အမႈသည္အခြင့္အေရးမရွိေၾကာင္း AHRC ေၾကျငာခ်က္ထုတ္

(VOA စက္တင္ဘာ၉) အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကျငာခ်က္ထဲမွာ ျမန္မာျပည္က တရားရံုးေတြမွာ အမႈသည္တေယာက္ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနတာအျပင္ တရားသူၾကီး ကိုယ္တိုင္က တရားရံုးအတြင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါရွိတယ္။ ဒီေၾကျငာခ်က္ဟာ သၾကၤန္ တြင္းမွာဗံုးေဖာက္ခြဲမႈနဲ႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ကိုျဖိဳးေဝေအာင္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကျငာခ်က္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ေျမာက္ပိုင္းခရိုင္ တရားရံုးက တရားသူၾကီး ဦးကိုကိုဦးက အမႈသည္ကိုျဖိဳးေဝေအာင္ရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြကို တရားခြင္မွာလာေရာက္ ၾကားနာခြင့္ေပးခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔က ခြင့္မျပဳခဲ့လို႔ တရားရံုးထဲ ဝင္ေရာက္နားေထာင္ခြင့္မရခဲ့ဘူးလို႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ ခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ေရွ႕ေနဦးမင္းလြင္ဦးက အခုလို
ေျပာျပပါတယ္…

ဦးမင္းလြင္ဦး…. ကိုျဖိဳးေဝေအာင္ကို စစ္ေဆးစီရင္ေနတဲ့ ရန္ကုန္ေျမာက္ပိုင္းခရိုင္ တရားရံုးရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈဟာတရားသူၾကီးရဲ႕ လက္မွာ မရွိဘဲနဲ႔ရန္ကုန္တိုင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴးရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈေအာက္မွာ တရားသူၾကီးက လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနရတယ္ ဆိုတာကို ႏိုင္ငံတကာက သိေအာင္ ဒီလိုေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။တရားရံုးေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝအရ စစ္ေဆးဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ အာဏာဟာ တရားသူၾကီးမွာသာ ရွိေနရမွာျဖစ္ေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ကိုျဖိဳးေဝေအာင္ရဲ ႕မိသားစုဝင္ေတြကို တရားသူၾကီးက တရားခြင္ စစ္ေဆးစဥ္မွာတရားရံုးထဲမွာ လာေရာက္နားေထာင္ခြင့္ ျပဳထားခဲ့ေပမဲ့ ရန္ကုန္တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴးရံုးက ခြင့္မျပဳတဲ့အတြက္ မိသားစုဝင္ ေတြ လာေရာက္နားေထာင္ခြင့္မရဘဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါတင္မကစြပ္စြဲခံထားရတဲ့ အမႈသည္ကိုျဖိဳးေဝေအာင္နဲ႔ ခုခံေခ်ပေပးမဲ့ အက်ိဳးေဆာင္ ေရွ႕ေနဦးေက်ာ္ဟိုးတို႔ဟာ အမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးဖို႔ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အဲ့ဒီ့အခြင့္အေရးလည္း မရခဲ့ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။

ဒါဟာ စစ္အစိုးရအေနနဲ႔ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္က သူတို႔ကိုယ္တိုင္ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ တရားစီရင္ေရး ဥပေဒအရ တရားခြင္မွာရသင့္ ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ဆန္႔က်င္ရာက်ေနေၾကာင္း ဦးမင္းလြင္ဦးကအခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

ဦးမင္းလြင္ဦး…. ဒီဟာက၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ တရားစီရင္ေရး ဥပေဒအရတရားခံ တေယာက္ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရံႈးတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ေဖာ္ျပလိုျခင္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အမႈျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ ့တရားလုိဘက္ကေန တင္သြင္းလာတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြရွိတယ္။ ဒီစာရြက္စာတမ္းေတြဟာ သက္ေသခံဥပေဒပုဒ္မ၇၆အရ ဆုိရင္အမ်ားျပည္သူနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ မည္သူမဆိုမိတၱဴကူးႏိုင္တယ္။ မည္သူမဆိုဖတ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားျဖစ္တယ္။သို႔ေသာ္လည္းကိုျဖိဳးေဝေအာင္ရဲ႕ အမႈမွာက်ေတာ အဲဒီလုိမိတၱဴကူးယူခြင့္ကို တရားရံုးကေနခြင့္မျပဳတာကို က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ရတယ္။

အဲေတာ့ အေနာက္ပိုင္းခရိုင္ တရားရံုးကေနခြင့္မျပဳတဲ့အတြက္ တိုင္းတရားရံုးကိုတက္တယ္။ တိုင္းတရားရံုးလည္း ခြင့္မျပဳတဲ့ အတြက္ ေနာက္ဆံုးတရားရံုးခ်ဳပ္အထိကို မိတၱဴကူးယူခြင့္ရဖို႔အတြက္ ေလ်ွာက္လႊာတင္ထား ရတယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔သိရတယ္။ဒါေတြက၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ တရားစီရင္ေရးဥပေဒရဲ႕ အေျခခံမူေတြနဲ႔လည္း ဆန္႔က်င္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔လည္းဆန္႔က်င္တယ္ ဆိုတာကိုေတြ႕ရတယ္။ဒါကေတာ့ တရားခြင္မွာ တရားခံတေယာက္အျဖစ္ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြဆံုးရႈံးေနရတဲ့ ကိုျဖိဳးေဝေအာင္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ေရွ႕ေနဦးမင္းလြင္ဦး ေျပာသြားခဲ့တာပါ။

ကိုျဖိဳးေဝေအာင္ဟာ ဒီႏွစ္၂၀၁၀ဧျပီလ ၁၅ ရက္ေန႔ကရန္ကုန္သၾကၤန္မွာ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားျပီးေတာ့ လူ၁၀ေယာက္ေသဆံုး ၁၆၈ေယာက္ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးတရားခံအျဖစ္ စြပ္စြဲျပီးဖမ္းဆီးခံထားရသူျဖစ္ပါတယ္။ ကိုျဖိဳးေဝေအာင္ကေတာ့ ့သူ႔မွာအျပစ္မရွိေၾကာင္း ဆက္လက္ေျပာေနဆဲျဖစ္ျပီး သူ႔ကိုအျပစ္ရွိတယ္လုိ႔ဝန္ခံလာေအာင္ ၉ရက္ၾကာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းတာကိုလည္း ခံခဲ့ရတယ္လို႔အဲဒီ့ေၾကျငာခ်က္မွာ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။