကာင္း သက္ေသထြက္ခ်က္ ခုိင္ခုိင္မာမာ မရွိတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ ကုိညီညီေအာင္ကို စြဲဆုိထားတဲ့ အမႈက ေနၿပီး အျမန္ဆုံး ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ သင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
စစ္အစုိးရဟာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ငန္းေတြကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ဦးမင္းလြင္ဦးက “အဲေတာ့ စက္တင္ဘာ ၂၂ ရက္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာမွာ ကုိညီညီေအာင္က ေဖါက္ခြဲေရး ပစၥည္းေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ့ စစ္အစုိးရ ကေနၿပီး ကုိညီညီေအာင္ အေပၚမွာ ႀကဳိတင္ၿပီး စြပ္စြဲထားတာ ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စစ္အစုိးရက သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ဖန္တီးတယ္ ဆုိတာကုိေတာ့ ကိုညီညီေအာင္ရဲ့ အမႈမွာ ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ေတြ႔လာရတယ္။
ကုိညီညီေအာင္ရဲ့ အမႈမွာ အေမရိကန္ သံရုံးကေနၿပီး လုိက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ အတြက္ ဒီလုိမ်ဳိး တလအတြင္းမွာ ရုံတင္စစ္ေဆးတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳႏုိင္တဲ့ သာမန္ ႏုိင္ငံသားေတြဆုိရင္ စစ္ေၾကာေရး စခန္းေတြမွာ အနည္းဆုံး ၆ လေလာက္ စစ္ေၾကာေမးျမန္း ႏွိပ္စက္ျခင္း ခံရတယ္။ ၫွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္လုိ႔ ရရွိတဲ့ သက္ေသထြက္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္ၿပီေတာ့ အျပစ္ေပးေနတယ္ ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ထင္ထင္ရွားရွား ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔က ျမန္မာေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦး ေျပာၾကားသြားတာပါ။ ကုိညီညီေအာင္ဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အေျခစုိက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္မႈမွာ ပါ၀င္လုပ္ကုိင္ေနသူ ျဖစ္ၿပီး အခုလုိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔အတြက္ လႈပ္ရွားေနသူ တဦးကုိ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်တာဟာ ရက္စက္လြန္းရာ က်တယ္လုိ႔ နယူးေယာက္ အေျခစုိက္ Human Rights Watch အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။
Human Rights Watch လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖဲြ႕ရဲ႕ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ ႐ံုးက တြမ္မာလင္ေနာစကီး (Tom Malinowski) က ဗီြအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ကိုညီညီေအာင္ကို ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေထာင္မခ်ဖို႔၊ သူနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမွားအယြင္း မလုပ္မိဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးသားသား ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ သူဟာ သူ႕ရဲ႕ဆႏၵ သေဘာထားကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ထုတ္ေဖာ္ခဲ့တာပဲ ရိွၿပီး အျခား ဘာမွ လုပ္ခဲ့သူ မဟုတ္ပါဘူး။ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ တာမ်ဳိး မရိွခဲ့ပါဘူး။ သူဟာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားပါ။ သူ႕ကို ေထာင္ခ် အျပစ္ေပး လိုက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ထိစပ္ဆက္ဆံဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ အေမရိကန္ အစိုးရအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္သြားေစမွာပါ။”
ကုိညီညီေအာင္ဟာ ဖမ္းဆီးခံရစဥ္အတြင္း ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ ခံခဲ့ရတယ္ ဆိုတဲ့ အတြက္ စိုးရိမ္မိတယ္လို႔ အေမရိကန္ အစိုးရက ေၾကညာခဲ့သလို ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းအတိုင္း သူ႕ကို ျပဳမူဆက္ဆံဖို႔လည္း ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြကို ေတာင္းဆိုခဲ့ ပါတယ္။ HRW လူ႕အခြင့္အေရး အဖဲြ႕ႀကီးကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရ အေနနဲ႔ သံတမန္နည္းလမ္းကို အရိွန္ျမႇင့္ၿပီး ကုိညီညီေအာင္ အျမန္ဆံုး ျပန္လြတ္လာဖို႔ ႀကိဳးစားသင့္တယ္လို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment