ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ျခင္း ဥပေဒ သုံးသပ္ခ်က္

RFA ----- 10 March 2010

ျပည္တြင္း ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုေတြေရာ၊ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းကပါ အေလးထား ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကုိ စစ္အစုိးက မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ျပဌာန္းလုိက္ပါၿပီ။ ၁/၂၀၁၀ ကေန ၅/၂၀၁၀ အထိ ထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။ အဲဒီမွာ အေရးႀကီးဆုံး အခ်က္က ၂/ ၂၀၁၀ ျဖစ္တဲ့ ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ျခင္း ဥပေဒ ျဖစ္ပါတယ္။ အခန္း ၄ ခန္း ပါတဲ့ ဥပေဒမွာ ပါတီ ထူေထာင္လုိ သူေတြအတြက္ ျပဌာန္းခ်က္ ၈ ခု သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ အထဲမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူ မဟုတ္ျခင္းဆုိတဲ့ အခ်က္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ရည္ရြယ္ၿပီး ကန္႔သတ္ထားတဲ့ အခ်က္ျဖစ္လုိ႔ အေမရိကန္ အေျခစုိက္ US Campaign for Burma အဖြဲ႔ရဲ့ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေအာင္တင္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔က အစကတည္းက ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အယုံအၾကည္လည္း မရွိဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြ ျမင္လုိက္တာနဲ႔ တရားမွ်တမႈ မရွိဘုိးဆုိတာကုိ ႀကဳိတင္ခန္႔မွန္းၿပီးသားပါ။ ဆုိေတာ့ အခု န အ ဖ က ထုတ္ျပန္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ဥပေဒေပါ့ေနာ္၊ အဲလုိ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ မတရား မမွ်တတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါက ဘာလည္းဆုိေတာ့ ပုဒ္မ ၄ ေပါ့။ ပုဒ္မ ၄ မွာ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ပါတီတည္ေထာင္ လုိသူမ်ားအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အရည္အခ်က္ေတြေပါ့။ အဲဒီ အရည္အခ်င္းေတြ အထဲမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံထားရသူ မဟုတ္ျခင္း ဆုိတဲ့အခ်က္ ပါတယ္။ အဲဒီပုဒ္မ (၄) သေဘာတရားအရ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနလုိ႔ ရွိရင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား ထူေထာင္လုိ႔ မရဘူး။ ေထာင္ဒဏ္က်ခံ ေနရသူဆုိေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအာလုံးဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ထူေထာင္ခြင့္ မရွိဘူးဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္တယ္။”

ဒီျပဌာန္းခ်က္ ၈ ခုမွာ ထူးျခားတဲ့ အခ်က္တခ်က္ကလည္း ပါတီထူေထာင္လို သူေတြဟာ ဧည့္ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အရင္က ျပဌာန္းထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြ အရဆုိရင္ ဒီလုိအခ်က္မ်ဳိး ပါ၀င္တာ မရွိဘူးလု႔ိ အာရွ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ ေရွ႔ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ဧည့္ႏုိင္ငံသား ဆုိတဲ့ကိစၥရပ္ေတြမွ ၁၉၄၇ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒေတြ၊ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒေတြမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းဘဲ ျပဌာန္းထားတာ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအရ ႏုိင္ငံရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာထဲမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ဆိုတာ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အေစာက ေျပာသလုိ ဧည့္ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ရမယ္။ ဧည့္ႏုိင္ငံသားအဆင့္ မဟုတ္ေသးတ့ဲ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္ေတြကုိေတာ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳထားတာကုိ အရင္တုန္းက ဖတ္လည္း မဖတ္ခဲ့ဘူး။ ေတြ႔လည္း မေတြ႔ခဲ့ဘူး ျဖစ္တယ္။

အဲေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိး အခုလုိ ျပဌာန္းျခင္းဟာ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ပါ၀င္လာတဲ့ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသေတြ ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ၿပီး တုိင္းရင္းသား ေဒသႀကီး ေနာက္ကုိယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ၊ ျပည္နယ္ အဲဒီလုိမ်ဳိးေတြမွာ ပါ၀င္ႏုိုင္ဖုိ႔အတြက္ စစ္အစုိးရကေနၿပီး ဖန္တီးတဲ့ ကိစၥလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထင္ျမင္ ယူဆတယ္။ အဲေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိး အေျခအေနဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ေရွ႔အလားအလာအတြက္ မေကာင္းဘူးလုိ႔ ထင္ျမင္ယူဆတယ္။ ဒါကေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။”

ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ျခင္း ဥပေဒ အရဆုိရင္ ပါတီ၀င္မ်ားအျဖစ္ စည္းရုံးတဲ့ ေနရာမွာလည္း ပုဒ္မ ၁၀ လုိ႔ ကန္႔သက္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ စစ္အစုိးရရ့ဲ ထိန္းသိမ္းခံထားရသူ အေနနဲ႔ ပါတီ၀င္ ျဖစ္ခြင့္ေတာင္ မရွိတ့ဲ အေျခအေန ေရာက္ေနတယ္လုိ႔ ဦးေအာင္တင္က ေျပာပါတယ္။

“အဲဒီမွာ ပါတီ၀င္ျဖစ္ဖုိ႔ ဆုိလုိ႔ရႈိရင္ ထုံးစံအတုိင္း ႏုိ္င္ငံသား လက္မွတ္ရၿပီးသူ ျဖစ္ရမယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္သူ ျဖစ္ရမယ္လုိ႔၊့ သာသနာ့၀မ္းထမ္း မဟုတ္ရဘူး။ ႏုိင္ငံ၀န္ထမ္း မဟုတ္ရဘူး။ ၿပီးေတာ့ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရသူ မဟုတ္ရဘူးလည္း ပါတယ္။ ပုဒ္မ ၄ မွာဆုိေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနရတယ္ ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ထူေထာင္ခြင့္မရွိဘူး။ ပုဒ္မ ၁၀ မွာက်ေတာ့ ေထာင္ဒဏ္က်ခံ ေနရတယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမွာ ပါ၀င္ခြင့္ေတာင္ မရွိဘူး။ ပုဒ္မ ၄ နဲ႔ ပုဒ္မ ၁၀ ႏွစ္ခု ေပါင္းလုိက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အားလုံးဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ထူေထာင္ခြင့္လည္း မရွိဘူး။ ပါတီမွာ ပါတီ၀င္ခြင့္ေတာင္ မရွိဘူးလို႔ ကန္႔သတ္ထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ အင္မတန္မွ ဆုိး၀ါးတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြဘဲ။”

အခန္း ၃ ပုဒ္မ ၁၂ မွာလည္း ႏုိ္င္ငံေရးပါတီေတြ ဆက္လက္ရပ္တည္ပုိင္ခြင့္ မရွိျခင္းဆုိလုိ႔ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးေအာင္တင္ရဲ့ သုံးသပ္ခ်က္ကေတာ့ -
“ပုဒ္မ ၁၂ က ပါတီတခုက အခ်က္တခုနဲ႔ ညိစြမ္းမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ တခုအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ပိုင္ခြင့္ မရွိေစရေပါ့။ အဲဒီမွာ ပုဒ္၁၂ ရဲ့ အပုိဒ္ (က/ ၆)မွာ ဘာေရးထားသလဲဆုိေတာ့ ပုဒ္မ ၁၀ ပါအခ်က္ တရပ္ရပ္နဲ႔ ကုိက္ညီျခင္း မရွိသူမ်ားကုိ ပါတီ၀င္အျဖစ္မွ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိဘဲ သမင္ ထိန္ခ်န္ထားတယ္ ဆုိရင္ အဲဒီ ႏုိင္ငံေရးပါတီဟာ ဆက္လက္ရပ္တည္ခြင့္ မရွိဘူးလုိ႔ ေျပားထားတယ္။ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တုိ႔၊ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တုိ႔ေပါ့ဗ်ား။ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တကြ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ ပါတီ၀င္ေတြကုိ မထုတ္ပယ္ဘဲနဲ႔ ပါတီကုိ ျပန္ၿပီး မွတ္ပုံတင္မယ္။

ရွမ္တုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္း ေထာင္က်ေနတဲ့ ဦးစုိင္းၫြန္႔လြင္နဲ႔ ဦးခြန္ထြန္းဦးတုိ႔ စတဲ့သူတုိ႔ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ မထုတ္ပယ္ဘဲန႔ဲ ပါတီကုိ မွတ္ပုံတင္မယ္ဆုိရင္ အဲဒီပါတီေတြ ရပ္တည္ခြင့္ မရွိဘူးလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ တဖက္မွာက်ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္လုိ႔မရေအာင္ လႊတ္မေပးဘူး။ ေနာက္တခါ ပါတီေထာင္လုိ႔မရ၊ ပါတီ၀င္အျဖစ္လည္း ပါလုိ႔မရဘူး ကန္႔သတ္ထားတယ္။ တဖက္မွာ သူတုိ႔ရဲ့ မိခင္ပါတီေတြကုိ ရပ္တည္ဖုိ႔ ခက္ခဲေအာင္ အမွန္တကယ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိနဲ႔ ဖိႏွိပ္ထားတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္ဗ်ား။ ဆုိေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ အင္မတန္ တရားမမွ်တတဲ့ ဥပေဒျဖစ္တယ္။”

အခန္း ၄ ရ့ဲ ပုဒ္မ ၂၅ ရဲ့ ျပဌာန္းခ်က္မွာလည္း လက္ရွိတရား၀င္ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး တရား၀င္ပါတီခြင့္ ရပ္တည္မယ္ဆုိရင္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔က စၿပီး ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ေကာ္မရွင္ကုိ ေလွ်ာက္ထားရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ပါတီအျဖစ္ ရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္လုိမ်ဳိး ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြကို ဖိအားေပးတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ဦးေအာင္တင္က ေျပာပါတယ္။

“ပုဒ္မ ၂၅ မွာ လက္ရွိတည္ဆဲ ပါတီေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္ တည္ရွိခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီဥပေဒ ျပဌာန္းတဲ့ေန႔ကစၿပီး ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ေကာ္မရွင္ကုိ ေလွ်ာက္ထားရမယ္လုိ႔ ပါတယ္။ ရက္ေပါင္း ၆၀ ဟာ ဥပေဒျပဌာန္းတဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ကစၿပီး ၂ လအတြင္း ေပါ့ဗ်ား။ အဲလုိေလွ်ာက္မွသာလွ်င္ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီမွသာလွ်င္ ဆက္လက္တည္ရွိခြင့္ ရွိမယ္။ မရွိဘူး၊ မေလွ်ာက္ဘူး ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ပါတီအေနနဲ႔ အလုိအေလွ်ာက္ ပ်က္သြားမယ္လုိ႔ ေရးထားတယ္။ ဆုိေတာ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်က္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ဖုိ႔အတြက္ ျပန္ၿပီး ေကာ္မရွင္မွာ မွတ္ပုံတင္ရင္ေတာင္မွ ပုဒ္မ ၄ တုိ႔၊ ပုဒ္မ ၁၀ တုိ႔ စတဲ့အခ်က္ေတြကုိ ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ပုဒ္မ ၄ နဲ႔ ပုဒ္မ ၁၀ အရ သူ႔ရဲ့ပါတီထဲမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ မပါဘူးဆုိတာကုိ အရင္လုပ္ရမယ္ ျဖစ္တယ္။ အဲလုိလုပ္ၿပီး တင္မွသာလွ်င္ ေကာ္မရွမွ လက္ခံမဲ့ သေဘာရွိတယ္။ အဲလုိလုပ္ဖုိ႔ဆုိရင္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ထုတ္ရမဲ့ အေနအထား ေရာက္ေနတယ္။

အဲလိုဘဲ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဆုိရင္လည္း ဦးခြန္ထြန္းဦး၊ ဦးစုိင္းၫြန္႔လြင္ အစရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ထုတ္ပယ္ရမဲ့ လကၡဏာ ရွိေနတယ္။ အဲလုိ လုပ္မွသာလွ်င္ ေရြးေကာက္ပဲ ေကာ္မရွင္မွ လက္ခံ အတည္ျပဳမယ္ ဆုိရင္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ တရား၀င္ ရပ္တည္ေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ စိန္ေခၚလုိက္တယ္။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ေစာင့္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္မယ္။ လုိအပ္တာေတြကုိ အားေပးကူညီမယ္။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္း မၾကာမီ အခ်ိန္အတြင္းမွာ တိက်ျပတ္သားတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တခုကုိခ်ဖုိ႔ အခ်ိန္ ေရာက္ကုိ ေရာက္လာၿပီေပါ့ဗ်ား။”

စစ္အစုိးရက ျပဌာန္းလုိက္တဲ့ ဥပေဒအရဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနေတြဟာ ပုိၿပီး ဆုိးရြားလာႏုိင္တယ္လို႔ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး သုံးသပ္သူေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။